Sắp bỏ giấy khai sinh, giấy chứng nhận kết hôn
Khám phá
19/03/2014 21:12 GMT+7
Sắp tới, công dân không phải lưu giữ giấy khai sinh, giấy chứng nhận kết hôn nữa, ông Nguyễn Công Khanh, Cục trưởng Cục Hộ tịch-Quốc tịch-Chứng thực (Bộ Tư pháp) cho biết như vậy tại Hội thảo đánh giá về Dự án Luật Hộ tịch sáng nay (19.3).
Bỏ cấp giấy khai sinh, giấy kết hôn
Theo ông Khanh, sắp tới, khi Luật Hộ tịch có hiệu lực, nhiều giấy tờ sẽ được cắt giảm. Dự thảo luật đã đưa ra quy định, không cấp giấy tờ hộ tịch cho người dân như hiện nay. Ví dụ các loại giấy: khai sinh, chứng nhận kết hôn, khai tử… sẽ không còn.
Tới đây, khi đi làm thủ tục hành chính, người dân không cần chuẩn bị nhiều hồ sơ giấy tờ nữa. Lúc cần, họ sẽ được cấp bản trích lục xác nhận về những thông tin hộ tịch. Đến năm 2020, khi việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia hoàn thiện, kể cả trích lục cũng không còn cần thiết nữa. Mọi loại giấy tờ hộ tịch đều được hủy bỏ.
Ông Nguyễn Công Khanh, Cục trưởng Cục Hộ tịch-Quốc tịch-Chứng thực (Bộ Tư pháp), phát biểu tại hội thảo sáng nay (19.3).
Trước đó, ông Nguyễn Công Khanh cho rằng công tác hộ tịch tại Việt Nam còn lạc hậu so với các nước trong khu vực và nhiều nước trên thế giới. Quản lý hộ tịch chủ yếu vẫn bằng sổ sách, giấy tờ và cất vào trong tủ. Sự hạn chế này khiến việc đăng ký hộ tịch bị chậm. Nhu cầu của người dân chưa được đáp ứng kịp thời, chờ đợi kéo dài.
Ở nhiều nước hiện nay, sau khi một người đăng ký khai sinh, thông tin này sẽ được chuyển đến cho rất nhiều cơ quan khác nhau. Cơ quan bảo hiểm, cơ sở y tế, trường học đều cập nhật thông tin đó. Sau này, có thủ tục liên quan đến người đó, các cơ quan này chỉ cần kiểm tra hệ thống máy tính là ra tất cả dữ liệu. Công dân không mất công khai lại thông tin cá nhân, xin chứng nhận, xác thực chỗ nọ, chỗ kia. Cán bộ làm thủ tục không mất công kiểm tra, nhập lại thông tin. Chỉ trừ trường hợp công dân có những thay đổi thông tin phải đăng ký lại.
“Việt Nam cũng đang hướng đến điều này” – ông Khanh nói.
Thủ tục hộ tịch hết làm khó dân
Ông Khanh phân tích: Quy định về hộ tịch hiện nay mới chỉ hướng đến sự thuận lợi cho cơ quan Nhà nước nhưng chưa tạo thuận lợi cho người dân.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Hoàng Thế Liên cho rằng, một trong những tiêu chí xây dựng luật là đặt sự thuận lợi của người dân lên hàng đầu. Còn cơ quan quản lý Nhà nước gặp khó khăn thì phải chịu.
Đôi khi người dân cần giải quyết thủ tục liên quan đến hộ tịch nhưng không biết đến cơ quan nào. Nhiều người đi không đúng cửa và phải đi lại rất nhiều lần. Ở đồng bằng, thành thị, việc làm thủ tục thuận lợi nhưng không dễ với người nông thôn, miền núi. Từ làng bản lên đến huyện có khi hết một, hai ngày đường.
Trình tự thủ tục đăng ký hộ tịch cũng rất rắc rối. Nhiều cán bộ hộ tịch lại quan liêu hóa, ngồi một chỗ đọc hồ sơ. Thấy thiếu giấy tờ gì, họ lại đòi hỏi người dân phải chạy đi làm bổ sung rất khổ sở, mất thời gian.
Ông Khanh dẫn chứng, cách đây không lâu, chính một vị thứ trưởng Bộ Tư pháp gọi điện thẳng tới Cục Hộ tịch, phàn nàn thủ tục đăng ký khai sinh cho cháu ngoại quá phức tạp. Bố có hộ khẩu Hà Nội, mẹ có hộ khẩu TP.HCM. Cháu đang ở Hà Nội mà đứa trẻ cứ phải về TP.HCM để đăng ký. Tại sao không đăng ký ở chỗ bố?
Theo ông Cục trưởng, dự án Luật Hộ tịch mà Bộ Tư pháp đang chủ trì soạn thảo sẽ giải quyết nhiều vấn đề nêu trên.
Theo ông Khanh, sắp tới, khi Luật Hộ tịch có hiệu lực, nhiều giấy tờ sẽ được cắt giảm. Dự thảo luật đã đưa ra quy định, không cấp giấy tờ hộ tịch cho người dân như hiện nay. Ví dụ các loại giấy: khai sinh, chứng nhận kết hôn, khai tử… sẽ không còn.
Tới đây, khi đi làm thủ tục hành chính, người dân không cần chuẩn bị nhiều hồ sơ giấy tờ nữa. Lúc cần, họ sẽ được cấp bản trích lục xác nhận về những thông tin hộ tịch. Đến năm 2020, khi việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia hoàn thiện, kể cả trích lục cũng không còn cần thiết nữa. Mọi loại giấy tờ hộ tịch đều được hủy bỏ.
Trước đó, ông Nguyễn Công Khanh cho rằng công tác hộ tịch tại Việt Nam còn lạc hậu so với các nước trong khu vực và nhiều nước trên thế giới. Quản lý hộ tịch chủ yếu vẫn bằng sổ sách, giấy tờ và cất vào trong tủ. Sự hạn chế này khiến việc đăng ký hộ tịch bị chậm. Nhu cầu của người dân chưa được đáp ứng kịp thời, chờ đợi kéo dài.
Ở nhiều nước hiện nay, sau khi một người đăng ký khai sinh, thông tin này sẽ được chuyển đến cho rất nhiều cơ quan khác nhau. Cơ quan bảo hiểm, cơ sở y tế, trường học đều cập nhật thông tin đó. Sau này, có thủ tục liên quan đến người đó, các cơ quan này chỉ cần kiểm tra hệ thống máy tính là ra tất cả dữ liệu. Công dân không mất công khai lại thông tin cá nhân, xin chứng nhận, xác thực chỗ nọ, chỗ kia. Cán bộ làm thủ tục không mất công kiểm tra, nhập lại thông tin. Chỉ trừ trường hợp công dân có những thay đổi thông tin phải đăng ký lại.
“Việt Nam cũng đang hướng đến điều này” – ông Khanh nói.
Thủ tục hộ tịch hết làm khó dân
Ông Khanh phân tích: Quy định về hộ tịch hiện nay mới chỉ hướng đến sự thuận lợi cho cơ quan Nhà nước nhưng chưa tạo thuận lợi cho người dân.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Hoàng Thế Liên cho rằng, một trong những tiêu chí xây dựng luật là đặt sự thuận lợi của người dân lên hàng đầu. Còn cơ quan quản lý Nhà nước gặp khó khăn thì phải chịu.
Đôi khi người dân cần giải quyết thủ tục liên quan đến hộ tịch nhưng không biết đến cơ quan nào. Nhiều người đi không đúng cửa và phải đi lại rất nhiều lần. Ở đồng bằng, thành thị, việc làm thủ tục thuận lợi nhưng không dễ với người nông thôn, miền núi. Từ làng bản lên đến huyện có khi hết một, hai ngày đường.
Trình tự thủ tục đăng ký hộ tịch cũng rất rắc rối. Nhiều cán bộ hộ tịch lại quan liêu hóa, ngồi một chỗ đọc hồ sơ. Thấy thiếu giấy tờ gì, họ lại đòi hỏi người dân phải chạy đi làm bổ sung rất khổ sở, mất thời gian.
Ông Khanh dẫn chứng, cách đây không lâu, chính một vị thứ trưởng Bộ Tư pháp gọi điện thẳng tới Cục Hộ tịch, phàn nàn thủ tục đăng ký khai sinh cho cháu ngoại quá phức tạp. Bố có hộ khẩu Hà Nội, mẹ có hộ khẩu TP.HCM. Cháu đang ở Hà Nội mà đứa trẻ cứ phải về TP.HCM để đăng ký. Tại sao không đăng ký ở chỗ bố?
Theo ông Cục trưởng, dự án Luật Hộ tịch mà Bộ Tư pháp đang chủ trì soạn thảo sẽ giải quyết nhiều vấn đề nêu trên.