Trong căn phòng đơn sơ, gọn ghẽ và xinh xắn của tầng 4, khu chung cư cũ nằm trên phố An Ninh (Hà Nội), chúng tôi gặp bà, một cụ già tóc bạc và da trắng hồng. Dẫu ở tuổi “bát tuần”- 83 tuổi, vợ của cố NSND Trịnh Thịnh vẫn giữ được nét đẹp hồn hậu theo “chuẩn mực” của người phụ nữ xưa của Việt Nam.
Dường như đã rất hài lòng với cuộc sống và không bàng hoàng với việc Diêm Vương sẽ cho người tới đón bất kể lúc nào, bà thư thái nói về những kỷ niệm xưa và nói về người chồng yêu dấu của mình một cách thong thả.
Đôi lúc, bà ngừng lại tìm một từ thích hợp như thể tuổi tác đã lấy đi một phần sự minh mẫn nhưng tôi vẫn phải thốt lên ngạc nhiên bởi có những chuyện đã diễn ra cách đây 63 năm mà bà vẫn nhớ như in và khi kể lại, gương mặt bà hồng hào tựa gái đôi mươi.
Rồi bà trở về với những ký ức đã ở bên kia của nửa thế kỷ trước: “Ngày đó, tôi là cô gái 20 tuổi, một cô “lính trẻ” mới trở về sau cuộc kháng chiến chống Pháp - chàng: tức anh Trịnh Thịnh, một thanh niên “trong thành nội”, hơn tôi 5 tuổi đã được “mai mối” để tới đặt vấn đề.
Bữa đầu tiên chúng tôi gặp nhau buồn cười lắm. Mỗi đứa ngồi một đầu bàn, có người ra rót nước trà, cả hai chẳng uống ngụm nào, cứ ngồi hỏi han dăm câu ba điều vơ vất chẳng đâu vào đâu.
Dù là mai mối và trước đó được rất nhiều chàng trai theo đuổi, làm thơ tặng nhưng khi gặp anh Thịnh tôi vẫn rất hồi hộp.
Có lẽ anh Thịnh cũng vậy, anh ấy cứ nhìn một lúc rồi lại vội nhìn ra chỗ khác như thể sợ nhìn lâu là một sự bất nhã vậy. Chân tay anh ấy cứ như bị thừa”, bà kể với gương mặt sáng lên và rất hồ hởi.
Khi tôi hỏi: “Bà còn nhớ ấn tượng đầu tiên của bà về ông không bà? Bà cũng bị “tiếng sét ái tình” xẹt qua tai khi gặp ông lần đầu tiên chứ?”. Bà cười hồn hậu: “Thì cả nhà tả lại và ai cũng ưng thành ra khi gặp mình cũng thấy ưng ngay.
Vốn là con một trong gia đình khá giả, bà thân sinh ra ông nhà tôi chỉ sinh được mình anh ấy rồi qua đời khi anh ấy mới 11 tuổi.
Sau này, ba anh ấy lấy thêm vợ hai sinh được bốn người con nữa. Vì bố anh ấy làm ở Ngân hàng Đông Dương nên anh ấy cũng nối gót cha vào đó làm. Bởi vậy mà chúng tôi gặp nhau là thấy ưng mắt luôn.
Nhưng mà tới hôm cưới, tôi khóc kinh khủng lắm. Bởi vì gọi là ưng nhau chứ đã ai nói với ai được lời nào tới đầu tới đũa đâu mà biết là người ta có thực tâm với mình hay không? Tình cảm thực sự trong lòng người ta dành cho mình thế nào?
Cho nên là cái sự khóc lóc ở đây là một phần mình chưa được sáng tỏ những gì mình cần biết. Giá như thời nay, yêu nhau là đã biết rất rõ về nhau rồi thì có mấy cô dâu phải khóc. Còn ngày xưa cô dâu nào cũng khóc là một phần vì lẽ như tôi thôi. Chính thế, lúc yêu nhau, cả hai phải nói được với nhau cảm xúc thực sự và tình cảm chân thành trong lòng mình, biết cả điều hay và điều tệ nữa thì mới an tâm và không xuất hiện những mối lo âu vu vơ”.
Cũng là con gái một gia đình khá giả nên đám cưới của ông bà được diễn ra sau đó ít lâu với một dàn 6 chiếc xe rất đẹp.
Một đám cưới linh đình nhưng vô cùng ấm áp. Sau đó, họ sống chung cùng gia đình chồng một năm và chuyển ra ngoài thuê nhà ở. Lúc đó, ông vẫn làm ở Ngân hàng Đông Dương còn bà là người bán thuốc thuê tại một hiệu thuốc Tây của người Pháp.
Là một phụ nữ xinh đẹp, cuốn hút và sắc sảo, bà Ngọc Khanh, vợ cố NSND Trịnh Thịnh được rất nhiều người đàn ông thành đạt ngưỡng mộ, theo đuổi, nhất là thời điểm bà vẫn còn là cán bộ phòng Kế hoạch Sở Thương Nghiệp Hà Nội: “Ngày đó, tôi chừng 35 tuổi, khi đó đã có 5 mặt con nhưng trời phú cho vẻ mặn mà nên có rất nhiều người đàn ông đã đánh cả xe ô- tô tới để ngỏ lời mời mọc đi chơi. Nhưng bởi yêu thương anh Trịnh Thịnh nhất mực nên tôi không màng tới mà nhẹ nhàng, nhưng kiên quyết khước từ”, bà Ngọc Khanh cho biết.
Đã tròn 63 năm mặn nồng, tình chồng nghĩa vợ tao khang nhưng ông bà không nói nặng với nhau nửa lời, phần vì cố NSND Trịnh Thịnh là người đôn hậu, nhất mực yêu thương vợ con; phần vì bà Ngọc Khanh cũng thương yêu chồng và hiểu được cái nghĩa làm vợ, làm mẹ: “Trong gia đình: không khí có êm thấm, hòa thuận, có chu toàn trước sau hay không là phụ thuộc vào người phụ nữ có biết thu vén và hy sinh hay không; có biết nhường nhịn đôn hậu để mà đối nhân xử thế hay không; có biết chăm chút cho chồng con và đặc biệt là chăm chút cho sắc vóc và tâm hồn của mình hay không để giữ lửa yêu thương với chồng; có chịu khó đọc, tìm hiểu mà am tường công việc của chồng, để chia sẻ những tâm sự to nhỏ của chồng hay không.
Còn gia đình có giữ được không, có trên bảo dưới nghe, giữ được nề nếp hay không là ở người chồng có biết làm cho vợ tin con kính hay không.
Có lẽ cả tôi và anh Thịnh đều là những người tốt số. Bởi cả cuộc đời chúng tôi không có lấy một kỷ niệm nào lãng mạn, cũng không còn thời gian đâu để mà giận hờn bởi suốt ngày phải lo làm ăn để nuôi dạy 5 mặt con ăn học, khôn lớn, trưởng thành.
Nhưng để có được sự yên tâm mà không ai phải chồm chồm lên ghen tuông, nghi hoặc là bởi vì tôi luôn biết chăm chút cho gia đình, biết thể hiện sự yêu thương và chia sẻ mọi điều với anh ấy. Trên tất cả, là anh ấy biết, có ra ngoài cũng không tìm được người phụ nữ nào hiền hậu, đáng tin và cũng đằm thắm, xinh xắn như vợ của mình.
Còn anh Trịnh Thịnh là người hiền hòa, chân chất và không bao giờ trăng hoa. Anh ấy ít nói và hay cười, thi thoảng nói những câu dí dỏm và luôn cho tôi cảm giác anh ấy rất yêu thương và cần tới mình.
Có khi anh ấy đi liền 6 tháng trời để đóng phim, đó là bộ phim “Vợ chồng A Phủ”, mà tết cũng chẳng về, ở lại giao lưu với bà con dân bản trên mạn trên, trong đó có cả những cô gái xinh tươi. Nhưng tôi không phải lo âu gì.
Có một nữ diễn viên xinh đẹp, hay đóng chung cùng anh Thịnh, tết nào cũng xuống nhà chúng tôi chơi đã nói rằng: ‘Chị đừng có lo lắng gì cả, anh ấy là người củ mỉ cù mì và luôn làm mọi người nể trọng bởi đức độ, sự chỉn chu trong công việc, sự chuyên nghiệp trong nghề và luôn đặt lợi ích chung lên trên lợi ích cá nhân”.
“Anh Thịnh có thể ăn ngon mặc đẹp hoặc ăn uống thoải mái như anh ấy thích trong lúc đi đóng phim, mình là vợ mình cũng sẽ chẳng dám nói gì. Nhưng anh ấy đã không làm như thế mà cứ nhường nhịn vì vợ con cho nên mình lại càng yêu và trọng hơn.
Chính bởi thế, dù có rất nhiều người đàn ông hơn chồng mình về mọi mặt nhưng mình không thể yêu bởi họ không có cái đức, cái tâm và cả sự chỉn chu, chuyên nghiệp với sự nghiệp như anh ấy.
Tôi nhớ, có lần, một người ở hãng phim đã tới chỗ tôi làm ve vãn và nói rằng: Sao thằng Thịnh nó… “thộn” thế mà lấy được người như em? Cả hãng phim gọi nó là Thịnh “thộn” mà em không biết à? Đàn ông mà chả hay cái gì cả, chán.
Tôi đã bảo: Cái mà anh hay thì chồng tôi không hay, nhưng cái mà chồng tôi hay thì cả anh và rất nhiều người đàn ông tự cho mình là tài giỏi và hoa lá, hào phóng cũng không có được đâu. Mời anh về cho”.
Dường như, sẽ không bao giờ là hết chuyện với người phụ nữ đã ở tuổi 83 này khi nói về người chồng yêu dấu của mình. Nhưng để kết cho bài viết ăm ắp những kỷ niệm về người nghệ sĩ của nhân dân, một người chồng, người cha mẫu mực, một nghệ sĩ đáng kính được cho là người đàn ông hạnh phúc nhất của giới Nghệ sĩ VN này, chúng tôi xin lấy câu của bà Ngọc Khanh, người vợ, người bạn cầm sắt của ông suốt 63 năm: “Cuộc đời thì nhiều thăng trầm và ai sinh ra cũng có nỗi khổ và niềm hạnh phúc của riêng mình.
Quan trọng nhất là mình biết mình cần gì, muốn gì và có hết lòng với những điều mình đã chọn lựa hay không. Chúng tôi đã đến với nhau bằng sự lựa chọn của số phận nhưng từ khi chúng tôi quyết định chọn với sự sắp đặt đó chúng tôi đã một lòng một dạ gắn bó và cùng nhau nắm tay đi hết cuộc đời.
Qua những năm gian khổ, đói có, vất vả và lo âu, trằn trọc có chúng tôi vẫn nhìn nhau bằng ánh mắt thương yêu. Chỉ khi về già, lúc đã 70 tuổi, cùng nhau đứng trước gương, chúng tôi mới nhận ra một chân lý mà mình theo đuổi bấy lâu: Chỉ có tình yêu và tình thương chân thành mới có sức sống vĩnh cửu. Tiền bạc hay những giá trị vật chất hào nhoáng chóng đến rồi cũng nhanh chóng đội nón ra đi. Cuối cùng thì như lúc này, nếu giàu sang anh ấy cũng có mang theo được đâu.