Vào “hang” hàng lậu: Một ngày “cấm biên”

“Cấm biên” thực chất là quãng thời gian các lực lượng chức năng thực hiện đợt cao điểm phòng chống buôn lậu và gian lận thương mại, thường thì đợt cao điểm này diễn ra trước, trong và sau Tết Nguyên đán.

Những con thuyền chở hàng lậu đỗ san sát ở bến Cây số 1

Trùm chăn chờ “trời sáng”

Chúng tôi có mặt tại Móng Cái đúng vào ngày “cấm biên” như thế. Thực ra, “lệnh cấm biên” không chỉ có hiệu lực một ngày, hay vài ngày, mà diễn ra trong cả tháng, thậm chí lâu hơn.

Tuy nhiên, ở nơi mà thu nhập của người dân chủ yếu dựa vào những chuyến hàng qua biên giới thì “lệnh cấm biên” chỉ có giá trị trong một vài ngày. “Thì người ta làm chặt thì mình cũng phải né đi chứ, một vài ngày thôi rồi tìm cửa khác để đi hàng. Năm hết Tết đến rồi, thắng thua cũng chỉ ở thời gian này, ngồi chơi thì ăn cám à!” - ông chủ nhà nghỉ kiêm trùm hàng lậu có tiếng ở Móng Cái rỉ tai tôi.

Theo ông chủ này thì “lệnh cấm biên” đã ban hành được mấy ngày nay. Ông chuyên đi hàng may mặc, nên mấy ngày này dù vác vợt đi đánh ten - nít từ sáng đến tối, nhưng ruột gan như lửa đốt. Hàng may mặc bên nước bạn sản xuất theo mốt, theo mùa vụ, nếu năm nay không bán hết thì năm sau coi như bỏ đi. Bởi thế, kiểu gì cũng phải tuồn hàng qua biên cho kỳ được.

Mất cửa làm ăn, ông chủ này đâm cáu bẳn. Ông quát đám nhân viên xơi xơi. Thậm chí, khách đến nghỉ, ông cũng mắng té tát. Chiếc điện thoại thì lúc nào cũng áp vào tai chỉ với một nội dung trao đổi duy nhất: “Đã đi được chưa? Còn cửa nào khác không?”.

Móng Cái về đêm thường vắng vẻ. Bởi đêm người ta tụ tập hết ra biên giới để “ăn hàng”. Ấy vậy mà đêm ấy, dạo một vòng quanh thành phố, thấy quán nào cũng chật kín người. Dân buôn, dân cửu vạn không có việc làm ra quán ngồi nhậu giết thời gian. Họ nhậu thâu đêm, nhậu đến sáng rồi uể oải về nhà “đắp chăn” chờ “trời sáng”.

Những con số… khó tin

Chúng tôi đem sự bất ngờ trên tới gõ cửa các cơ quan phòng chống buôn lậu và gian lận thương mại ở Móng Cái.  Đầu tiên là Chi cục Hải quan. Trụ sở cơ quan này là một toà nhà khang trang, đóng ngay trung tâm thành phố, sau những khu chợ, trung tâm thương mại lúc nào cũng nghìn nghịt kẻ bán người mua, bất kể “thời tiết” tốt hay xấu.

Trụ sở vắng hoe, gõ cửa mấy tầng cũng chẳng thấy một bóng người. Đảo lên đảo xuống mấy vòng, chúng tôi mới tìm được người mình cần gặp. Tiếp chúng tôi là ông Nguyễn Huy Đông - Phó Chi cục trưởng.

Trao đổi về tình trạng buôn lậu và gian lận thương mại trên địa bàn, ông Đông cho biết, cũng như những năm trước, nhờ sự quản lý, phòng ngừa chặt chẽ, xử lý kiên quyết của hải quan cùng các ngành chức năng, nên năm 2010 và đặc biệt là những tháng cuối năm, vấn nạn buôn lậu đã được kiềm chế.

Theo vị Chi cục phó này thì trong năm 2010, Chi cục Hải quan Móng Cái đã bắt giữ và xử lý 39 vụ buôn lậu và gian lận thương mại với tổng giá trị hàng hoá hơn 1 tỷ đồng. Con số trên, theo ông Đông không phải là khiêm tốn và nó đã phản ánh đúng tình hình thực tế.

Thời gian gần đây, có nhiều thông tin cho rằng, hàng nông sản chủ yếu là rau, quả cũng được nhập qua biên giới Móng Cái. Thế nhưng, theo ông Đông, tới thời điểm này, chưa có doanh nghiệp nào mở tờ khai để nhập hàng nông sản. Và, trong quá trình tác nghiệp, hải quan cũng chưa phát hiện bất cứ một lô hàng rau quả nhập lậu nào.

Móng Cái bấy lâu được biết đến như là một “chợ” đầu mối về hàng may mặc. Dân buôn từ Hà Nội, Hải Phòng… đa phần đều nhập hàng từ đây. Tuy nhiên, loại mặt hàng này, năm nay, Hải quan Móng Cái cũng chưa phát hiện một vụ nhập lậu nào.

Làm việc với Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Móng Cái, chúng tôi cũng nhận được những thông tin đáng mừng và… đáng nghi hơn. Trao đổi với chúng tôi, Thượng tá Trần Thanh Ngân - Bí thư Đảng uỷ, Chính trị viên đồn cho biết, chiều dài đường biên do đồn quản lý rất ngắn, chỉ 2,5km, địa hình lại không có gì hiểm trở nên hàng lậu… không thể xâm phạm!

Không những thế, ngoài “lá chắn thép” là sự kiên quyết của đồn còn nhiều lực lượng tham gia khác như hải quan, công an, lại thêm lực lượng phòng chống buôn lậu và gian lận thương mại cấp tỉnh… Bởi có sự phối kết hợp của nhiều lực lượng, nhiều ngành chức năng nên dù thủ đoạn có tinh vi đến đâu, hàng lậu vẫn… không thoát được!

Nghe các cơ quan chức năng nói thì đúng là dân buôn lậu ở Móng Cái đã hết đất sống. Và, đó cũng là lời cảnh báo, nhắc nhở cho tất cả những ai còn đang ôm giấc mộng làm giàu nhờ… buôn lậu. Tuy nhiên, nói vậy mà không phải vậy, thực tế khác thế rất nhiều!

----------------

>> Kỳ cuối: Hàng về giữa chốn... không người

Đào Thanh Tuy