Thức ăn cho bò và cách cung cấp thức ăn

21/01/2011 15:17 GMT+7

(Dân Việt) - Thức ăn cho bò được chia thành 2 nhóm chính: Thức ăn thô và thức ăn tinh. Cung cấp hai nguồn thức ăn này một cách hợp lý sẽ giúp bò khỏe mạnh, cho sữa chất lượng và năng suất cao.

Thức ăn thô

Thức ăn thô là nguồn cung cấp dinh dưỡng chủ yếu cho bò, bao gồm các loại cỏ: Cỏ tươi, cỏ khô và thức ăn ủ chua. Cỏ tươi có thể từ nguồn cỏ tự nhiên, hoặc cỏ trồng như các loại: Cỏ voi, cỏ sả, cỏ paspalum hoặc cỏ mulato.

Ngoài ra người chăn nuôi có thể tận dụng các loại phụ phẩm của công nghiệp chế biến rau quả như vỏ trái thơm, bã mía để cho bò ăn. Các loại thức ăn thô xanh thường chứa nhiều nước, dễ tiêu hóa, tạo cảm giác ngon miệng, cung cấp nhiều vitamin và chất xơ. Nếu thiếu cỏ tươi sẽ ảnh hưởng đến hàm lượng chất béo trong sữa, nếu bò thiếu thức ăn thô xanh trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản.

Cỏ khô, rơm… có thể thay thế một phần cỏ tươi trong trường hợp nguồn cỏ tươi bị hạn chế. Cỏ khô tương đối khó tiêu hóa, đặc biệt là rơm nên nếu cho ăn thường xuyên sẽ khiến bò kém ăn, sản lượng sữa giảm sút. Khi cho bò ăn rơm hoặc cỏ khô, có thể tưới nước có pha urê trước khi cho bò ăn, có tác dụng làm mềm và bổ sung thêm chất đạm vô cơ.

Thức ăn ủ chua được làm bằng cách ủ chua thân cây bắp hoặc các loại cỏ. Loại thức ăn này khá thơm, vị hơi chua, nhiều vitamin nhóm B, có chứa nhiều vi khuẩn lên men lactic và bò rất thích ăn. Tuy nhiên, không thể sử dụng hoàn toàn thức ăn ủ chua thay thế cho thức ăn thô xanh, vì có thể gây rối loạn tiêu hóa và bò bị tiêu chảy khi ăn quá nhiều. Ở nước ta có thể tận dụng cỏ thừa không kịp sử dụng, hoặc thân cây bắp sau khi thu hoạch, để sản xuất thức ăn ủ chua và cho bò ăn vào những lúc thức ăn thô xanh khan hiếm.

Cho dù người chăn nuôi cho bò ăn loại thức ăn thô xanh nào, một điều đáng lưu ý là bò sữa nên được cho ăn suốt ngày, lúc nào trong máng cũng có sẵn cỏ để bò ăn.

Thức ăn tinh

Thức ăn tinh gồm các loại cám gạo, bắp, phụ phế phẩm, củ quả và các loại cám hỗn hợp… Những loại thức ăn này chứa nhiều chất dinh dưỡng, dễ tiêu hóa nhưng cũng tiềm ẩn mối nguy gây rối loạn tiêu hóa nếu sử dụng quá nhiều. Bởi lẽ bò sữa có dạ dày 4 túi thích nghi với việc ăn cỏ hơn là sử dụng các loại thức ăn tinh.

Lượng thức ăn tinh cho bò ăn hàng ngày phải được tính toán cho phù hợp và phân thành nhiều lần ăn trong ngày, mỗi lần cho ăn không quá 2kg. Nên cho ăn dưới dạng khô khi bò đang vắt sữa, nhưng cũng có thể cho thức ăn tinh và thức ăn thô băm nhỏ trộn chung. Tuy nhiên, cách này chỉ phù hợp với trại có quy mô chăn nuôi lớn.

Từ năm 1996, FrieslandCampina VN (với các nhãn hiệu nổi tiếng như: Cô gái Hà Lan, YoMost, Friso, Fristi…) đã thực hiện việc ký hợp đồng thu mua sữa trực tiếp với các hộ nông dân và giúp nông dân chăn nuôi bò sữa phát triển bền vững. Trong gần 15 năm qua, công ty đã đầu tư hơn 10 triệu USD cho các hoạt động: Xây dựng 4 trung tâm làm lạnh, 41 điểm thu mua, thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, xây dựng đội ngũ khuyến nông với hơn 70 người để hỗ trợ kỹ thuật cho người nuôi bò. Ngoài ra còn khuyến khích người nông dân sản xuất sữa chất lượng tốt, thông qua chính sách trả tiền theo chất lượng sữa.

(Theo tài liệu đi liệu tập huấn chăn nuôi bì sữa của FrieslandCampina VN)