Một số bệnh liên quan đến dinh dưỡng cho bò sữa

Ở trang trại mô hình mẫu nuôi bò sữa của FrieslandCampina Vietnam tại Bình Dương.

Từ năm 1996, FrieslandCampina VN (với các nhãn hiệu nổi tiếng như Cô Gái Hà Lan, YoMost, Friso, Fristi…) đã thực hiện việc ký hợp đồng thu mua sữa trực tiếp với các hộ nông dân và tiến hành chương trình Phát triển ngành sữa nhằm giúp nông dân chăn nuôi bò sữa phát triển bền vững.

Trong gần 15 năm qua, công ty đã đầu tư hơn 10 triệu USD cho các hoạt động: Xây dựng 4 trung tâm làm lạnh, 41 điểm thu mua, thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, xây dựng đội ngũ khuyến nông với hơn 70 người để hỗ trợ kỹ thuật cho người nuôi bò. Ngoài ra, chương trình luôn khuyến khích người nông dân sản xuất sữa chất lượng tốt thông qua chính sách trả tiền theo chất lượng sữa.

Bệnh axit dạ cỏ

Bệnh này xuất hiện khi bò được cho ăn khẩu phần mất cân đối, quá nhiều thức ăn tinh. Chất bột đường trong loại thức ăn này được phân giải nhanh chóng thành các chất dễ tiêu ngay tại dạ cỏ, hình thành một lượng lớn axit lactic khiến cho pH của dạ cỏ giảm nhanh chóng. Bò bệnh thường giảm ăn, tiêu chảy nhiều, mất nước, đi phân chưa tiêu hóa hết, đi khập khiễng trong vòng 4-5 tuần, mệt mỏi, bề mặt móng chân xuất hiện nhiều đường rãnh, chất lượng và sản lượng sữa giảm đột ngột và có thể bị chết. Để phòng bệnh, cần cung cấp cho bò khẩu phần nhiều thức ăn thô xanh và lượng thức ăn tinh vừa phải, không nên cho bò ăn quá nhiều thức ăn giàu năng lượng như đường, tinh bột.

Bệnh trướng hơi dạ cỏ

Nguyên nhân gây ra bệnh này là do hơi sinh ra nhiều trong quá trình tiêu hóa thức ăn ở dạ cỏ nhưng không thoát được ra ngoài do sự ợ hơi bị cản trở. Bệnh thường thấy khi bò được cho ăn thức ăn chứa nhiều đạm hoặc khẩu phần ăn bị thay đổi đột ngột. Khi quan sát thấy phần hông bên trái của bò nhô cao do chứa đầy hơi, bò không nhai lại, không ợ chua, khó thở là biết bò mắc bệnh này. Có thể phòng bệnh bằng cách tăng cường cho bò ăn thức ăn thô, hạn chế thay đổi khẩu phần ăn đột ngột, không nên cho bò ăn quá nhiều thức ăn giàu đạm như dây đậu.

Bệnh bầm tím móng

Bệnh thường xuất hiện khi bò đẻ lứa đầu tiên. Nguyên nhân do khẩu phần thức ăn có chứa nhiều chất bột đường và trong quá trình tiêu hóa ở dạ cỏ làm mất cân bằng pH dạ cỏ. Cơ chế này khiến cho bò sản xuất ra chất histamine để tự đáp ứng, làm mao mạch ở vùng móng co lại và sau đó dãn nở và móng dễ bị tổn thương.

Bệnh thủy thũng bầu vú

Bệnh thủy thũng là sự tích tụ quá nhiều dịch chất dưới da của bầu vú, bệnh thường xảy ra khi đẻ, đặc biệt là lứa đẻ thứ nhất và làm tổn thương màng treo tuyến vú. Bầu vú bị tích nước, phù nề và khi ấn vào sẽ để lại vết lõm, bò mệt mỏi lười vận động. Có thể phòng bệnh bằng cách hạn chế cho bò ăn thức ăn chứa nhiều natri, kali trước khi sinh, mát xa bầu vú để tăng cường tuần hoàn máu.

Bệnh tiêu chảy

Bệnh thường xảy ra với bê con khi được cho ăn thức ăn nhiễm vi sinh vật như vi khuẩn, vi rút hoặc ký sinh trùng. Ngoài ra, khi cho ăn với khẩu phần chứa quá nhiều chất đạm hay chất béo cũng gây ra tiêu chảy. Phòng bệnh bằng cách luôn quan tâm đến vệ sinh thức ăn, giữ chuồng trại sạch sẽ và không nên cung cấp khẩu phần ăn chứa quá nhiều đạm hay chất béo.

Lưu Phan