Theo tổng hợp của các bộ, ngành, địa phương, từ khi luật có hiệu lực (1.1.2010) đến ngày 30.9.2012, các cơ quan có trách nhiệm bồi thường đã thụ lý 168 vụ việc yêu cầu bồi thường thiệt hại (bao gồm 54 vụ việc trong lĩnh vực trong lĩnh vực quản lý hành chính, 90 vụ trong hoạt động tố tụng và 24 vụ trong lĩnh vực thi hành án dân sự), trong đó đã giải quyết 122 vụ việc.
Tổng số tiền mà các cơ quan có trách nhiệm bồi thường đã chi trả là hơn 16 tỷ đồng, trong đó số tiền bồi thường trong lĩnh vực quản lý hành chính là hơn 6 tỷ đồng, lĩnh vực tố tụng là gần 8 tỷ đồng, lĩnh vực thi hành án dân sự là gần 2 tỷ đồng.
Theo báo cáo, các địa phương có 24 tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư chưa phát sinh vụ việc yêu cầu bồi thường nhà nước. Tuy nhiên, đại diện của Cục Bồi thường nhà nước đánh giá, thực tế thì không phải các địa phương này không có các trường hợp thiệt hại thuộc phạm vi điều chỉnh của luật, mà chủ yếu là do người bị thiệt hại chưa thực hiện quyền yêu cầu bồi thường do chưa biết đến quyền này, hoặc có biết nhưng chưa thể thực hiện quyền do phải chờ thủ tục xác định hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ.
Nguyên nhân là Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước quy định căn cứ thực hiện quyền yêu cầu bồi thường phải có văn bản xác định hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ. Chính điều này đã làm khó cho người bị thiệt hại, đặt thêm thủ tục đối với họ trong việc thực hiện quyền chính đáng của mình.
Còn theo báo cáo của Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, từ khi luật có hiệu lực đến nay, Viện đã tiếp nhận 65 trường hợp yêu cầu bồi thường thiệt hại thuộc trách nhiệm, thẩm quyền giải quyết của mình, đã kiểm tra, thẩm định và đề nghị cấp kinh phí bồi thường đối với 60 trường hợp với tổng số tiền bồi thường gần 6,5 tỷ đồng. Đến nay vẫn còn 5 vụ việc tồn đọng chưa giải quyết xong, chủ yếu là do chưa thống nhất về mức bồi thường…
Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao kiến nghị, cần quy định rõ người bị thiệt hại nhưng không bị tạm giam, tạm giữ mà chết hoặc tổn hại sức khỏe thì có được bồi thường thiệt hại do tổn thất về tinh thần hay không…
Hải Phong