“Người dân chỉ mong được Nhà nước giao đất lâu dài. Và chẳng may có bị thu hồi thì cũng được đền bù theo giá thỏa thuận ngoài thị trường”. Rất giản dị. Và cũng chẳng có gì sai luật khi việc “giao đất lâu dài” thực ra đã được ghi trong Hiến pháp 1992. Và đó thực chất là lẽ công bằng, là mong ước từ cả ngàn đời nay của người dân.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Văn Phúc, người tự giới thiệu đã tham gia vào Luật Đất đai đầu tiên năm 1987 tỏ ra bất ngờ với sự kiện, theo ông, là “lần đầu tiên” khi người dân được mời đến dự một cuộc hội thảo bàn về một bộ luật quyết định đến sinh kế của 70% dân số là nông dân. Dường như dù đã 3 lần được ban hành mới, 4 lần sửa đổi, mà lần ban hành nào cũng được tự coi là cách mạng, sửa đổi nào cũng là “cơ bản”, Luật Đất đai vẫn chưa chứa đựng tiếng nói của người dân trong đó.
Và cơ quan soạn thảo, hóa ra vẫn chỉ chú mục đến việc làm sao có lợi cho việc quản lý, hoặc một nhóm lợi ích nào đó, như lời chuyên gia cao cấp, ông Vũ Quốc Tuấn, chứ chưa thực sự vì lợi ích của người dân. Và thế là từ năm 1987 đến nay, người dân, không có tiếng nói trong luật, chẳng có quyền gì ngoài việc vác đơn đi kiện mỗi độ bị hất ra đường, đang là quả bóng trong chân “ông chủ quản lý đất”. Một “ông chủ” vừa là chủ sở hữu, vừa là người quản lý, vừa có thể ra quyết định thu hồi, với một mức giá do chính “ông chủ” đó định ra và khi người dân khiếu kiện, ông chủ đó cũng là người giải quyết...
Hôm qua, 6 mơ ước giản dị đã được nói ra: Đó là ước mơ được “giao đất lâu dài” để có sự yên tâm rằng sẽ không bao giờ chịu cảnh “bãi bể nương dâu”: Đó là ước mơ “xóa hạn điền”, để chiếc máy cày có thể thay thế con trâu. Đó là mong muốn được “trưng mua” để có quyền bán, để không còn những kỷ lục bất công về sự chênh lệch giá. Đó là mong ước về một lẽ công bằng “cân đối lợi ích 3 bên”, để người dân thoát cảnh là nạn nhân của lợi ích nhóm.
Và, một cách nghiêm túc, là yêu cầu, cũng là nguyện vọng: Nhà nước xử lý cán bộ vi phạm để người dân tin tưởng vào hai chữ “vì dân” được ghi trong Hiến pháp về bản chất nhà Nước. Tất thảy những mong ước đó là hoàn toàn chính đáng và không thể phủ nhận với bất cứ lý do gì, xin gửi tới các vị Đại biểu Quốc hội sẽ họp sau đây vài ngày. Bởi những mong ước đó, cũng là chính những khúc mắc lớn nhất mà Luật Đất đai cần thay đổi...
Phong Dao