Đã an toàn, hay cần dừng lại?

Bài học Vinashin có thể soi vào dự án bauxite

ĐB Dương Trung Quốc (Đồng Nai) cho rằng, mặc dù Bộ trưởng Bộ TN-MT Phạm Khôi Nguyên đã nêu ra một loạt băn khoăn của người dân liên quan đến hồ chứa bùn đỏ và giải pháp khắc phục nhưng “chưa thực sự làm an lòng” cử tri cả nước.

Theo ông Dương Trung Quốc giữa lý thuyết và thực tiễn còn có khoảng cách và "thấp thoáng câu chuyện Vinashin, câu chuyện Thủ tướng không cho phép mà người đứng đầu cấp dưới vẫn thực hiện, vì thế không thể làm an lòng người dân".

Công trường xây dựng nhà máy Alumina Nhân Cơ (Đăk Nông)

Ông Dương Trung Quốc nói rằng mối lo của các tầng lớp nhân dân là chính đáng, nhất là sau sự cố vỡ hồ chứa bùn đỏ ở Hungary cách đây vài tuần. Theo ông, nhiều tầng lớp nhân dân, trong đó các vị lão thành cách mạng có uy tín, các cựu quan chức, nhân sĩ trí thức đặc biệt là các nhà chuyên môn am hiểu lĩnh vực này đã lên tiếng một cách có trách nhiệm, nêu ra những giải pháp tích cực có tình, có lý và sẵn sàng hỗ trợ cùng Chính phủ thực hiện tốt hơn chức năng của mình.

"Những ý kiến mang tính chất phản biện khoa học và đầy tinh thần trách nhiệm của những người yêu cầu phải dừng hay xem xét lại dự án khai thác bauxite ở Tây Nguyên ngày càng nhiều về số lượng, càng có sức nặng” - ĐB Dương Trung Quốc khẳng định.

Trong khi đó, câu trả lời của các vị có trách nhiệm của Chính phủ lại chưa rõ ràng. ĐB Dương Trung Quốc nhấn mạnh, những vấn đề an toàn môi trường như vỡ hồ bùn đỏ ở Hungary, thiên tai liên tục ở Indonesia và những trận lũ lịch sử mới xảy ra tại khu vực miền Trung càng làm cho dự án bauxite ở Tây Nguyên đáng lo ngại hơn. Chính phủ và Quốc hội cần làm rõ hơn về vấn đề này để người dân an lòng.

Theo ông Quốc, “bài học về Vinashin hoàn toàn có thể soi vào dự án bauxite”. Nếu Vinashin gây thất thoát về tiền của thì hậu quả của bauxite có thể ảnh hưởng đến vận mệnh quốc gia. ĐB Dương Trung Quốc cho rằng “sẽ không trái với lòng dân nếu dừng lại dự án bauxite để bàn bạc cho kỹ”.

“Đã có giải pháp nếu vỡ hồ bùn đỏ”

Bộ trưởng TN-MT Phạm Khôi Nguyên cho biết, báo cáo tác động môi trường do Tập đoàn Than Khoáng sản Việt Nam (TKV) lập và được Hội đồng thẩm định thuộc Bộ TN-MT xem xét đã cho thấy đây là báo cáo “cụ thể, khoa học và bảo đảm độ an toàn về hệ thống môi trường”.

Trấn an lo lắng của cử tri về việc khai thác bauxite có thể phá rừng Tây Nguyên, ông Nguyên cho rằng giai đoạn thí điểm chỉ tập trung khai thác những nơi không cây nào mọc được, hoặc nếu có mọc thì chỉ là những cây gai, lùm bụi. Ông Phạm Khôi Nguyên nhấn mạnh, trong quá trình khai thác sẽ thực hiện mục tiêu kép là kết hợp khai thác với trồng rừng.

Về 6 vấn đề băn khoăn của người dân khi khai thác, trong đó có hồ chứa bùn đỏ, Bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên cho biết, vấn đề thứ nhất là nước liệu có tràn vào hồ bùn đỏ hay không, thì trong báo cáo đánh giá tác động môi trường đã nghiêm cấm không để nước xung quanh chảy vào hồ. Giải pháp là làm hệ thống mương để hứng toàn bộ nước. Thứ hai về lo ngại chất độc hại trong bùn đỏ thẩm thấu, ông Nguyên khẳng định đã áp dụng các biện pháp hiện đại nên khó có thể thấm được.

Trong trường hợp động đất, ông Nguyên khẳng định, Viện Vật lý địa cầu đã vào đo nhiều năm tại Tây Nguyên và đã xác định mức độ động đất cao nhất chỉ đến cấp 5 trong khi bộ yêu cầu trong thiết kế tính đến động đất cấp 7. Liên quan đến vấn đề nứt gãy, ông Nguyên nói rằng, Viện Địa chất và Khoáng sản VN đã tiến hành đo, theo dõi khu vực xây dựng hồ bùn đỏ và đưa ra nhận định sẽ không có nứt gãy.

Linh An