Săn tôm hùm nhí, cả làng ăn Tết muộn

Xuống biển từ mùng Hai Tết

4 giờ sáng mùng Hai Tết, chúng tôi có mặt tại thôn 1 (Tam Hải) để cùng ra biển đi săn tôm nhí với cha con ông Lê Văn Hồng. “Loại tôm ni bắt đầu có nhiều từ tháng Chạp năm trước qua tháng 2 (âm lịch) năm sau, nhưng tập trung là trong mấy ngày Tết. Vì vậy muốn có tiền thì phải chấp nhận gác Tết lại” - ông Hồng nói khi chúng tôi lên ghe.

Trên chiếc ghe 15 sức ngựa, ông Hồng và anh Lê Văn Lưu (con trai) kiểm tra lại bộ đồ lặn, bình ôxy và các thứ đồ nghề khác. Máy nổ, chiếc ghe nhằm hướng bãi đá Bàn Than – An Hòa thẳng tiến.

Với một con tôm hùm nhí, ngư dân đã có được 200.000 đồng

Cùng xuất bến còn có 150 chiếc ghe khác của dân thôn 1 này. Đến nơi lặn tôm, trời vẫn còn tối nhưng trên biển đèn sáng rực như thành phố. Trong bộ đồ người nhái, anh Lưu nhẹ nhàng choài người xuống biển, còn kịp hóm hỉnh nói với lại: “Đợi tui vài… tiếng đồng hồ nghen”.

Gần 2 giờ đồng hồ chưa thấy anh Lưu lên, chúng tôi lo lắng thì ông Hồng châm điếu thuốc khề khà: “Yên tâm đi mấy chú. Thằng con trai tui là vua lặn tôm nhí ở xứ này mà. Có khi nó lặn luôn từ sáng tới quá trưa mới chịu lên”.

Ông Hồng cho hay, nghề lặn tôm nhí chỉ dành cho những người thanh niên khỏe, có đôi mắt thật sáng vì con tôm hùm nhí chỉ bằng cây tăm xỉa răng và trắng nên khó phát hiện. Muốn bắt phải chọn chỗ đá ngầm, mang bình ôxy vào và lặn xuống sâu trên 10m.

Khi phát hiện tôm nhí núp trong các kẽ đá, các lỗ nhỏ thì dùng cây nan hoa xe đạp mà chọc vào. Các con tôm nhí sẽ bị “nhột” và bung ra. Thợ lặn nhanh tay chộp lấy cho vào chiếc chai nhựa mang theo.

Đang mải mê nghe ông Hồng kể thì đã thấy anh Lưu trồi lên vịn tay vào mạn ghe, giơ cái chai nhựa lên: “Trúng quả đậm, hơn 50 con lận”. Những chú tôm hùm nhí búng tanh tách khi được ông Hồng cho vào chiếc thùng xốp trên ghe. Anh Lưu nghỉ ngơi một chút rồi lại xuống biển. Mặt trời đã bắt đầu lên, ánh sáng ửng hồng. Cuộc trồi lên, hụp xuống kéo dài đến chiều.

Quay ghe về, cha con ông Lưu đem bánh tét ra đãi chúng tôi. Một ngày ngoài biển, đói lạnh, ăn miếng bánh thấy ngon lạ. Khi đã thấy “ấm bụng”, chúng tôi lại ra bến theo cha con ông Lưu đi chạy “sô” thứ 2-mành nhí (cũng đi bắt tôm nhí nhưng bằng lưới).

Cũng như lúc sáng, nơi ngư dân tập trung làm mành, đèn điện giăng sáng trưng. Hai cha con cho 6 bóng điện 400W giữa giàn lưới mành (30m x 28m) rồi thả xuống nước. Công việc còn lại là đợi tôm nhí bị ánh đèn hút, đi vào trong mành. Họ tranh thủ ngủ một lát. Đến 3 giờ sáng, chúng tôi phụ cha con ông kéo giàn mành lên.

Gần 30 chú tôm hùm nhí nằm gọn trong mành. Cha con ông lại cho ghe về. Họ cũng sẽ chỉ có mặt ở nhà chừng 1 giờ, rồi quay lại biển để đi lặn tôm. Mỗi ngày đêm của họ 4 lần ra về nhà-biển, Tết chỉ là những cái bánh tét ăn vội giữa hai “sô” chạy biển. “Lo chi, ra Tết đâu còn tôm mà đi, lúc đó ưng ăn Tết mấy ngày cũng được” - ông Hồng đùa.

Ra ngõ gặp triệu phú

Mùa xuân ra biển Tam Hải, trên các bãi đá ngầm, người đông như lễ hội. Gần như cả làng kéo ra đây. Người còn sức thì lặn xuống biển bắt tôm, già yếu, trẻ nhỏ thì ở trên ghe canh chừng dây dưỡng khí. Trẻ em 15 tuổi đã kiếm được cả triệu đồng/ngày nhờ lặn tôm. Còn ban đêm, trong ánh điện lung linh trên biển, ngư dân ngồi trên ghe ăn bánh tét với củ kiệu và nhắm thêm chút rượu để chờ tôm.

Thôn 1 có 300 lao động săn tôm nhí. Riêng cái Tết 2010, ông Lê Văn Minh -Trưởng thôn 1, cho biết các thợ săn tôm nhí đã thu được 9 tỷ đồng. 10 năm trở lại đây có đến 80% gia đình ở thôn này khá giả nhờ nghề “hái bạc” này. Sau những chuyến kiếm tiền triệu chỉ trong vài ngày, họ về đầu tư lại thiết bị đánh bắt, còn phần nhiều gửi vào ngân hàng.

Ông Mai Văn Chín - một “vua” của nghề mành nhí, cho hay: “Làng tôi, anh gặp ai thì người đó là triệu phú. Chỉ cần cái Tết ra biển thì có bạc trăm triệu rồi”. Anh Lưu, con ông Hồng, khoe: Em chỉ đi một cái Tết năm ngoái mà được chiếc Nouvo LX này đây. Cũng theo anh Lưu, có lúc cao điểm, chỉ trong 1 giờ anh bắt được 105 con tôm nhí. “Chỉ cần mang tôm vô bờ, thương lái sẽ giành nhau mua, với giá 150-200.000đồng/con.

Trưởng thôn 1 nói: Về làng tôm nhí, đừng hỏi người giàu mà hỏi người nghèo vì dễ tính hơn. Đây, cả làng mấy trăm hộ còn 20 hộ nghèo-họ là những hộ neo đơn, già yếu không thể ra biển được. “Nếu đánh đổi Tết để được như làng tôm nhí Tam Hải thì cũng xứng đáng” - chúng tôi thầm nghĩ.

Hoàng Đạo