Lấy thúng úp... thủy điện

Xưa nay, người ta thường đố nhau rằng có ai lấy thúng úp voi? Kể cả thuyền thúng của dân chài, có đường kính tối đa 5m, bụng sâu 1m, thì không thể úp được một con voi Phi châu trưởng thành có thể cao tới 4m và dài tới 6m. Vậy mà, mới đây, có công ty cổ phần thủy điện Trường Sơn, chủ đầu tư Nhà máy thủy điện Đakrông 3 định lấy thúng úp sự cố vỡ đập tại nhà máy thủy điện này.

Sau khi báo chí đồng loạt đưa tin bài về sự cố vỡ đập thủy điện Đakrông 3 (xã Tà Long, huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị), sáng 13.10, đoàn công tác của UBND tỉnh Quảng Trị cùng các cơ quan chức năng đã đến kiểm tra thực tế và làm việc với công ty cổ phần thủy điện Trường Sơn. Đến lúc này, sau nhiều ngày “ém” thông tin, cuối cùng lãnh đạo công ty cũng phải thừa nhận đập thủy điện Đakrông 3 đã bị vỡ từ 7 giờ sáng ngày 7.10.

Ông Phạm Văn Hùng, Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Đakrông, khẳng định công ty đã không thông báo cho chính quyền địa phương biết sự cố vỡ đập của công trình thủy điện Đakrông 3. Khi chính quyền địa phương biết và vào kiểm tra thì bị bảo vệ cản trở, không cho vào. Công ty tích nước lòng hồ trong khi chưa đền bù, di dời các hộ dân trong khu lòng hồ là sai quy định và báo cáo không trung thực về sự cố.

Số là, công trình thủy điện Đakrông 3 do công ty cổ phần thủy điện Trường Sơn lập dự án đầu tư xây dựng. Nhưng công ty này đã bán dự án cho công ty cổ phần Tân Hoàn Cầu (trụ sở ở Quảng Trị). Theo đó, công ty Tân Hoàn Cầu khởi công xây dựng công trình vào tháng 8.2010 với tổng số vốn đầu tư hơn 210 tỉ đồng, hoàn thành tích nước ngày 18.9.2012 và đóng điện ngày 5.10.2012.

Thế nhưng, chỉ sau một trận mưa vừa, đập dâng của công trình đã bị vỡ dài gần 30m, tạo thành luồng nước mạnh chảy về phía hạ lưu gây sạt lở một số hạng mục khác. Ước tính thiệt hại lên tới 20 tỷ đồng. Sự cố đã làm mất trắng hàng chục tấn hoa màu của các hộ dân ở hai xã Tà Long và Đakrông, mà công ty không hứa hẹn đền bù gì. Đến sáng 13.10, nước vẫn chảy xối xả từ phía trên xuống dưới thân đập rồi đổ về hạ lưu, chưa có dấu hiệu sửa chữa, khắc phục.

Chủ đầu tư cho biết nguyên nhân ban đầu được xác định là do công trình đang trong quá trình thi công hoàn thiện, kết hợp với việc tích nước lòng hồ để thử tải tổ máy và mưa lũ lớn làm cho đập chắn của công trình thủy điện Đakrông 3 bị vỡ.

Dù vẫn còn một hạng mục là đập dâng vai trái của thân đập vẫn chưa hoàn thành, kết cấu tường bọc bảo vệ lõi bằng bêtông dày 2m ở đập dâng vai trái mới chỉ là ngăn tạm chứ chưa đặt được lõi bêtông chịu lực phía trong thân, nhưng chủ đầu tư vẫn cho đập thủy điện này tích nước và chạy thử từ ngày 25.9.

Trả lời câu hỏi vì sao chưa xây dựng hoàn thành đã cho tích nước chạy thử, ông Nguyễn Thanh Hải, Tổng giám đốc công ty cổ phần thủy điện Trường Sơn, nói: “Do đã quá hạn thi công hơn một tháng, mà nếu không tích nước ngay để chạy thử, thì phải chờ đến ba tháng sau để hoàn thành đập dâng vai trái thì hết mùa mưa. Nên chúng tôi quyết định cho tích nước”.

Đáng tiếc, do không có thúng nào đủ to để úp kín đập dâng vai trái, nên xảy ra sự cố vỡ đập. “Dục tốc bất đạt”, “Dục tích, bể đập”!