Không để thuỷ điện ảnh hưởng môi trường

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã có cuộc trao đổi với báo giới bên hành lang Quốc hội sáng 30.10 về vấn đề thủy điện,

Bộ Công Thương đã nhiều lần tổ chức rà soát các dự án thủy điện nhưng khi đi vào vận hành vẫn xuất hiện một số vấn đề về môi trường, tác động xã hội lớn mà Thủy điện Sông Tranh 2 (TĐST 2) là một ví dụ điển hình. Vậy phải chăng việc quy hoạch, rà soát, kiểm tra thủy điện có vấn đề, thưa Phó Thủ tướng?

- Quy hoạch thủy điện mình đã làm các cấp, từ quy hoạch sẽ ra các dự án cụ thể. Trong quy hoạch chia làm 2 loại: Một là quy hoạch các dòng sông lớn do cấp bộ làm, mà cụ thể là Bộ Công Thương; còn quy hoạch thủy điện nhỏ do các địa phương lập và duyệt quy hoạch.

Với các dự án thủy điện lớn, mình đã có 45 dự án đưa vào hoạt động, còn 34 dự án nữa đang triển khai thi công, các dự án còn lại đang tiếp tục nghiên cứu. Những dự án thủy điện làm trong thời gian vừa qua đa số do các công ty tư vấn hàng đầu trong nước thực hiện. Trong quá trình làm lại có những hệ thống giám sát (giám sát thi công, thiết kế…). Đối với dự án thủy điện nhỏ thì UBND địa phương giao cho các sở chuyên ngành giám sát từ việc thiết kế, thi công.

Đập Thủy điện Sông Tranh 2 nhìn từ phía hạ lưu.

Với TĐST 2, vừa qua cũng đã giao cho các bộ, hội đồng nghiệm thu nhà nước vào kiểm tra và thuê cả tư vấn nước ngoài. Vấn đề thấm nước đã được xử lý cơ bản đến 99,9%. Còn vấn đề về ổn định đập thì cũng đã thuê tư vấn nước ngoài đánh giá về tính ổn định. Chất lượng của đập cũng đã thuê tư vấn nước ngoài khoan, lấy mẫu…

Tuy vậy, do ảnh hưởng của động đất kích thích thời gian vừa qua nên đã quyết định không tích nước tại thủy điện này và tiếp tục theo dõi xem phản ứng của động đất kích thích với sự xuất hiện của hồ chứa ra sao. TĐST 2 đang có các bước đánh giá hết sức thận trọng. Nếu nó không có vấn đề gì thì sẽ đưa vào hoạt động, nếu đang có vấn đề mà nghi vấn thì phải tiếp tục theo dõi.

Trước đấy, tại khu vực Bắc Trà My động đất ít nhưng trong vòng 1 năm trở lại đây có 66 trận động đất liên tục. Như vậy có phải khảo sát ban đầu không lường hết vấn đề?

- Về động đất kích thích thì trong tính toán không ai lường hết được. Người ta vẫn nói, đối với một hồ chứa khi tích nước thì có khả năng xảy ra động đất kích thích nhưng có hồ chứa xảy ra, có hồ chứa không. Điều đó rất phụ thuộc vào điều kiện địa chất của khu vực đó.

Thêm nữa, động đất kích thích không phải là một điều kiện để loại công trình đó ra và động đất kích thích tại các hồ chứa đến khoa học cũng chưa thể đánh giá được.

Ông có thể cho biết quan điểm của Chính phủ về Dự án Thủy điện Đồng Nai 6 và 6A?

- Chủ trương của Chính phủ từ lâu là các dự án thủy điện đều phải thực hiện theo đúng quy trình. Hiện nay dự án đó đang ở bước thẩm tra, đánh giá tác động môi trường và phải qua được bước đó mới được triển khai.

Được biết vừa qua, UBND tỉnh Đồng Nai đang kiến nghị dừng dự án?

- UBND địa phương trên cơ sở quy hoạch xem xét thấy có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng họ có thể đề nghị không làm dự án.

Các địa phương có quyền đó, kể cả khi đánh giá tác động môi trường tốt, hiệu quả kinh tế tốt… nhưng trong vấn đề di dân lại không có đất tái định cư hay như đất sản xuất mất nhiều quá mà không bố trí lại được cho dân.

Những yếu tố mà địa phương cảm thấy không ổn định được thì có quyền đề nghị như vậy.

Với những dự án đã xây dựng rồi nhưng sau này thấy tác động về môi trường, xã hội lớn thì trước hết phải xem có giải pháp khắc phục.

Nếu như tất cả các giải pháp mà không được thì sẽ phải dừng công trình lại. Bảo đảm môi trường và đời sống của người dân phải là số một.

Xin cảm ơn Phó Thủ tướng!

Kiều Minh (ghi)