Sản xuất lúa chất lượng cao: Bài học từ Uruguay

Hằng năm, đất nước này xuất khẩu 95% sản lượng gạo, hầu hết là gạo chất lượng cao do nước này dân số ít và tiêu thụ gạo thấp. Đặc điểm quan trọng của ngành sản xuất lúa là Uruguay tổ chức hệ thống liên kết dọc và minh bạch giữa nông dân (ND), các doanh nghiệp (DN) chế biến, nhà nghiên cứu và chính phủ được tổ chức thông qua Hiệp hội của ND trồng lúa. Việc liên kết được xây dựng trên nền tảng thông tin rõ ràng, đầy đủ; có luật lệ chặt chẽ về tiêu chuẩn chất lượng lúa gạo; DN và ND cùng tham gia vào công tác nghiên cứu.

Đóng gói gạo xuất khẩu mang nhãn mác của Uruguay.

Trong sự liên kết này, DN đầu tư vốn cho ND đến 70% nhu cầu và mua bảo hiểm đầy đủ nhằm bảo vệ ND khi gặp tổn thất do thiên tai. DN hợp tác chặt chẽ với các nhà nhập khẩu gạo và cung cấp thông tin đến những nhà khoa học chọn tạo giống lúa ở Viện Nghiên cứu nông nghiệp Quốc gia nhằm ưu tiên chọn tạo những giống có chất lượng hợp với yêu cầu thị trường nhập khẩu.

Có thể nói rằng hệ thống liên kết trong chuỗi sản xuất và tiêu thụ lúa gạo là động lực thúc đẩy khả năng cạnh tranh ấn tượng trong 4 thập kỷ qua của Uruguay. Hiện nay, chúng ta bị động về kho chứa và lợi ích không đồng đều, chỉ thiên về DN khi giá xuất khẩu gạo cao. Tổ chức liên kết theo kiểu Uruguay cũng nhằm khắc phục dần tình trạng này.

Mặt khác, việc chúng ta áp dụng kinh nghiệm Uruguay ở mức độ sản xuất nhỏ ở các địa phương, có thể tạo cơ hội phát triển ở quy mô lớn hơn, đồng thời giúp nâng cao lợi nhuận cho ngành trồng lúa nói chung, cho ND nói riêng.

Nguyễn Công Thành