Chăm mai vàng cho ngày Tết

Hoa mai là loại hoa lừng danh ở nước ta, thường nở hoa trong dịp Tết như là một biểu hiện rực rỡ đón chào năm mới. Ở nước ta cũng có giống hoa mai lai có màu trắng gọi là bạch mai, là loài rất hiếm và không sản sinh ra hạt. Hoa mai nở vào cuối đông, đầu xuân - thời điểm có khí hậu hơi lạnh vào chiều tối và sáng sớm.

Trồng mai vàng là một nghề có khả năng làm giàu do đời sống của người dân ngày càng nâng cao, nhu cầu trang trí mai ngày càng lớn. Nhờ đó, nhiều nhà vườn trở thành triệu phú, tỷ phú nhờ trồng mai ở khắp các địa phương của miền Nam nước ta. Ngoài mặt kinh tế, có tài liệu còn cho rằng vỏ cây mai còn dùng để trị viêm họng.

Là cây có nguồn gốc hoang dã nên mai vàng dễ trồng, dễ thích nghi với nhiều loại đất từ đất tốt như đất đỏ bazan, đất có nhiều phù sa cho đến đất kém dinh dưỡng. Cây mai có khả năng chịu hạn khá và chịu ngập trong điều kiện mưa nhiều nhưng không ngập úng kéo dài làm rễ thối và cây chết. Do đó, để cây mai phát triển, cần trồng trên đất được thoát nước tốt và có chế độ chăm sóc, bón phân thích hợp cho mai ra nhiều hoa đẹp.

Mai được trồng bằng nhiều cách theo phương pháp hữu tính hoặc vô tính. Phương pháp hữu tính là trồng bằng cây con được chọn lựa từ những cây mẹ tốt (có nhiều cành, cánh mọc đều, bông to) để gieo hạt. Cách này phải mất nhiều năm mới cho hoa trang trí hoặc kinh doanh được.

Còn phương pháp vô tính là chiết cành, ghép cành hoặc giâm cành sẽ cho mai kinh doanh nhanh hơn. Cũng có thể bứng những cây lớn vào mùa mưa để trồng vào chậu hoặc trồng trên đất. Đối với cây lớn bứng lên trồng lại thì cần chế độ chăm sóc và bón phân, tưới nước giai đoạn đầu cẩn thận để bảo đảm cây sống tốt.

Trước khi trồng mai, nên đào hố và bón phân lót với lượng phân hữu cơ các loại khoảng 5kg + 0,1kg urê + 0,3kg super lân cho mỗi hố trồng. Tất cả loại phân này trộn đều dưới đáy hố rồi lấp một lớp đất lên phía trên, sau đó đặt cây mai trồng, lấp đất ém chặt gốc và tưới nước ẩm. Việc bón phân tiến hành tiếp tục khoảng 1 – 2 tháng một lần, tùy loại đất và phát triển của cây, kết hợp chăm sóc và tưới nước thường xuyên cho mai.

Trường hợp trồng trong chậu, dùng lượng đất vừa phải cho từng chậu. Trộn lượng phân hữu cơ và vô cơ nói trên cho vào chậu và khoét lỗ ở giữa rồi đặt cây trồng. Thông thường cây mai trồng ngoài đất ít tạo tán. Nhưng trồng trong chậu thì có thể tạo dáng, uốn cành cho cây đẹp, gọn theo nghệ thuật cây kiểng ngày Tết.

(còn tiếp)

TS Nguyễn Công Thành