Chưa đến thời điểm hợp lý?

Thưa ông Cao Sĩ Kiêm, ông có nhận xét gì về tín hiệu "chấn chỉnh" thị trường ngoại tệ phi chính thức của các cơ quan quản lý thời gian gần đây khiến thị trường ngoại tệ chợ đen tạm thời ngừng giao dịch?

Cấm giao dịch USD thị trường tự do, chưa chắc đã ngăn được tình trạng 2 giá.

Ông Cao Sĩ Kiêm - nguyên Thống đốc NHNN VN: Thời gian qua, việc quản lý thị trường vàng và USD quá lỏng lẻo, chi phối các chính sách tài chính, tiền tệ tới mức khó kiểm soát, ảnh hưởng đến nền kinh tế, là một trong những yếu tố gây ra lạm phát. Hiện tại những động thái của cơ quan quản lý chưa có gì mới, chỉ là thực hiện lại những quy định cũ đã có trong Pháp lệnh về quản lý ngoại hối, quản lý những cơ sở thu đổi không có giấy phép.

Việc thị trường có phản ứng là tất yếu. Tuy nhiên, sang quý II mới làm chặt, lúc đó sẽ phải có lối thoát để không làm khó cho những cơ sở hay người dân bình thường.

Nhưng, dư luận lo ngại sẽ bị "ép giá" nếu mọi giao dịch được quy về ngân hàng thương mại, thậm chí sẽ diễn ra tình trạng bán thì dễ mà mua thì khó?

Tất nhiên lo ngại này cũng không phải không có lý. Tuy nhiên tôi cho rằng lúc đó cần phải có sự công khai, giám sát của người dân, doanh nghiệp, ngân hàng nào không đáp ứng sẽ bị phạt, bởi đi kèm với chủ trương bao giờ cũng có giải pháp. Đồng thời đòi hỏi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) phải vươn lên trong hoạt động nghiệp vụ bởi nếu người dân không được đáp ứng họ sẽ đấu tranh quyết liệt.

Liệu việc xóa bỏ thị trường ngoại tệ "tự do" có chống được tình trạng USD "hai giá" hay không?

Để xóa bỏ được tình trạng hai giá, tôi cho rằng cần nhiều biện pháp đồng bộ hơn nữa. Trước mắt với sự kiểm soát gắt gao của các cơ quan quản lý sẽ chỉ góp phần làm giảm bớt sự chênh lệch giữa hai giá, làm thị trường ngoại tệ chợ đen co lại. Đến tháng 4 này, NHNN trình Chính phủ đề án chống USD hóa thì mọi biện pháp sẽ mạnh mẽ, quyết liệt hơn. Lúc đó, tôi cho rằng sẽ xóa bỏ được thị trường chợ đen và tình trạng hai giá.

Động thái ngừng giao dịch của thị trường ngoại tệ tự do 2,3 ngày nay phản ánh điều gì?

Th.s Đinh Tuấn Minh (Trường Đại học quốc gia HN): Việc thị trường giao dịch ngoại tệ trên thị trường tự do ngưng trệ là do tác động của tin tức về việc thanh tra, kiểm tra hoạt động của các cơ sở thu đổi ngoại tệ. Việc tạm dừng hoặc giao dịch cầm chừng như vậy tôi cho rằng là để thăm dò tín hiệu từ các cơ quan quản lý. Ngoài ra tôi chưa rõ lắm về các nguyên nhân khác.

Liệu đây có phải là thời điểm để đưa hoạt động kinh doanh ngoại tệ phi chính thức vào quy củ hay không, thưa ông?

Quan điểm cá nhân tôi cho rằng thời điểm hiện tại chưa hợp lý lắm để đưa thị trường này vào tầm kiểm soát. Bởi một lý do tôi cho là quan trọng, đó là ngay NHNN cũng chưa có một đánh giá cụ thể hay một nghiên cứu nào về thị trường này cả. Hay nói một cách khác, họ chưa thể biết được nếu thị trường chợ đen ngừng hoạt động thì sẽ có tác động gì.

Với một quy mô rất lớn của thị trường này (theo đánh giá không chính thức lên tới 20 tỷ USD) nếu ngừng trệ chắc chắn sẽ gây ngừng trệ một bộ phận của nền kinh tế. Vì vậy, bất cứ một chính sách nào có quy mô đều cần đến sự phân tích thấu đáo trước khi quyết định.

Việc này sẽ làm ngừng trệ các nhu cầu của người dân, gây ảnh hưởng không nhỏ, người dân thậm chí cảm thấy lo lắng vì không biết thị trường có hoạt động trở lại hay không...

Đúng, tôi cho rằng thời điểm này người dân rất mù mờ, hoang mang vì không rõ về các chính sách sẽ tiến hành ra sao. Các doanh nghiệp không tuyên bố chính thức là ngừng, nên tôi nghĩ họ sẽ hoạt động trở lại sau khi có tín hiệu rõ ràng hơn từ phía cơ quan Nhà nước.

Hương Thủy (thực hiện)