Đầu tư không đúng chỗ
Chăm sóc trẻ sơ sinh tại Bệnh viện Nhi T.Ư. |
Về những cái chết của trẻ sơ sinh ở vùng núi Nam Trà My, ông Nguyễn Như Chính- Phó Giám đốc Sở Y tế Quảng Nam, xác định: Nguyên nhân hàng đầu là Trung tâm Y tế huyện thiếu máy móc, thiết bị chẩn đoán và điều trị bệnh hiện đại. Hơn nữa, y bác sĩ nhi, điều dưỡng lại thiếu, năng lực yếu.
Một điều khó hiểu là kinh phí cấp cho các bệnh viện huyện hàng năm không ít. Những năm lại đây, từ nguồn trái phiếu chính phủ, từ các dự án của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), các bệnh viện huyện đã nhanh chóng được cải thiện trang thiết bị và cơ sở hạ tầng.
Như năm 2010, tại Quảng Nam, riêng nguồn vốn từ trái phiếu đưa về các huyện là 60 tỷ đồng. Dự án ADB đầu tư 11 triệu USD. "Nguồn kinh phí không phải không có, nhưng vấn đề là sử dụng nguồn này như thế nào. Nhiều bệnh viện bỏ tiền sắm máy hiện đại, trong đó có nhiều máy để cấp cứu trẻ sơ sinh nhưng hỏi cách thức sử dụng thì lại bí bởi không người nào đủ trình độ vận hành"- ông Chính than thở.
Một đặc điểm nữa là tâm lý người nhà bệnh nhân thường đánh giá chất lượng bệnh viện theo hình thức bên ngoài. Bệnh viện nào khang trang thì được tin tưởng. Vì vậy mà hàng loạt các bệnh viện huyện đua nhau xây dựng cơ sở hạ tầng to, đẹp nhằm thu hút bệnh nhân. Trong đó, riêng Bệnh viện Đa khoa khu vực Quảng Nam năm 2010 đã đầu tư hơn 10 tỷ đồng để xây dựng cơ sở hạ tầng và 11 tỷ đồng để mua sắm trang thiết bị y tế.
Tuy nhiên, nhiều người dân đã bắt đầu hoài nghi về năng lực cấp cứu sơ sinh ở các bệnh viện này. Cuối tháng 2 vừa qua, ông Lê Mai (Duy Xuyên, Quảng Nam) đưa cháu nội mới 7 ngày tuổi đi cấp cứu ở Bệnh viện huyện Duy Xuyên vì bỏng. Nhưng vừa vào gia đình đã cho bé chuyển ngay ra Bệnh viện Đa khoa Đà Nẵng, bởi: "Bệnh viện to đẹp mà cấp cứu cái gì cũng thiếu. Để cháu ở lại vừa mất thời gian lại nguy hiểm thêm cho cháu" - ông Mai nói.
Vẫn là câu chuyện dài
Bộ Y tế, phấn đấu tới năm 2015 giảm tỷ lệ tử vong trẻ em dưới 1 tuổi xuống < 15‰,="" trong="" đó="" giảm="" tỷ="" lệ="" tử="" vong="" trẻ="" sơ="" sinh="" xuống="">< 10‰.="" giải="" pháp="" để="" làm="" việc="" này="" là="" tuyên="" truyền="" để="" 80%="" số="" bà="" mẹ="" biết="" ít="" nhất="" 2="" dấu="" hiệu="" nguy="" hiểm="" cần="" đưa="" ngay="" trẻ="" đến="" cơ="" sở="" y="" tế;="" 90%="" số="" trẻ="" từ="" 0-59="" tháng="" tuổi="" bị="" nghi="" ngờ="" viêm="" phổi="" được="" đưa="" đến="" cơ="" sở="" y="" tế="" để="" điều="">
Theo bác sĩ Trần Minh Điển- Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương: "Lâu nay chúng ta đã nói nhiều đến việc tăng cường cơ sở vật chất cho các bệnh viện tuyến cơ sở, nhưng đi kèm với nó phải là nhân lực".
Muốn vậy, theo bác sĩ Điển, việc đầu tiên cần làm là tăng cường năng lực chuyên môn cho các bác sĩ tuyến cơ sở, giúp họ có khả năng xử lý tình huống cấp cứu cho trẻ sơ sinh.
Thay vì chuyển viện ngay cho một bệnh nhi sơ sinh đã mắc bệnh tình nặng, đang trong giai đoạn nguy hiểm thì phải ưu tiên cho việc điều trị hồi sức. Sau đó, nếu bệnh tình thuyên giảm mới tính đến phương án chuyển viện.
"Tuy nhiên, không phải bác sĩ tuyến huyện nào cũng có thể chẩn đoán đúng bệnh và biết cách xử lý tình huống"- ông Điển nói.
Đồng tình với quan điểm của bác sĩ Trần Minh Điển, bác sĩ Nguyễn Thanh Hà - Phó Trưởng khoa Sơ sinh, Bệnh viện Phụ sản Trung ương cho rằng: Hiện nay số địa phương chủ động trang bị hệ thống cơ sở vật chất chuyên về hồi sức sơ sinh cho bệnh viện là không nhiều.
Các bệnh viện tuyến huyện có khoa sơ sinh trong cả nước hiện có thể đếm trên đầu ngón tay, hầu hết các bệnh viện không có bác sĩ chuyên môn ngành sơ sinh mà kiêm nhiệm điều trị bệnh cho cả khoa nhi". Như vậy, câu chuyện làm sao để giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh vẫn là một câu chuyện dài, không dễ gì có lời kết.
Vũ Vân Anh - Minh Nguyệt