Khánh Hòa: Tái định cư ở vùng đất “chết”
Xóa sổ một xã
Xã Ninh Phước là một xã anh hùng gắn với khu căn cứ Hòn Hèo và đoàn tàu không số nổi tiếng. Sau khi Dự án Khu kinh tế (KKT) Vân Phong được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, ngoài Nhà máy Đóng tàu Hyundai Vinashin đã hoạt động từ năm 1999, xã Ninh Phước cũng trở thành đích ngắm của nhiều dự án.
Hầu hết đều là dự án công nghiệp nặng, như Kho xăng dầu ngoại quan Vân Phong (80ha), Khu Công nghiệp Ninh Thuỷ (206ha), Nhà máy Nhiệt điện than Sumitomo (175ha) và Tổ hợp lọc dầu Petrolimex (180ha)… Các dự án "nuốt" gần hết diện tích đất của xã Ninh Phước.
Do không tìm ra vùng đất nào đủ rộng để tái định cư (TĐC) tập trung toàn bộ gần 1.500 hộ với hơn 6.500 nhân khẩu nên xã Ninh Phước đành phải chịu bị xóa sổ. Toàn bộ số hộ dân ở xã này sẽ phải di dời sang các xã khác nhau trong huyện Ninh Hòa.
Bước đầu, khoảng 900 hộ của 2 thôn Ninh Giang và Ninh Yểng được sắp xếp TĐC theo phương án phân tán. Các hộ ngư dân sẽ được TĐC tại 40ha nằm ven biển (xã Ninh Thọ), số hộ còn lại sẽ được TĐC tại xã Ninh Thuỷ.
Khu tái định cư "chó ăn đá, gà ăn sỏi'’
Vì khu vực TĐC chật hẹp nên mỗi hộ chỉ được giao 200m2 đất ở và 200m2 đất chuyển đổi nghề nghiệp. Riêng các hộ nông nghiệp được xem xét giao đất tái định canh khoảng trên dưới 200m2.
Ông Võ Ái Nhân - một hộ nông dân chuyên trồng hành và tỏi ở thôn Ninh Yểng, chán nản: Để có 7 sào tỏi, gia đình tôi phải công phu học hỏi cách trồng tỏi tận đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi) để cải tạo vùng đất cát hoang hóa này. Hơn 10 năm qua, nhờ 7 sào đất này mà tôi thu lãi ròng 100 triệu đồng/năm. Vậy mà nay sẽ phải di dời sang một nơi mới chỉ vẻn vẹn hơn 200m2 đất canh tác thì lấy gì mà sống?
Còn ông Nguyễn Văn Mạnh (thôn Ninh Giang) cho hay: Cả 2 vùng đất TĐC này đều là vùng "chó ăn đá, gà ăn sỏi", không có nước ngọt.
Được biết, theo thiết kế, tương lai khu TĐC sẽ sử dụng 2 nguồn nước từ Hồ chứa nước Tiên Du và hồ Đá Bàn. Tuy nhiên, có thể nói để nguồn nước của 2 hồ này sớm chảy được về đến đây là một điều không tưởng, vì hồ Tiên Du vẫn chưa hoàn thành, còn nước sạch từ hồ Đá Bàn hiện còn chưa cung cấp đủ cho các vùng lân cận.
Hiện nay các khu TĐC đang được gấp rút san ủi, chuẩn bị mặt bằng xây dựng, kế hoạch đến cuối năm nay sẽ hoàn thành.
Ông Hoàng Đình Phi - Phó Trưởng ban Quản lý Dự án Khu kinh tế Vân Phong, cho biết: Một trong 2 dự án sẽ được xây dựng tại vùng đang bị giải tỏa là Nhà máy Nhiệt điện than Sumitomo vẫn còn đang trong giai đoạn đàm phán ký hợp đồng BOT với Bộ Công Thương. Nếu đàm phán thành công thì dự kiến tháng 4 mới được cấp giấy phép đầu tư.
Mai Khuê