Thấy người ta nói thì mình cũng nói theo, thế thôi, cái tật dân và quan nhà mình nó thế.
Cái "nền" nông nghiệp của cái ngõ Tí, Ngọ, Mão, Dậu nhà tôi nó buồn cười lắm. Có 4 nhà, mỗi nhà hơn 5 sào đất mà nó được rải khắp 4 cánh đồng với 16 thửa ruộng. Đến mùa, các nhà cứ lông nhông vác cày, vác cuốc chạy khắp cánh đồng để cày cấy. Được cái xóm tôi cũng tương đối đoàn kết, mùa trước họp nhau lại để dồn điền đổi thửa, từ nay mỗi nhà sẽ có ruộng tập trung tại một cánh đồng. Bắt thăm xong lên báo cáo Hợp tác xã, chủ nhiệm hợp tác sướng lắm đến tận nơi úy lạo:
- Hoan hô các bác. Đấy! Dồn điền đổi thửa có khó gì đâu mà các nơi cứ kêu nhặng lên thế nhỉ. Tháng sau, tôi sẽ báo cáo lên huyện biểu dương, có phóng viên báo đài đến quay phim, chụp ảnh. Từ mô hình này chúng ta sẽ nhân rộng nó ra, nền nông nghiệp Việt Nam sẽ cất cánh.
Bà Mão mắt mũi kèm nhèm, nhưng vẫn cố len vào ngó ông chủ nhiệm:
- Bác này, sao ở mình cái gì cũng nhân rộng mô hình thế nhỉ?
- Ờ! Thì 30 năm làm chủ nhiệm hợp tác, phương án phát triển nông nghiệp của bên trên triển khai xuống cho tôi vẫn chỉ là xây dựng mô hình rồi nhân rộng nó ra, thế thôi.
Sau một mùa, các nhà vui ra mặt. Đỡ phải chạy đi chạy lại nhiều mà nhà nào trồng rau màu thì tập trung trồng rau màu, nhà nào trồng lúa thì chuyên canh lúa, thu nhập cao gấp nhiều so với mọi năm. Sắp lên đài lên báo đến nơi, tha hồ cho các nơi học hỏi mô hình. Thế mà đùng một cái, thằng con nhà Dậu phá bĩnh, nó bảo:
- Mùa tới các bác cho nhà cháu xin lại ruộng nhà mình.
Các bậc cha chú quắc mắt:
- Sao mày dám phá đại sự hả?
Nó cười nhăn như khỉ:
- Có phải tại cháu đâu, tại vợ cháu nó kêu đấy chứ. Nó bị thấp khớp, làm một lúc 5 sào lúa ở đồng Hạ, chỗ ấy trũng nhất, lội bùn suốt nên đêm về nó rên như bị rắn cắn. Nó còn bảo: Các chị con dâu nhà hàng xóm đi làm đồng sướng như bà hoàng, bà chúa, còn nó lội bùn khổ quá con chó… Thôi các bác cho cháu muối mặt lấy ruộng về.
Sau cái vụ dồn điền đổi thửa không thành ấy, cả xóm tôi dẫu chả học cao, hiểu rộng nhưng cũng hình dung ra được phần nào cái gọi là "tư duy tiểu nông" .
Mậu Ngọ