Phu đá "đánh đu" với tử thần

Đánh đu với tử thần

Theo thống kê của Phòng Thanh tra Sở LĐTBXH Hà Tĩnh, đến nay tại Hà Tĩnh có trên 100 mỏ đá được cấp giấy phép khai thác. Tại khu vực Cộng Khánh, thuộc thị xã Hồng Lĩnh hiện có tới 12 công ty, xí nghiệp chuyên khai thác đá với quy mô lớn. Hàng ngày, dọc 2 bên dãy núi, tiếng mìn nổ ầm ầm, những cỗ máy nghiền đá luôn chạy hết công suất.

Thợ khoan đá đánh đu với tử thần.

Trên các vách đá cheo leo, đội thợ khoan đu mình trên không bằng sợi dây mỏng manh miệt mài khoan đá. Lần mò mãi chúng tôi mới tiếp cận được với thợ khoan Nguyễn Văn Hùng khi anh vừa từ độ cao hơn 20m xuống nghỉ ăn trưa.

Gạt những giọt mồ hôi và bột đá bám trên khuôn mặt, anh Hùng tâm sự: “Nghề này khổ lắm, bột đá từ máy khoan bay mịt mù, ngày làm đêm về ngạt mũi không thở nổi. Nhưng tối về được với vợ con là mừng lắm rồi, chứ ngày nào cũng đu trên vách đá, chết không toàn thây lúc nào không biết. Nghề khai thác đá này mong manh lắm giữa sự sống và cái chết”.

Anh Hùng cho biết thêm, với thâm niên hơn 10 năm làm phu khoan đá cho 3 mỏ đá ở Hồng Lĩnh này anh đã chứng kiến không biết bao nhiêu đồng nghiệp phải bỏ mạng nơi đây. Như vụ tai nạn tại mỏ đá của HTX Minh Tân hôm 13.4.2010, do sơ suất trong quá trình tra kíp nổ mìn, công nhân đã bất cẩn để kíp nổ va vào thành mỏ khiến nó bị kích hoạt và phát nổ. Hàng chục tấn đá ồ ạt rơi xuống khiến chị Nguyễn Thị Nhiệm (42 tuổi) và chị Trần Thị Tuyết (31 tuổi) đang làm việc phía dưới tử nạn, 3 người khác bị thương.

Đặc biệt, dư luận vẫn chưa hết bàng hoàng trước vụ tai nạn sập mỏ đá ở Rú Mốc huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) khiến hàng chục người tử nạn.

Nỗi đau của một gia đình

Chúng tôi về lại xã Thạch Bàn thuộc vùng bãi ngang huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) sau 4 năm xảy ra vụ sập mỏ đá ở Rú Mốc, cướp đi mạng sống của 7 phu đá. Những hình ảnh thương tâm đó vẫn chưa hề nguôi ngoai trong tâm trí người dân địa phương. Đặc biệt, đối với gia đình ông Võ Ngọc Thọ ở thôn Tân Bằng thì chẳng có nỗi đau nào bằng một lúc mất đi 2 người con dâu.

Vợ chồng ông Thọ vẫn nhớ như in, chiều 27.12.2007, vợ chồng ông đang chuẩn bị nấu cơm tối thì bất thình lình nghe tiếng đổ sầm trên mỏ đá, những tiếng la thất thanh từ bãi đá vọng về khiến cả xóm nhỏ này hốt hoảng. Ngày đưa tang cả xóm không ai cầm nổi nước mắt khi chứng kiến đứa cháu nhỏ chưa đầy tuổi của ông khóc đòi sữa mẹ. Cũng từ đó vợ ông Thọ là bà Dương Thị Cháu (66 tuổi) trở thành “mẹ” của 5 đứa trẻ.

Hai người con dâu chết do sập mỏ đá, bà Dương Thị Cháu trở thành “mẹ” của 5 đứa trẻ.

Cả thôn Tân Bằng có 180 hộ, trong đó hơn một nửa làm nghề khai thác đá nhưng khoảng 5 năm lại đây đã có 5 người phải bỏ mạng vì cái nghề khốc liệt này, còn những tai nạn để lại thương tích trên thân thể như gãy chân, tay, hỏng mắt vì đá bắn vào thì nhiều không đếm xuể.

Anh Võ Ngọc Cường - con út ông Thọ tâm sự: “Mỗi ngày làm quần quật, không bảo hộ lao động, môi trường đầy độc hại nhưng thu nhập không quá 100.000 đồng. Sau khi vợ bị đá đè chết tại Rú Mốc tui đã định bỏ nghề, nhưng rồi không có việc gì làm lại phải bám lấy đá, chấp nhận đánh đu với tử thần mà kiếm sống. Trong một lần đập đá tui bị đá té gãy mất 4 cái răng và một ngón tay”.

130 lỗi vi phạm tại các mỏ đá

Theo báo cáo của Thanh tra Sở LĐTBXH Hà Tĩnh, khi tiến hành thanh tra đột xuất 17/66 mỏ khai thác đá tại Hà Tĩnh, đã phát hiện 130 lỗi vi phạm. Trong đó có 8/17 chủ mỏ chưa tham gia hoặc tham gia chưa đầy đủ bảo hiểm xã hội bắt buộc; 15/17 đơn vị chưa ban hành đầy đủ quy định trách nhiệm về an toàn vệ sinh lao động; cán bộ quản lý và cán bộ chuyên môn hầu hết chưa báo cáo định kỳ về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; 4/17 doanh nghiệp chưa lập nội quy an toàn vệ sinh lao động và niêm yết tại khai trường.

Nguy hiểm hơn, hầu hết các doanh nghiệp khai thác đá sử dụng máy nén khí của Trung Quốc sản xuất không có bảo hành, bán trôi nổi trên thị trường mà không có hồ sơ nguồn gốc và chưa được kiểm định; 16/17 doanh nghiệp khai thác đá chưa tiến hành đo kiểm tra môi trường cho người lao động và các doanh nhiệp chưa tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho người lao động. Một số mỏ đá xây dựng kho thuốc nổ quá gần với khu dân cư khiến người dân hoang mang lo lắng như mỏ đá Hồng Hà ở Nghi Xuân…

------------

Bài cuối: Bạc đời thợ đá

Hữu Anh