Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 24. Ảnh: TTXVN
Trình bày tại phiên họp toàn thể của các nhà lãnh đạo ASEAN sáng 11.5, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã thông báo về việc Trung Quốc từ ngày 1.5 đã ngang nhiên đưa giàn khoan vào thềm lục địa và rất hung hăng bắn vòi rồng có cường độ mạnh và đâm húc thẳng vào các tàu công vụ, tàu dân sự của Việt Nam, gây hư hại nhiều tàu và làm nhiều người bị thương.
Thủ tướng khẳng định, hành động nói trên của Trung Quốc cực kỳ nguy
hiểm, đã và đang đe dọa trực tiếp đến hòa bình, ổn định, an ninh, an
toàn hàng hải ở Biển Đông.
Thủ tướng nhấn mạnh, đây là lần đầu
tiên Trung Quốc ngang nhiên đưa giàn khoan vào hạ đặt tại địa điểm nằm
sâu trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của một nước trong
ASEAN, là sự vi phạm đặc biệt nghiêm trọng luật pháp quốc tế, Công ước
liên hiệp quốc về luật biển 1982 và cũng là sự vi phạm đặc biệt nghiêm
trọng tuyên bố về ứng xử của các bên trên biển Đông (DOC) mà Trung Quốc
là một bên tham gia ký kết.
Thủ tướng cũng cho bạn bè quốc tế
biết rằng, cho đến nay, Việt Nam đã sử dụng nhiều biện pháp hòa bình để
phản đối hành động sai trái của Trung Quốc và kiên trì theo đuổi các
giải pháp hòa bình để bảo vệ lãnh thổ của Việt Nam.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chụp ảnh với các nhà lãnh đạo ASEAN trong phiên khai mạc sáng 11.5.
Thủ tướng nhấn mạnh: “Việt Nam coi trọng quan hệ với Trung Quốc nhưng kiên quyết phản đối các hành động vi phạm và bằng mọi biện pháp cần thiết, phù hợp với luật pháp quốc tế để bảo vệ chủ quyền và lợi ích chính đáng của mình”.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng kêu gọi các nước ASEAN, các nước trên thế giới, các cá nhân và tổ chức quốc tế tiếp tục lên tiếng phản đối hành động nêu trên và ủng hộ yêu cầu hợp pháp, chính đáng của Việt Nam.
Thủ tướng đề nghị đưa các nội dung này vào Tuyên bố chủ tịch của Hội nghị cao cấp ASEAN lần này.
Trước đó, phát biểu khai mạc hội nghị, Tổng thống nước chủ nhà U Thein Sein cho biết: "Cuộc gặp của chúng ta hôm nay biểu hiện sự đoàn kết và cống hiến cho việc xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho khu vực và nhân dân".
Với chủ đề "“Đoàn kết hướng tới một cộng đồng hòa bình và thịnh vượng”, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 24 sẽ xem xét tiến trình triển khai xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 và thảo luận cách vượt qua những thách thức trong tiến trình này.
Các nhà lãnh đạo cũng sẽ thảo luận về tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau năm 2015 và tái khẳng định cam kết của ASEAN trong việc triển khai những nỗ lực tập thể nhằm xây dựng một cơ sở sản xuất và thị trường chung.
Bên lề phiên khai mạc, Tổng thống Philppines Benigno Aquino III tuyên bố sẽ đưa vấn đề tranh chấp lãnh hải giữa Philippines và Trung Quốc ra bàn thảo tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 24. Ông Aquino cũng kêu gọi lãnh đạo các nước ASEAN ủng hộ việc giải quyết những bất đồng hiện nay thông qua trọng tài quốc tế.