Dịch lở mồm long móng hoành hành

Theo đánh giá của Cục Thú y (Bộ NNPTNT) đợt dịch LMLM này kéo dài đã hơn 6 tháng, đã xảy ra ở 1.680 xã, phường của 241 huyện quận thuộc 39 tỉnh thành trải rộng trên khắp các vùng miền từ Bắc, Trung, Nam. Dịch đã làm xấp xỉ 140.000 gia súc mắc bệnh, gồm 68.000 con trâu, hơn 23.000 con bò và gần 41.000 con lợn, tiêu huỷ gần 40.000 gia súc.

Do chủ quan

Việc dịch LMLM kéo dài lây lan nhanh và khiến rất nhiều gia súc chết là điều bất thường so với nhiều năm trước. Ông Hoàng Văn Năm - Cục trưởng Cục Thú y lý giải: “Bất thường đó một phần do sự biến đổi của virus, loại virus này có xu hướng gây ra tỷ lệ chết cao trên lợn với bệnh tích hoại tử cơ tim, song chủ yếu do chủ quan trong phòng dịch, phản ứng với dịch”.

Ông Tô Long Thành-Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán Thú y T.Ư cho rằng, dịch biến đổi so với các năm trước nên phản ứng của các địa phương nói chung rất chậm. Nhiều nơi cán bộ địa phương chỉ báo với đoàn kiểm tra là lợn chết rất nhanh không có biểu hiện gì, hoặc đều chẩn đoán là dịch tả lợn và tai xanh.

Dịch bệnh LMLM hiện đang khó kiểm soát, một trong những nguyên nhân là do lượng lớn trâu bò từ các nước xung quanh như Miến Điện, Thái Lan, Lào, Campuchia... thường xuyên được đưa vào VN tiêu thụ. Phần lớn số gia súc này được vận chuyển bất hợp pháp qua đường tiểu ngạch rất khó kiểm soát.

Phải khống chế dịch ngay trong tháng 4.2011

Để dịch bệnh LMLM lây lan nhanh, tôi cũng có khuyết điểm. Chúng tôi không lường trước được tình huống để tổ chức mua vaccin cung cấp cho các địa phương.

Bộ trưởng Cao Đức Phát

Đề cập đến công tác chỉ đạo phòng chống dịch LMLM, ông Hoàng Văn Năm - Cục trưởng Cục Thú y cho hay, chính quyền và người dân tại một số địa phương chủ quan, lơ là, một số cán bộ thú y cơ sở giấu dịch để chữa trị kiếm tiền, khi dịch lan rộng mới báo cáo.

Công tác giám sát phát hiện dịch bị buông lỏng, có những ổ dịch phải đến 101 ngày sau mới báo cáo phát dịch, nhiều địa phương không báo cáo cũng không công bố dịch theo quy định. Không những thế nhiều nơi còn tiếp tay cho các hộ nuôi trong việc buôn bán vận chuyển gia súc bị dịch.

Phó Chủ tịch tỉnh Bắc Giang - Lại Thanh Sơn thừa nhận, tỉnh đã chậm công bố dịch. Tuy nhiên có một thực tế mà Cục Thú y đã chỉ ra rằng có nhiều tỉnh chỉ đạo phòng chống dịch rất quyết liệt nhưng là quyết liệt trên giấy tờ, còn ở dưới thôn, xã thì rất lỏng lẻo.

Tiền Giang là tỉnh trọng điểm về chăn nuôi ở ĐBSCL và địa phương dịch LMLM nặng, song Tiền Giang lại không nằm trong chương trình khống chế thanh toán dịch bệnh nên không có tiêm phòng bắt buộc, chỉ đạt 15%. Mặc dù đây là tỉnh có mạng lưới thú y lớn khoảng 1.100 thú y viên nhưng cơ chế, chế độ chưa rõ ràng. Thú y xã không được hỗ trợ thù lao nên công tác phòng dịch gặp khó khăn.

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Cao Đức Phát thừa nhận: “Để dịch bệnh LMLM lây lan nhanh, tôi cũng có khuyết điểm. Chúng tôi không lường trước được tình huống để tổ chức mua vaccin cung cấp cho các địa phương”.

Bộ trưởng Cao Đức Phát yêu cầu Cục Thú y trong tháng 4 này phải tổ chức 1 lớp tập huấn về việc lấy mẫu xét nghiệm cho cán bộ thú y các cấp. Các địa phương phải kiên quyết kiểm soát việc vận chuyển và giết mổ, những nơi có gia súc có bệnh phải kiểm soát chặt; kiên quyết không bán gia súc mắc bệnh và không cấp giấy chứng nhận cho gia súc mắc bệnh khỏi triệu chứng làm như vậy là vi phạm pháp luật.

Bộ trưởng Cao Đức Phát đề nghị các địa phương tập trung vào 3 giải pháp lớn, là tiêm phòng vaccin, giám sát phát hiện sớm và quản lý chặt ổ dịch, kiểm soát chặt vận chuyển gia súc.

Đình Thắng