Xem xét miễn nhiệm chức vụ với người bị 2/3 phiếu “tín nhiệm thấp”
Ngọc Lê
06/06/2014 10:14 GMT+7
Đầu giờ sáng nay (6.6), Quốc hội đã nghe tờ trình của UBTVQH về việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 35/2012/QH13 của QH về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do QH, HĐND bầu hoặc phê chuẩn.
Bổ sung quy định bỏ phiếu tín nhiệm
Trình bày tờ trình trước QH, Trưởng Ban Công tác đại biểu của UBTVQH đã nêu một số điểm cần sửa đổi so với Nghị quyết 35, đó là quy định về người được lấy phiếu tín nhiệm tại điều 8. Theo đó, tại kỳ họp, UBTVQH trình QH quyết định danh sách những người được lấy phiếu tín nhiệm.
Các đại biểu Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm 47 chức danh chủ chốt. Ảnh: NLĐ
Trước khi tiến hành lấy phiếu tín nhiệm, QH thảo luận tại Đoàn đại biểu QH về các vấn đề có liên quan đến việc lấy phiếu tín nhiệm. UBTVQH báo cáo trước QH kết quả thảo luận tại Đoàn đại biểu QH.
Đặc biệt, tại lần sửa đổi lần này, UBTVQH cũng bổ sung chi tiết vào điều 10 về hệ quả đối với người được lấy phiếu tín nhiệm. Cụ thể, người được lấy phiếu tín nhiệm có từ quá nửa nhưng chưa đến 2/3 tổng số đại biểu QH, đại biểu HĐND đánh giá “tín nhiệm thấp” thì UBTVQH trình QH, Thường trực HĐND trình HĐND bỏ phiếu tín nhiệm tại kỳ họp tiếp theo; Người có từ 2/3 tổng số đại biểu QH trở lên đánh giá “tín nhiệm thấp” thì UBTVQH trình QH, bỏ phiếu tín nhiệm ngay tại kỳ họp tổ chức lấy phiếu tín nhiệm.
Trong dự thảo lần này, UBTVQH cũng bổ sung một quy định quan trọng, đó là: Trong quá trình giám sát, nếu phát hiện người giữ chức vụ do QH bầu hoặc phê chuẩn có hành vi vi phạm pháp luật hoặc không thực hiện đúng và đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn được giao, gây thiệt hại nghiêm trọng đến lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân hoặc khi có kiến nghị bằng văn bản của ít nhất 20% tổng số thành viên Hội đồng dân tộc, thành viên Uỷ ban của QH về việc xem xét bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do QH bầu hoặc phê chuẩn sẽ kiến nghị UBTVQH trình QH bỏ phiếu tín nhiệm.
Người được bỏ phiếu tín nhiệm có quá nửa tổng số đại biểu QH, đại biểu HĐND đánh giá “không tín nhiệm” thì cơ quan hoặc người có thẩm quyền giới thiệu người đó để QH, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn có trách nhiệm trình QH, HĐND xem xét, quyết định việc miễn nhiệm hoặc phê chuẩn đề nghị miễn nhiệm chức vụ đối với người đó.
Lấy phiếu tín nhiệm 1 lần để cán bộ có thời gian thể hiện năng lực
Trình bày báo cáo thẩm tra về dự thảo sửa đổi trên, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Phan Trung Lý cho biết: Đối với thời hạn và thời điểm lấy phiếu tín nhiệm, có ý kiến đề nghị giữ quy định hiện hành về việc định kỳ lấy phiếu tín nhiệm hàng năm để việc đánh giá cán bộ được tiến hành thường xuyên. Tuy nhiên, đa số ý kiến các thành viên của Ủy ban Pháp luật nhất trí với đề xuất sửa đổi thời hạn và thời điểm lấy phiếu tín nhiệm như trong dự thảo Nghị quyết là tổ chức lấy phiếu tín nhiệm một lần vào năm thứ ba của mỗi nhiệm kỳ.
Các ý kiến cũng cho rằng, quy định tổ chức lấy phiếu tín nhiệm mỗi nhiệm kỳ một lần vừa bảo đảm cơ chế giám sát, đánh giá cán bộ, vừa tạo điều kiện để cán bộ có đủ thời gian thể hiện năng lực, trình độ của mình, đồng thời tạo điều kiện để cơ quan có thẩm quyền chuẩn bị điều chỉnh hoặc thay thế cán bộ khi cần thiết.
Về mức độ tín nhiệm thể hiện trên phiếu, ông Phan Trung Lý cho biết, trong thảo luận, có ý kiến đề nghị chỉ nên quy định 2 mức độ “tín nhiệm” và “tín nhiệm thấp” đối với quy trình lấy phiếu tín nhiệm bởi cho rằng việc quy định 3 mức độ đánh giá tín nhiệm khó dẫn đến việc xử lý được cán bộ chưa hoàn thành tốt nhiệm vụ, chưa đáp ứng được nguyện vọng của cử tri.
Song, đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật nhất trí với việc tiếp tục quy định 3 mức độ đánh giá tín nhiệm đối với việc lấy phiếu tín nhiệm như đã quy định trong Nghị quyết số 35 là “tín nhiệm cao”, “tín nhiệm”, “tín nhiệm thấp”. Việc xác định 3 mức này là bảo đảm tính thận trọng trong công tác cán bộ và phù hợp với đặc điểm công tác cán bộ ở nước ta.
Trường hợp người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu, phê chuẩn có sai lầm, khuyết điểm, vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức, lối sống, làm mai một sự tín nhiệm của đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND, thì có thể bỏ phiếu tín nhiệm để xem xét trách nhiệm của những người này.
Đối với hệ quả của lấy phiếu tín nhiệm, đa số đại biểu cũng tán thành với cách phân biệt hai mức độ xử lý như quy định trong dự thảo Nghị quyết. Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị cần cân nhắc việc tổ chức quá nhiều lần biểu quyết về nhân sự trong cùng một kỳ họp (biểu quyết về lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm, miễn nhiệm người không được tín nhiệm, bầu hoặc phê chuẩn người mới). Do đó, các ý kiến này đề nghị cân nhắc cả phương án đơn giản bớt thủ tục đối với người có trên 2/3 tổng số đại biểu đánh giá “tín nhiệm thấp”, thì không cần bỏ phiếu tín nhiệm mà chuyển ngay sang quy trình xem xét miễn nhiệm hoặc phê chuẩn đề nghị miễn nhiệm chức vụ đối với người đó.
Trình bày tờ trình trước QH, Trưởng Ban Công tác đại biểu của UBTVQH đã nêu một số điểm cần sửa đổi so với Nghị quyết 35, đó là quy định về người được lấy phiếu tín nhiệm tại điều 8. Theo đó, tại kỳ họp, UBTVQH trình QH quyết định danh sách những người được lấy phiếu tín nhiệm.
Các đại biểu Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm 47 chức danh chủ chốt. Ảnh: NLĐ
Trước khi tiến hành lấy phiếu tín nhiệm, QH thảo luận tại Đoàn đại biểu QH về các vấn đề có liên quan đến việc lấy phiếu tín nhiệm. UBTVQH báo cáo trước QH kết quả thảo luận tại Đoàn đại biểu QH.
Đặc biệt, tại lần sửa đổi lần này, UBTVQH cũng bổ sung chi tiết vào điều 10 về hệ quả đối với người được lấy phiếu tín nhiệm. Cụ thể, người được lấy phiếu tín nhiệm có từ quá nửa nhưng chưa đến 2/3 tổng số đại biểu QH, đại biểu HĐND đánh giá “tín nhiệm thấp” thì UBTVQH trình QH, Thường trực HĐND trình HĐND bỏ phiếu tín nhiệm tại kỳ họp tiếp theo; Người có từ 2/3 tổng số đại biểu QH trở lên đánh giá “tín nhiệm thấp” thì UBTVQH trình QH, bỏ phiếu tín nhiệm ngay tại kỳ họp tổ chức lấy phiếu tín nhiệm.
Trong dự thảo lần này, UBTVQH cũng bổ sung một quy định quan trọng, đó là: Trong quá trình giám sát, nếu phát hiện người giữ chức vụ do QH bầu hoặc phê chuẩn có hành vi vi phạm pháp luật hoặc không thực hiện đúng và đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn được giao, gây thiệt hại nghiêm trọng đến lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân hoặc khi có kiến nghị bằng văn bản của ít nhất 20% tổng số thành viên Hội đồng dân tộc, thành viên Uỷ ban của QH về việc xem xét bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do QH bầu hoặc phê chuẩn sẽ kiến nghị UBTVQH trình QH bỏ phiếu tín nhiệm.
Người được bỏ phiếu tín nhiệm có quá nửa tổng số đại biểu QH, đại biểu HĐND đánh giá “không tín nhiệm” thì cơ quan hoặc người có thẩm quyền giới thiệu người đó để QH, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn có trách nhiệm trình QH, HĐND xem xét, quyết định việc miễn nhiệm hoặc phê chuẩn đề nghị miễn nhiệm chức vụ đối với người đó.
Lấy phiếu tín nhiệm 1 lần để cán bộ có thời gian thể hiện năng lực
Trình bày báo cáo thẩm tra về dự thảo sửa đổi trên, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Phan Trung Lý cho biết: Đối với thời hạn và thời điểm lấy phiếu tín nhiệm, có ý kiến đề nghị giữ quy định hiện hành về việc định kỳ lấy phiếu tín nhiệm hàng năm để việc đánh giá cán bộ được tiến hành thường xuyên. Tuy nhiên, đa số ý kiến các thành viên của Ủy ban Pháp luật nhất trí với đề xuất sửa đổi thời hạn và thời điểm lấy phiếu tín nhiệm như trong dự thảo Nghị quyết là tổ chức lấy phiếu tín nhiệm một lần vào năm thứ ba của mỗi nhiệm kỳ.
Các ý kiến cũng cho rằng, quy định tổ chức lấy phiếu tín nhiệm mỗi nhiệm kỳ một lần vừa bảo đảm cơ chế giám sát, đánh giá cán bộ, vừa tạo điều kiện để cán bộ có đủ thời gian thể hiện năng lực, trình độ của mình, đồng thời tạo điều kiện để cơ quan có thẩm quyền chuẩn bị điều chỉnh hoặc thay thế cán bộ khi cần thiết.
Về mức độ tín nhiệm thể hiện trên phiếu, ông Phan Trung Lý cho biết, trong thảo luận, có ý kiến đề nghị chỉ nên quy định 2 mức độ “tín nhiệm” và “tín nhiệm thấp” đối với quy trình lấy phiếu tín nhiệm bởi cho rằng việc quy định 3 mức độ đánh giá tín nhiệm khó dẫn đến việc xử lý được cán bộ chưa hoàn thành tốt nhiệm vụ, chưa đáp ứng được nguyện vọng của cử tri.
Song, đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật nhất trí với việc tiếp tục quy định 3 mức độ đánh giá tín nhiệm đối với việc lấy phiếu tín nhiệm như đã quy định trong Nghị quyết số 35 là “tín nhiệm cao”, “tín nhiệm”, “tín nhiệm thấp”. Việc xác định 3 mức này là bảo đảm tính thận trọng trong công tác cán bộ và phù hợp với đặc điểm công tác cán bộ ở nước ta.
Trường hợp người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu, phê chuẩn có sai lầm, khuyết điểm, vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức, lối sống, làm mai một sự tín nhiệm của đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND, thì có thể bỏ phiếu tín nhiệm để xem xét trách nhiệm của những người này.
Đối với hệ quả của lấy phiếu tín nhiệm, đa số đại biểu cũng tán thành với cách phân biệt hai mức độ xử lý như quy định trong dự thảo Nghị quyết. Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị cần cân nhắc việc tổ chức quá nhiều lần biểu quyết về nhân sự trong cùng một kỳ họp (biểu quyết về lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm, miễn nhiệm người không được tín nhiệm, bầu hoặc phê chuẩn người mới). Do đó, các ý kiến này đề nghị cân nhắc cả phương án đơn giản bớt thủ tục đối với người có trên 2/3 tổng số đại biểu đánh giá “tín nhiệm thấp”, thì không cần bỏ phiếu tín nhiệm mà chuyển ngay sang quy trình xem xét miễn nhiệm hoặc phê chuẩn đề nghị miễn nhiệm chức vụ đối với người đó.