Cần công khai đối thoại về vấn đề an toàn

10/11/2010 06:20 GMT+7

(Dân Việt) - “Sau vụ vỡ đập hồ chứa bùn đỏ tại Hungary, dư luận trong nước rất quan tâm đến dự án khai thác bauxite ở Tây Nguyên. Tuy nhiên, tất cả những gì cần thiết cho đảm bảo an toàn ta đã thực hiện"

Phó Chủ nhiệm Ủy ban KH-CN và MT của Quốc hội Nghiêm Vũ Khải vừa trở về sau cuộc kiểm tra dự án nói trên khẳng định.

Công trường thi công Nhà máy alumina Tân Rai.

Công khai, đối thoại về vấn đề an toàn

Theo đánh giá của đoàn liên ngành, phía chủ đầu tư đang nỗ lực thực hiện những yêu cầu của Báo cáo đánh giá tác động môi trường và chỉ đạo của Chính phủ, cam kết tiếp tục nghiên cứu, thay đổi thiết kế hồ chứa bùn đỏ, kiểm tra, đôn đốc cho đến khi hoàn thành hồ chứa bùn đỏ.

Theo ông Nghiêm Vũ Khải: "Đây là dự án thí điểm, chúng ta phải tính đủ, tính đúng tất cả những yếu tố kinh tế, xã hội và môi trường, kể cả nó hiệu quả thấp hơn mong muốn vẫn phải tính đủ để rút kinh nghiệm cho những dự án sau. Tôi cho rằng tất cả những gì cần thiết cho đảm bảo an toàn ta đã thực hiện, từ thuê thiết kế, thẩm định, thi công, giám sát. Tuy nhiên, vẫn cần công khai đối thoại với dư luận về vấn đề an toàn".

Đoàn giám sát đã yêu cầu chỉ khi hoàn thành hồ chứa đúng yêu cầu mới được vận hành, kể cả nhà máy đã xây dựng xong. Mặt khác, chủ đầu tư phải nêu rõ ai là người thiết kế, có tên, tuổi, địa chỉ, chức danh và ai là người thi công, ai thẩm định, sử dụng công nghệ nào…

Cũng theo ông Khải, thời gian dự kiến để đưa nhà máy vào vận hành chính thức là tháng 3 hoặc tháng 4 - 2011. Tuy nhiên, vì khối lượng công việc lớn nên một mặt đoàn yêu cầu chủ đầu tư tuân thủ yêu cầu thi công, thực hiện đúng cam kết báo cáo đánh giá tác động môi trường và báo cáo trước các cơ quan chức năng, cơ quan quản lý nhà nước.

Chỉ làm nhôm khi có điện giá rẻ

Đối với vấn đề trực tiếp tuyển nhôm và alumina, ông Nghiêm Vũ Khải cho biết trong chiến lược có đặt vấn đề này nhưng khi chúng ta sản xuất điện rẻ thì mới điện phân nhôm, còn như hiện nay chỉ sản xuất, xuất khẩu alumina, điện phân nhôm là không khả thi.

Về vấn đề chấp thuận xử lý quặng tại Tây Nguyên thay vì đưa về vùng biển để đảm bảo an toàn, ông Nghiêm Vũ Khải nói: "Quy hoạch phân vùng quặng từ năm 2007 có một hợp phần rất quan trọng là quy hoạch giao thông. Sau khi nghiên cứu thấy việc làm đường sắt xuống Ninh Thuận đòi hỏi chi phí lớn mà chỉ để vận chuyển quặng không thì khó, nên trước mắt chúng ta tuyển quặng tại chỗ để chi phí vận chuyển giảm đi một nửa. Chúng ta cứ hình dung 8 tấn quặng nguyên khai rửa đi còn 4 tấn quặng bauxite. Từ 4 tấn đó, làm được 2 tấn alumina, từ 2 tấn này lại làm được 1 tấn nhôm. Nếu không vận chuyển quặng, ta giảm được chi phí một nửa.

"Theo đánh giá của nhà đầu tư, sau 2 dự án thí điểm này họ sẽ đánh giá lại, có thể phải điều chỉnh quy hoạch 2007, điều chỉnh thế nào thì phải qua thực tiễn, chẳng hạn như giá nhôm. Khi dự án bắt đầu hình thành thì giá nhôm cao khoảng 3.380USD/tấn, nhưng đến đầu năm 2009 thì xuống thấp, còn khoảng 1.300- 1.400 USD/tấn nhôm, tức là còn khoảng 40%, nhưng hiện nay là 2.400 USD/tấn. Tuy nhiên, TKV có nói 2.400 USD/tấn như hiện nay là có lãi" - ông Khải nói thêm.

Anh Đào