Oai hùng thời khắc B52 bốc cháy

Nhử mồi “bắt” B52

Lập trận địa giả để “nhử” B52, đó là cách đánh của Tiểu đoàn Tên lửa 72 thuộc Trung đoàn 285 (Hải Phòng) - đơn vị bắn rơi B52 ngay khi máy bay vào Hà Nội, chưa kịp rải bom. Trung tá Phạm Văn Chắt – nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn tên lửa 72 nhớ lại: “13 giờ 30 ngày 23.12.1972, Tiểu đoàn 72 nhận nhiệm vụ chiến đấu, thu hồi khí tài hành quân từ Hải Phòng về chốt tại trận địa Đại Chu, Yên Phong, Bắc Ninh.

Trung tá Phạm Văn Chắt (phải) cùng đồng đội.

Đến thời điểm ấy, địch đã thay đổi thủ đoạn rất xảo quyệt. Chúng tăng cường dùng máy bay chiến thuật đi bảo vệ B52, gây nhiễu cường độ rất mạnh cả trong và ngoài đội hình, dùng tên lửa sơ-rai, máy bay F-105, F-111 để trấn áp sân bay, trận địa tên lửa, cao xạ và các trạm rada…”.

Ông Chắt cho biết, lúc đó, cán bộ chiến sĩ của tiểu đoàn qua mấy ngày đêm hành quân vẫn chưa được một phút nghỉ ngơi nhưng đã khẩn trương bắt tay vào huấn luyện tác chiến theo phương án mới. Tuy nhiên, một cái khó là trận địa mới tại xã Long Châu tuy thuận lợi về tầm nhìn nhưng lại đặt giữa đồng không mông quạnh rất dễ bị địch phát hiện.

“Trước tình hình đó tôi nghĩ ra cách lập trận địa giả cách trận địa thật nửa km, trận địa này chỉ bố trí một chiến sĩ có nhiệm vụ bắn pháo khói nhử gây sự chú ý của máy bay địch” - ông Chắt nhớ lại. Đêm 27.12 địch sử dụng 121 máy bay, có 36 chiếc B52 và 85 máy bay tiêm kích tiếp tục đánh Hà Nội. Kíp chiến đấu của Tiểu đoàn 72 đã sẵn sàng vào trận, đánh đón địch từ hướng đông nam vào khu vực Văn Điển, Giáp Bát.

Khi trắc thủ của tiểu đoàn bắt được sóng radar từ máy bay Mỹ trên màn hình, ông Chắt ra lệnh cho trận địa giả bắn pháo khói. Trận địa giả vừa khai hoả thì máy bay Mỹ ào xuống ném bom phá huỷ cả mẫu hoa màu và lúa gần đó. Bắt được tín hiệu rất rõ ràng, trận địa thật phóng 2 quả tên lửa liên tiếp vào kẻ thù. Chiếc máy bay B52 còn nguyên bom đạn, chưa kịp gây tội ác đã bị tiêu diệt, rơi xuống hồ Hữu Tiệp, Ba Đình.

Trả “món nợ” cho không quân Việt Nam

Những ngày kỷ niệm 40 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ trên không này, Anh hùng bắn máy bay Phạm Tuân - phi công Việt Nam bắn rơi chiếc B52 đầu tiên trên bầu trời Hà Nội - cho biết đã rất nhiều lần không quân ta cất cánh để tiếp cận mục tiêu B52 nhưng đều không thành công. Đêm đầu tiên cả 3 chiếc máy bay cất cánh đều bị bắn rơi, đêm thứ 2 tiếp tục cất cánh lên nhưng không thể hạ cánh an toàn…

Tới khoảng 17 giờ ngày 27.12.1972 ông được lệnh lái chiếc MIG 21 bay đến sân bay Yên Bái. 21 giờ bắt đầu xuất kích, khi vừa cất cánh lên ông gặp rất nhiều máy bay F4 nhưng lệnh là “cơ động, vượt qua” để tiếp cận B52.

Đến độ cao 6km ông xin phép ném thùng dầu phụ và bay lên cao hơn. Đang bay vòng thì phát hiện tốp B52 phía trước, ông thông báo cho mặt đất và nhận được lệnh xác định tầm ngắm phía trước 10km. “Lúc bám theo mục tiêu, tôi rất căng thẳng, chỉ sợ B52 chạy mất. Bởi lẽ, vận tốc của nó là 900km/giờ, chỉ cần giơ tay quệt mồ hôi mở mắt ra mục tiêu có thể đã biến mất” – ông Tuân kể lại.

Đến khi máy bay B52 chỉ còn cách khoảng 4km, nhận được hiệu lệnh, phi công Phạm Tuân bắn quả tên lửa thứ nhất, rồi quả thứ hai theo sau tạo thành một đường sáng rực. Ông kéo máy bay bay lên và lật ngửa thì nhìn thấy chiếc B52 nổ tung. “Lúc đó tôi thấy mình lâng lâng, niềm vui vỡ oà. Tôi đã trả được món nợ cho lực lượng không quân của ta. Không chỉ riêng tôi, khi nhìn thấy chiếc B52 bốc cháy, cả Binh chủng Phòng không - Không quân lúc bấy giờ rất phấn khởi. Nó như châm ngọn đuốc niềm tin cho không quân tiếp tục hạ rơi nhiều máy bay B52 trong những ngày sau đó”.

Tùng Anh