Năm 1967, Mỹ leo thang đánh phá miền Bắc. Theo Thượng tướng Lê Minh Hiền, Bộ Tư lệnh Công binh đã điều 300 cán bộ chiến sĩ cùng các phương tiện hiện đại do Liên Xô giúp đỡ, làm việc bí mật trong đêm, hoàn thành nhà D67 sau 6 tháng.
Chiếc giường nơi Đại tướng Võ Nguyên Giáp nghỉ giữa giờ. |
Nhà D67 rộng 604m2, toàn bộ mái, tường, móng là một khối bê tông cốt thép. Mái nhà đổ 3 lớp trần, mỗi lớp cách nhau bằng phần đệm cát từ 0,7- 1,15m. Ở đây có phòng họp của Bộ Chính trị, Quân uỷ Trung ương, phòng giải lao, hai đầu là phòng làm việc của Đại tướng, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp và Đại tướng, Tổng Tham mưu trưởng Văn Tiến Dũng.
Từ phòng của 2 Đại tướng có 2 đường đi xuống tầng hầm sâu hơn 10m với 45 bậc cầu thang. Căn hầm có 4 phòng rộng 50m2 gồm: Phòng họp, phòng cho ban thư ký, phòng máy móc, điện đài và hệ thống lọc khí đồ sộ của Liên Xô sản xuất. Căn hầm có 6 cửa ra vào bằng thép dày 12cm, có gioăng chống nước và khí độc. Ở đây có một điện thoại nối trực tiếp với nơi làm việc của Bác Hồ.
Từ tháng 11.1972, tình hình chiến sự cả 2 miền căng thẳng, Cục Tác chiến trong Hoàng Thành trực ban 22/24 giờ. Thỉnh thoảng các đồng chí lãnh đạo Đảng và quân đội mới phải làm việc dưới hầm, chủ yếu vẫn làm việc trên nhà D67.
Tháng 12.1972, tại nhà D67, Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng Bộ Tổng tham mưu chỉ huy đã chỉ đạo lập nên một "Điện Biên Phủ trên không" chấn động địa cầu. Ngày 24.3.1975, Bộ Chính trị và Quân uỷ Trung ương họp tại nhà D67 nhận định: "Thời cơ chiến lược đã đến, ta có điều kiện để hoàn thành sớm quyết tâm giải phóng miền Nam".
Từ nhà D67, lệnh tổng tấn công trên các mặt trận ban ra mở màn bằng Chiến dịch Tây Nguyên, quân đội ta tiến thẳng vào phía Nam. Ngày 7.4.1975, từ nhà D67, Đại tướng Võ Nguyên Giáp điện lệnh cho toàn quân mở chiến dịch Hồ Chí Minh: "Thần tốc, thần tốc hơn nữa, táo bạo, táo bạo hơn nữa, tranh thủ từng giờ, từng phút xốc tới mặt trận, giải phóng miền Nam, quyết chiến và quyết thắng!".
36 năm đã trôi qua, dịp tháng 4 này nhân dân cả nước lại nô nức hành hương về thủ đô. Đến thăm nhà D67, một cựu chiến binh từ Hải Dương lên đứng hồi lâu bên chiếc giường gỗ nhỏ đơn sơ duy nhất, đó là giường của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Bác bùi ngùi nói với chúng tôi: Thăm Lăng Bác, thăm tổ tiên, thăm nơi Đại tướng chỉ huy trận thắng cuối cùng giành thống nhất nước nhà, tôi yên tâm về vận nước lắm...
Mai Linh