Máy xét nghiệm sinh hóa tại Hà Nội: Máy rởm, giấy phép giả
Một lô hàng, 2 giấy phép
Như NTNN đã thông tin, sau khi vụ việc máy xét nghiệm sinh hóa trị giá gần 650 triệu đồng của 2 Bệnh viện Đa khoa Hoài Đức và Thường Tín chỉ dùng 2 năm đã “đắp chiếu”, không sửa chữa được, 2 bệnh viện (BV) này phải dùng máy khác do Sở Y tế điều động đến. Đây là 2 trong số 6 máy xét nghiệm sinh hóa trong gói thầu số 4 thuộc dự án đầu tư nâng cấp trang thiết bị cho 6 BV huyện thuộc Hà Tây cũ. Lấy lý do máy hỏng, BV Thường Tín còn “mượn” 1 máy xét nghiệm sinh hóa của công ty chuyên cung ứng hóa chất xét nghiệm về dùng. Đáng nói, máy này không có nguồn gốc xuất xứ, đã bị Đoàn kiểm tra của Sở Y tế Hà Nội tịch thu và tiêu hủy ngày 28.7.
Tuy nhiên, theo phản ánh của một số nhà chuyên nhập khẩu trang thiết bị y tế (TTBYT), Hãng Greiner của Đức chỉ chuyên sản xuất hóa chất chứ không sản xuất bất cứ loại máy xét nghiệm sinh hóa nào. Theo truy xuất nguồn gốc, máy GA 240 này có nguồn gốc từ Trung Quốc và giá thực chỉ hơn 200 triệu đồng. Có ý kiến cho rằng, máy Greiner GA 240 là máy Trung Quốc nhưng được đóng nhãn mác của nhà sản xuất Greiner và đưa về Việt Nam, nhập khẩu dưới dạng máy mới 100%.
Theo ông Nguyễn Quốc Hưng - Phó Giám đốc Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu khoáng sản – đơn vị trúng thầu, lô hàng máy GA 240 được nhập lại của Công ty Tâm Long (trụ sở ở Hà Nội). Còn Công ty Tâm Long lại mua từ Công ty Bình Mai. Theo quy định của Bộ Y tế, mặt hàng nhập khẩu thiết bị y tế này phải được bộ cấp giấy phép nhập khẩu. Vụ Trang thiết bị y tế (TTBYT) -Bộ Y tế cho biết, giấy phép nhập khẩu thiết bị này của Công ty Bình Mai do bà Nguyễn Thị Kim Tiến (lúc bấy giờ là Thứ trưởng) ký ngày 2.8.2010. Nhưng theo báo chí đã đưa, tờ khai tại Chi cục Hải quan Bắc Hà Nội mà Công ty Bình Mai nhập ghi ngày 1.6.2010, nhập 6 máy sinh hóa, mỗi chiếc 360 triệu đồng (thấp hơn giá do Sở Y tế mua gần 300 triệu đồng/chiếc). Như vậy, vào thời điểm nhập khẩu, Công ty Bình Mai chưa hề có giấy phép nhập khẩu của Bộ Y tế nhưng không biết làm cách nào đã “phù phép” để đủ giấy tờ nhập lô hàng này. Bà Tiến cũng cho biết, nếu có việc xuất hiện 2 tờ giấy phép mang cùng một số 5087 mà chỉ khác ngày cấp là có dấu hiệu làm giả. Bộ sẽ có công văn yêu cầu cơ quan chức năng làm rõ việc này.
Bỏ máy nhà nước, dùng máy xã hội hóa
Ông Nguyễn Minh Tuấn – Vụ trưởng Vụ TTBYT cũng phân tích thêm, đằng sau việc 2 máy xét nghiệm sinh hóa của BV Thường Tín và Hoài Đức chỉ bị hỏng bóng đèn halogen mà để máy “đắp chiếu” suốt hơn 1 năm, sử dụng các máy “mượn”, máy xã hội hóa cũng cần làm rõ. “Thay bóng đèn này đơn giản, chỉ mất 3 triệu, tại sao lại không thay. Phải chăng có dấu hiệu cho “chết” máy nhà nước để chuyển sang dùng máy xã hội hóa, ăn chia lợi nhuận nhiều hơn?” – ông Tuấn đặt nghi vấn. Cũng theo ông Tuấn, Việt Nam đang sử dụng hơn 10.000 loại TTBYT, mỗi năm Bộ Y tế cấp phép cho gần trên dưới 4.000 thiết bị. Cụ thể, năm 2011 cấp phép cho 3.846 thiết bị, năm 2012 là 3.997, năm 2013 là 4.205, 6 tháng đầu năm 2014 là 1.542 thiết bị. Như vậy, mỗi tuần Bộ phải ký giấy cấp phép cho hàng chục đến hàng trăm hồ sơ.
Hiện Bộ Y tế đã xây dựng xong và chờ Chính phủ phê duyệt dự thảo Nghị định Quản lý TTBYT. Nghị định này nhằm tăng cường cam kết của đơn vị nhập khẩu về chất lượng sản phẩm, bảo hành, bảo trì, thay thế linh kiện. Nếu phát hiện sự cố của máy mà các đơn vị không khắc phục thì sẽ thu hồi đăng ký, không cho phép nhập khẩu TTBYT nữa.