Mỹ sẵn sàng trợ giúp để Việt Nam bảo đảm an ninh và bảo vệ quyền chủ quyền

“Chúng tôi sẵn sàng tăng cường hợp tác quân sự, gia tăng các hợp tác quân sự đến Việt Nam với mức độ mà Việt Nam chấp nhận được. Chúng tôi không tìm kiếm mục đích thuê mướn căn cứ quân sự ở Việt Nam mà chỉ là giao lưu và hợp tác quân sự thông qua các thỏa thuận giống như chúng tôi có với các nước khác. Chúng tôi sẵn sàng gia tăng trợ giúp Việt Nam để Việt Nam bảo đảm an ninh và bảo vệ quyền chủ quyền của Việt Nam”, Thượng nghị sĩ John McCain nhấn mạnh.

Ngài McCain cũng cho biết thêm, đã đến lúc Mỹ nới lỏng lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam. “Những việc này không nên xảy ra cùng một lúc. Nó sẽ diễn ra với những bước đi có tính hạn chế, ban đầu là nững mặt hàng có tính phòng ngự, ví dụ là những thiết bị giúp cho lực lượng cảnh sát biển, kiểm ngư để đối phó với mối đe dọa từ bên ngoài”.

Tuy nhiên, Thượng nghị sĩ John McCain cũng lưu ý: “Chúng tôi có thể làm phụ thuộc vào tín hiệu của Việt Nam trong lĩnh vực nhân quyền, dân chủ. Chúng tôi đánh giá cao những tiến bộ của Việt Nam đã đạt được, trong đó có việc ký công ước cấm tra tấn và cải thiện tự do tôn giáo”.

Ông John Mc Cain cũng bày tỏ hy vọng, trong năm tới, hai nước sẽ xây dựng quan hệ đối tác chiến lược.

Dựa theo cảm quan của hai ông, thời điểm nào Mỹ chính thức bỏ lệnh cấm vận bán vũ khí sát thương cho Việt Nam?

- TNS Sheldon Whitehouse: Chúng tôi hy vọng sẽ là cuối tháng 9.

Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng biển thuộc đặc quyền kinh tế của Việt Nam, ngài McCain đã ra thông cáo phản đối, ngài có gặp sự khó xử nào từ phía Trung Quốc hay không?

- Tất nhiên Trung Quốc đã phủ nhận làm bất cứ điều gì vi phạm chuẩn mực và vi phạm luật pháp quốc tế. Tôi không biết là hành động Trung Quốc di dời giàn khoan đó đi có ý nghĩa gì, nhưng tôi nghĩ rằng đó là do phản ứng của cả thế giới chứ không phải chỉ do Mỹ hay Việt Nam.

Ngài đánh giá mức độ đe dọa an ninh trên biển sau vụ giàn khoan Hải Dương 981  và không chỉ là câu chuyện giàn khoan mà là những mối đe dọa an ninh khác trên Biển Đông như thế nào?

- TNS John McCain: Tôi đồng ý với quan điểm của công luận thế giới vừa rồi rằng, việc làm của Trung Quốc là hành vi vi phạm luật pháp quốc tế. Tôi tin tưởng rằng sự đoàn kết của các quốc gia xung quanh bị ảnh hưởng bởi những hành động của Trung Quốc là việc cần làm để đáp trả lại những hành động của Trung Quốc.

Tôi nói ở đây là muốn nhắc đến những nước ảnh hưởng trực tiếp như Philippines, Malaysia, Nhật Bản, ngoài ra còn có những nước ảnh hưởng gián tiếp. Gửi đi thông điệp rằng, tất cả các nước đều muốn duy trì tự do an ninh hàng hải. Không có ai muốn đối đầu với Trung Quốc, chúng tôi muốn có sự ổn định và thông hiểu lẫn nhau.

Trong chiến lược xoay trục về Châu Á - Thái Bình Dương, Mỹ có cần thêm đồng minh ở khu vực này hay không và ông nghĩ như thế nào về khả năng Mỹ và Việt Nam sẽ trở thành đồng minh của nhau?

- TNS John McCain: Tôi thấy rằng có sự hợp tác to lớn giữa Mỹ và Việt Nam trong những lĩnh vực như hàng hải, hải quân, tìm kiếm cứu nạn, cứu trợ thiên tai. Ngay thời điểm tôi đang phát biểu này có một cơn bão đang hướng đến Hawaii, Việt Nam có thể hợp tác được trong lĩnh vực cứu trợ thiên tai…

Ngoài ra, Việt Nam có thể cử các sĩ quan đến học tập ở chúng tôi. Mỹ đã có chương trình thành công như Fullbright và chúng tôi cũng muốn có sự thành công như thế trong lĩnh vực quân sự. Việt Nam và nhiều nước trong khu vực đã có những tiến bộ rất lớn trong phát triển kinh tế và quyền tự do. Điều đó có liên quan và là kết quả rằng pháp quyền ngày càng tăng lên không chỉ trong nước đó mà còn trên cả phương diện quốc tế nữa. Tôi nghĩ rằng, điều quan trọng là thiết lập quan hệ liên minh, các nước cần phải liên kết lại với nhau...

Ngài bình luận như thế nào về chuyến thăm của ông Phạm Quang Nghị vừa qua?

- Tôi rất vui được tiếp ngài Phạm Quang Nghị trong văn phòng của tôi. Ngài đã tặng tôi một bức ảnh, một bức tượng ở bên cạnh Hồ Tây. Tôi rất trân trọng.