Thị trường ngầm mua bán thận ở Việt Nam: Cầu cao, cung “sôi nổi”
Nhu cầu bệnh nhân cần được ghép thận ngày càng nhiều
Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ của ngành y tế, hiện cả nước có khoảng 6.000 người bị suy thận mạn cần ghép thận...
Tuy nhiên, số người được ghép hiện rất hạn chế do nguồn tạng thiếu trầm trọng, số người hiến tặng mô, tạng sau khi chết não mỗi năm chỉ đếm trên đầu ngón tay. Đã vậy, nguồn cung từ người hiến còn quá ít, để được ghép thận cần phải tuân thủ đúng những quy định của pháp luật (như người hiến tặng phải cùng huyết thống, đủ sức khỏe và được bác sỹ công nhận, mới được thực hiện khiến cho tỷ lệ thực hiện trên thực tế chỉ chiếm con số rất khiêm tốn).
Vì vậy, nhiều người bệnh không còn chỗ bám víu nên đã tìm đến con đường phạm pháp là tìm người bán để mua.
Anh Nguyễn Văn T (Thanh Oai, Hà Nội) cho biết, cách đây 3 năm, anh bị bệnh viêm cầu thận thể nhẹ. Sau quá trình điều trị thuốc men thấy cơ thể khỏe mạnh nêm anh T chủ quan không tới bệnh viện tái khám. Tuy nhiên, sức khỏe sau đó suy giảm một cách nghiêm trọng, cơ thể xanh xao, các triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, đau đầu thường xuyên xuất hiện. Qua thăm khám ở một bệnh viện anh được các bác sỹ kết luận bị suy thận độ 4 cần phải chạy nhân tạo và kiếm người cho thận gấp nhằm đảm bảo sức khỏe tính mạng bản thân.
Anh T cho biết, dù gia đình khá đông anh em nhưng không ai đủ can đảm cho thận nên anh buộc phải ráo riết tìm mua thận.
Tương tự trường hợp của anh T, nhiều người bị mắc bệnh thận vì không muốn nhờ vả người thân, lại có khả năng về kinh tế nên họ sẵn sàng bỏ ra một số tiền không hề nhỏ để những mong có được thận phù hợp.
"Trăm người bán.... nghìn người mua"
Có cầu ắt có ung, chỉ cần gõ cụm từ “bán thận gấp” trên google trong nháy mắt, người tìm thông tin nhận tới được tới 641.000 kết quả, trong đó, chủ yếu là các trang web, diễn đàn với các nội dung thông tin cần bán, mua thận.
Rao bán....
... và mua thận trên các diễn đàn.
Một thành viên trên một diễn đàn về mua, bán thận đăng tải: “Cần tìm nhiều người hiến thận, không giới hạn số người, địa điểm, sẽ lo toàn bộ cho phí BV, khám sức khỏe… Hậu tạ riêng 100 triệu đồng”. Thành viên này còn chú thích: Đây là hiến chứ không phải mua bán. Nhưng khoản “hậu tạ” hậu hĩnh mà thành viên này đưa ra nếu chiếu theo luật thì không còn mang đúng tính chất “hiến, tặng” nữa.
Một thành viên khác cũng có đăng lời rao: “cần mua thận gấp” với nội dung: “Tôi là Trần Văn L, 48 tuổi, nhà ở Hà Nội, hiện đang chạy thận nhân tạo, nhóm máu B, đã làm HLA, cần tìm người hiến thận gấp nhóm máu B (hoặc O). Xin vui lòng liên lạc theo số điện thoại 09888848… Xin chân thành cảm ơn và hậu tạ chu đáo”. Lời rao này có 6.497 lượt truy cập.
Số người cần nhận thận rất nhiều mà những người sẵn sàng đổi thận lấy tiền cũng không ít. Có hàng trăm ngàn lý do khiến những người này đành phải bán đi một phần cơ thể mình, thậm chí cả mạng sống để nhận tiền từ người mua. Trong số đó, không ít người muốn có tiền để trở nợ, số khác liều lĩnh bán thận để có tiền… ăn chơi trác táng.
Nhan nhản những lời rao bán thận với lý do “khó khăn về kinh tế” hay “ nhu cầu trả nợ”: “Mình biết bán thận sẽ để lại nhiều hệ lụy về sức khỏe nhưng do nhu cầu trả nợ nên bắt buộc phải bán, Tôi cần hiến thận giá 300tr , Nam 25 tuổi, khỏe mạnh không ốm vặt, cao 1,72m nặng 52kg, không mắc các bệnh xã hội, không tiền án tiền sự, có sự đồng ý của vợ...ai cần liên hệ 0904 663 900 tại Hà Nội”.
“Mình cần bán thận...năm nay mình 20t , sức khỏe tốt ít bệnh tật, vì cần tiền trả nợ nên mình muốn bán gấp 1 quả thận...ai có nhu cầu hay có thể giúp mình bán thi liên hệ sdt 01655757541( chỉ làm phẫu thuật trong tp hồ chí minh)”.
Trên thực tế, đã có rất nhiều những vụ án mua, bán thận đã bị pháp luật phanh phui và xử lý. Tuy nhiên, do nhận thức của nhiều người còn yếu kém, coi thường mạng sống, coi thường tính mạng, trong khi nhu cầu được cấy, ghép thận ngày càng tăng cao nên thị trường mua bán thận “ngầm” vẫn rất sôi nổi.
Hơn nữa nếu như trước đây, giao dịch mua bán thận trái phép chỉ cần người bán cùng nhóm máu với người mua thì hiện nay, kỹ thuật ghép thận không cùng nhóm máu cũng đã được thực hiện thành công. Thị trường mua bán thận vì thế lại giảm được những yêu cầu khắt khe vốn từng phụ thuộc rất nhiều vào y học và có cơ hội "bùng nổ".
Còn nữa...