Quá trình điều tra bước đầu xác định: Ngày 8.6, Thuyết cùng anh Diện và 2 người đàn ông đến nhà ông Nguyễn Trung Thành, Giám đốc doanh nghiệp tư nhân kinh doanh vàng bạc đá quý tại khu 7, phường Gia Cẩm, TP.Việt Trì (Phú Thọ) chơi. Tại buổi gặp gỡ này, ông Thành nói rằng có nhu cầu cần vốn để đầu tư xây dựng dự án trung tâm thương mại dịch vụ vàng bạc đá quý ở quảng trường Hùng Vương, tỉnh Phú Thọ. Ông Thành nói chuyện muốn bán vàng với số lượng lớn để lấy tiền đầu tư vào dự án.
Qua bàn bạc trao đổi, ông Thành và Thuyết thỏa thuận miệng về việc ông Thành bán cho Thuyết 1.333,3 lượng vàng 999 (vàng đúc thành từng thỏi to bằng 3 đầu ngón tay khoảng 10 lượng/thỏi), giá 32.830.000 đồng/lượng, trị giá 43.772.239.000 đồng. Phương thức thanh toán là giao vàng và nhận tiền 1 lần tại nhà ông Thành ở 1809 đại lộ Hùng Vương - khu 7, phường Gia Cẩm - Việt Trì - Phú Thọ. Thuyết hẹn vài ngày sau khi chuẩn bị đủ tiền sẽ đến nhà ông Thành nhận vàng và trả tiền.
Ngày 14 - 15.6, Thuyết điện thoại cho anh Nam (con trai ông Thành) nói bận không lên Việt Trì lấy vàng được và nhờ gia đình mang vàng về Hà Nội, đến cửa hàng số 17 Hàng Bạc - Hoàn Kiếm - Hà Nội giao cho Thuyết và nhận tiền.
Sáng 16.6, anh Nam đưa số vàng trên (vàng được đúc trong bao túi nylon màu đen) cho anh Nguyễn Văn Ngọc, sinh năm 1989 (con em gái vợ ông Thành) đến cửa hàng vàng bạc số 17 - Hàng Bạc giao cho Thuyết. Nhận đủ vàng, Thuyết giao cho anh Ngọc 2 tỷ đồng. Việc giao nhận tiền - vàng hai bên không viết biên nhận cho nhau. Thuyết bảo anh Ngọc ngồi đợi để Thuyết đi lấy tiền về trả. Đợi mãi không thấy Thuyết về, anh Ngọc điện báo cho anh
Khoảng 16h không thấy Thuyết về trả tiền, Nam điện tiếp cho Thuyết thì Thuyết nói rằng anh ta bị người ta lừa nên đi vào Tĩnh Gia - Thanh Hóa để tìm người…
14h ngày 21.7, bà Nguyễn Thị Băng (vợ ông Thành) cùng anh Tuấn (cháu ông Thành) đến cửa hàng 17 Hàng Bạc - Hà Nội để gặp Thuyết đòi tiền, Thuyết lẩn tránh rồi cho em trai và một số nhân viên cửa hàng thách thức, đe dọa không trả tiền.
Khoảng 16h, mọi người khóa cửa nhốt hai bá cháu, bà Băng nói to: "Chúng mày cướp của tao bây giờ chúng mày lại nhốt tao à, hôm nay chúng mày không trả tiền thì tao sẽ chết tại đây (ý để cho người ngoài biết)". Thuyết gọi điện yêu cầu anh
Từ đó đến nay, nhiều lần Thuyết điện, có tin nhắn sim rác vào số máy của anh Nam đe dọa và nói Thuyết sẽ không trả tiền cho gia đình ông Thành nữa.
Đến 24.7, Thuyết còn nợ gia đình ông Thành 19,5 tỷ đồng. Gia đình ông Thành đề nghị Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Thọ yêu cầu Thuyết phải trả lại số vàng trên mà Thuyết lừa đảo và chiếm đoạt của gia đình ông Thành, ông Thành có trách nhiệm trả lại số tiền, vàng đã nhận của Thuyết.
Các đồ vật, tài liệu Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Thọ đã tạm giữ: 130 cây vàng SJC 9999 trị giá 4.741.100.000 đồng và số tiền 19.531.139.000 đồng, giao cho gia đình ông Thành quản lý chờ xử lý; 3 giấy biên nhận mua bán và cam kết trả nợ (giấy viết tay do Thuyết viết và ký); hợp đồng mua bán số 01 ngày 15.6.2014; biên bản giao nhận hàng hóa ngày 16.6.2014; biên bản đối chiếu công nợ ngày 17.6.2014 (bản đánh máy Thuyết ký và đóng dấu); 1 đĩa ghi âm một số cuộc điện thoại giữa anh Nam và anh Hùng, giữa anh Diện và anh Thuận.