UBND xã thu phí đường bộ với xe máy: Trông chờ ý thức người dân

TS Ngô Trí Long - nguyên Phó Viện trưởng Viện Thị trường, giá cả (Bộ Tài chính) nhận định như trên khi trao đổi với NTNN. Mặc dù xác nhận nỗi lo thất thoát, mất công bằng sẽ xảy ra trong việc thực hiện quy định thu phí sử dụng đường bộ đối với xe máy thông qua hệ thống trưởng thôn, tổ dân phố, nhưng chuyên gia kinh tế, TS Ngô Trí Long cho rằng chưa có phương án nào hợp lý hơn.

Ông Long cho biết, thu phí là cần thiết và cấp bách, trong bối cảnh ngân sách đang khó khăn, cần sự chia sẻ của đông đảo người dân. Tuy nhiên, mức thu là bao nhiêu và thu qua hình thức nào vẫn chưa thật sự thỏa đáng.

Việc quản lý xe máy rất phức tạp khiến việc thu phí dễ nảy sinh rắc rối, bất cập.

Ông có cho rằng phương án thu phí đường bộ đối với xe máy thông qua hệ thống xã, phường, tổ dân phố là khả thi?

- Mặc dù còn nhiều băn khoăn nhưng cá nhân tôi cho rằng chưa có một cách thu, hay một hình thức thu nào khả thi hơn. Lâu nay chúng ta đã tính toán mãi rồi, băn khoăn mãi rằng nên thu qua xăng hay thu qua đầu phương tiện. Thu qua xăng lúc đầu tưởng là hợp lý nhưng rồi thấy rõ bất cập vì có người mua xăng không phải để chạy xe, nên cuối cùng phải tính thu qua đầu phương tiện. Nhưng vì việc quản lý chủ xe, căn cứ chủ xe là ai ở ta còn khó khăn, bất cập, nên để đảm bảo thu qua đầu phương tiện không có cách gì khác là phải tìm về địa phương, nơi sinh sống. Cho đến thời điểm này, có vẻ đây là hình thức hợp lý hơn.

Theo như ông nói thì mặc dù hợp lý hơn nhưng vẫn chưa phải là phương án có thể đem lại hiệu quả. Vậy có cách gì để khắc phục nếu buộc phải thực hiện?

- Tôi cho rằng hình thức thu qua trưởng thôn, tổ dân phố có đảm bảo tận thu và bình đẳng hay không là vấn đề cần bàn. Bởi với ô tô thì đơn giản vì đúng thời hạn thì phải đăng kiểm mới được lưu hành, nên việc kiểm soát chặt chẽ, không sợ thất thu. Nhưng với xe máy lại phụ thuộc vào sự tự giác của người dân và của người có trách nhiệm thu. Chính vì vậy, muốn thực hiện tốt phải quy được trách nhiệm, sai sót phải bị xử lý. Phải kết hợp nhiều biện pháp.

Một số ý kiến đề xuất thu qua bảo hiểm trách nhiệm dân sự, theo ông như vậy có phải là phương án tối ưu hơn?

- Theo tôi, cách này cũng không phải không có hạn chế, bởi hiện nay việc mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ phương tiện cũng chưa đạt được mục tiêu như mong muốn. Nhiều chủ phương tiện chỉ thực hiện mua lần đầu, nhiều trường hợp trốn tránh, trong khi khâu kiểm soát chưa chặt chẽ.

Xin cảm ơn ông!

Phương Hà (thực hiện)