Mưa không lớn, đê vẫn vỡ
Tại buổi họp báo chiều 8.10, ông Lương Văn Ngự - Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Lâm Đồng, cho biết: Lúc 3 giờ cùng ngày, tại hồ rửa quặng bô xít số 5 của nhà máy tuyển quặng thuộc Dự án Tổ hợp Bô xít nhôm Lâm Đồng đã bị vỡ; vị trí xảy ra sự cố có chiều dài khoảng 5m, cao 1m. Ngay sau khi phát hiện sự cố, Công ty TNHH một thành viên Nhôm Lâm Đồng đã huy động toàn bộ phương tiện, nhân lực đang tập kết, làm việc gần hiện trường tới khắc phục sự cố trên.
Theo ông Ngự, trước khi sự cố được khắc phục (sau hơn 1 giờ) đã có khoảng 5.000m3 bùn đất đỏ tràn ra ngoài đổ xuống hồ Cai Bảng (trữ lượng 10 triệu khối, rộng 127ha, là hồ chứa nước cung cấp cho Nhà máy Sản xuất alumin Tân Rai).
Ông Ngự khẳng định: “Số bùn tràn ra ngoài là bùn đất đỏ do rửa quặng thải ra, phần bùn đã lắng chỉ còn nước trong hồ nổi lên mặt. Khi đê phụ bị vỡ chỉ có phần nước mặt hồ chảy ra ngoài với độ pH trung tính. Nước tràn ra ngoài từ hồ gặp sự cố này không mang theo hóa chất, không gây độc hại, không gây ảnh hưởng đến môi trường sinh thái trong lòng hồ và không gây thiệt hại đến vườn tược, hoa màu của nhân dân. Sau sự cố này, Công ty TNHH một thành viên Nhôm Lâm Đồng đã cho nhà máy tuyển quặng tạm ngừng hoạt động để đảm bảo an toàn về mặt kỹ thuật”.
Cũng tại buổi họp báo, đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lâm Đồng cho biết, nguyên nhân xảy ra sự cố vỡ để ở hồ thải quặng đuôi số 5, Nhà máy Bô xít nhôm Lâm Đồng do trong những ngày qua, trên địa bàn huyện Bảo Lâm liên tục có mưa. Đơn vị này cũng khẳng định tiêu chuẩn kỹ thuật của hồ thải quặng số 5 là đúng với thiết kế. Chỉ có chi tiết đáng chú ý là sự cố xảy ra khi lượng mưa lớn nhất đo được tại khu vực xảy ra sự cố là 40mm. Trong khi đó, trước khi xảy ra sự cố, hồ này đã nâng đê cao hơn 1 mét so với thiết kế ban đầu.
Hồ bùn đỏ luôn an toàn?
Trao đổi với NTNN chiều cùng ngày, ông Nguyễn Văn Biên - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) cho biết: Bô xít Lâm Đồng gồm 3 khu vực: Khai thác, nhà máy tuyển quặng nguyên khai ra tinh quặng và khu vực đưa tinh quặng vào nhà máy luyện kim để thành alumin. Sự cố là tại hồ chứa nước sau tuyển rửa chứ không phải tại hồ bùn đỏ của nhà máy luyện kim. Ông Biên cũng phân trần: Nước tràn ra có màu đỏ nhưng nước từ hồ bùn đỏ là không phải. Nước này không có hóa chất, độ pH trung tính và chỉ tràn trong khuôn viên nhà máy, từ nơi nước tràn ra xuống đường nội bộ trong khu vực nhà máy tuyển chảy xuống hồ Cai Bảng, nên không ảnh hưởng tới người dân xung quanh, vườn tược, hoa màu, đời sống người dân không ảnh hưởng.
Trả lời câu hỏi, liệu sự cố tràn bùn đỏ có thể xảy ra tới đây không, ông Biên khẳng định: Các hồ bùn đỏ hiện nay của nhà máy vẫn hoạt động bình thường, không có sự cố gì cả. “Chúng tôi xây dựng các hồ chứa rất kiên cố, chắc chắn. Chúng tôi cũng đã khẳng định từ lâu là các hồ chứa bùn đỏ đều an toàn, đảm bảo kỹ thuật. Hồ chứa được nghiệm thu theo đúng quy trình kỹ thuật. Sự cố mới xảy ra rất mới. Tôi không phải là kỹ sư chuyên ngành về lĩnh vực này nên tôi chỉ có thể thông tin vậy” - ông Biên nói.
Trước đó cuối tháng 9.2014, Bộ TNMT đã có quyết định kiểm tra tình hình ô nhiễm môi trường tại khu vực xung quanh nhà máy sản xuất alumin (tổ hợp bô xít - nhôm Tân Rai, huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng). Hoạt động kiểm tra sẽ kéo dài đến cuối tháng 11.2014.
Được biết, trong quá trình hoạt động của nhà máy alumin có một lần gây tràn xút ra môi trường và gây chết hàng loạt cá của người dân. Vụ việc được ghi nhận xảy ra vào năm 2011 làm 3.000m² ao cá và 1.000m² chè của người dân bị xóa sổ.