Kết thúc những năm tháng đợi chờ
Gia đình mẹ Nguyễn Thị Đởn (thôn 6, xã Hoằng Đồng, Hoằng Hóa) sau gần 2 năm làm hồ sơ, chờ truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng (VNAH) cho mẹ Đởn nhưng vẫn không thành. Mẹ Đởn có một con trai ruột duy nhất là liệt sĩ, sau ngày con mất, bà đi tái giá và nuôi con chồng nhưng con chồng đi chiến đấu cũng hy sinh. Khi còn sống, mẹ cùng lúc hưởng tuất của 2 liệt sĩ, thế nhưng lúc làm hồ sơ vẫn không được công nhận danh hiệu vinh dự Mẹ VNAH.
“Gia đình có gửi hồ sơ ra huyện, nhưng huyện trả lời là mẹ chỉ có 1 con ruột là liệt sĩ, luật chưa đề cập tới việc xét danh hiệu đối với mẹ kế, mẹ đã tái giá. Vì thế, kể từ tháng 2.2014 tới giờ hồ sơ vẫn chưa được xét giải quyết” – ông Hà Thọ Phong - cháu của mẹ Nguyễn Thị Đởn nói.
Nghe tin liên bộ đã ký ban hành Thông tư liên tịch số 03/2014/TTLT-BNV-BQP-BLĐTBXH, trong đó có đề cập tới việc xét phong tặng cho các mẹ đã tái giá, mẹ kế khiến gia đình cảm thấy rất vui: “Xét theo tiêu chuẩn quy định trong Thông tư 03, chắc chắn mẹ Đởn sẽ được phong tặng Bà mẹ VNAH. Nếu được phong tặng đây sẽ là niềm an ủi lớn với con cháu của mẹ”- ông Phong nói.
Số liệu từ Phòng LĐXH huyện Hoằng Hóa cho thấy huyện có 43 Mẹ VNAH vừa được phong tặng, truy tặng theo Pháp lệnh số 05/2012, tuy nhiên có 33/43 mẹ đã mất trước khi nhận danh hiệu cao quý này. Đau lòng hơn, có những mẹ lúc xét hồ sơ vẫn còn sống, nhưng tới lúc chuẩn bị nhận danh hiệu thì mất. Còn với Thông tư 03, huyện sẽ cố gắng rà soát lại các hồ sơ tương tự như của mẹ Đởn để thúc đẩy nhanh việc phong tặng khi các mẹ còn sống.
Sẽ triển khai làm sớm
Sau khi thông tư này được ban hành, hàng loạt các trường hợp gây tranh cãi thời gian qua như trường hợp mẹ Trần Thị M (83 tuổi, nguyên quán Đức Phổ, Quảng Ngãi, hiện ngụ ở phường 12, quận Bình Thạnh, TP.HCM) có chồng và 2 con là liệt sĩ nhưng vì tái giá (gá nghĩa với đồng đội) nên bị dừng hồ sơ. Ông Trần Thanh Hoàng, trưởng phòng Người có công - Sở LĐTBXH thành phố, cho biết: “Trước kia chúng tôi không thể nhận, cũng không thể bác hồ sơ vì hướng dẫn không rõ ràng. Nay có văn bản hướng dẫn cụ thể, sở sẽ giải quyết lập tức”.
Hưng Yên là một trong số ít tỉnh thành có số lượng Mẹ VNAH đông nhất cả nước. Hiện, tỉnh có 1.480 mẹ được nhận danh hiệu "Bà mẹ VNAH". Ông Nguyễn Đức Thuận – Trưởng phòng Người có công (Sở LĐTBXH) cho biết, vừa qua (15.10) tỉnh đã trao tặng danh hiệu thêm cho 583 mẹ, tuy nhiên có tới 497 mẹ trong số này đã mất trước khi kịp nhận danh hiệu. Hiện tại, tỉnh còn khoảng hơn 300 hồ sơ đang chờ xét tặng. Cùng trao đổi về vấn đề công nhận danh hiệu cho các mẹ đã tái giá, mẹ kế theo như Thông tư liên tịch số 03/2014, ông Nguyễn Đức Thuận cho rằng thông tư rất nhân văn, cần triển khai làm sớm vì số mẹ trong diện này ở tỉnh là không nhiều (khoảng 30-35 mẹ).
Ông Lê Thành Hưng - Phó Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Bình Định thì cho biết, tới tháng 12.2013, Sở đã nhận được 1.301 hồ sơ xét tặng danh hiệu Bà mẹ VNAH. Trong đó, có 1.183 hồ sơ đủ điều kiện, 118 hồ sơ còn lại đã chuyển về cho địa phương để thẩm tra, bổ sung thông tin trong đó có các mẹ thuộc diện Thông tư 03. Đến nay, tỉnh đã trình ra T.Ư xem xét gần 900 hồ sơ… số còn lại sẽ chuyển vào cuối tháng 10.
Ông Mai Thanh Thắng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định cho biết, tỉnh chỉ đạo đến ngày 31.10 các huyện phải trình xong việc xét tặng và truy tặng danh hiệu Bà mẹ VNAH trên địa bàn. Đồng thời tỉnh cũng yêu cầu cử lãnh đạo chuyên trách phụ trách, chịu trách nhiệm về vấn đề này.