Không chỉ tranh cãi về tội trạng và hoàn cảnh Savchenko bị bắt, Nga và Ukraine còn nổ ra bất đồng lớn xoay quanh việc trả tự do cho “nữ giặc lái”. Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko đã yêu cầu Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp, Tòa án Tối cao và cả Viện Công tố quốc gia làm tất cả những gì có thể để mang Savchenko trở lại Ukraine. Bộ Ngoại giao Ukraine còn nói việc Nga “bắt cóc công dân trên lãnh thổ Ukraine” là xâm lược.
Đáp lại, Cơ quan điều tra Nga cho biết chuyện đòi lại Savchenko giống như điều không tưởng và so sánh nó có độ khó ngang với việc ông Poroshenko thay thế Barrack Obama làm Tổng thống Mỹ. Ukraine đưa vấn đề này ra la làng tại châu Âu nhưng không làm lay chuyển được ý chí của Nga.
Thậm chí, Nga còn khẳng định họ ghê tởm với những người coi Savchenko là tù nhân chính trị vì Nga khẳng định Savchenko là nữ giặc lái, là khủng bố sát hại 2 phóng viên người Nga.
Điều này được đích thân Chủ tịch Hạ viện Nga Sergei Naryshkin tuyên bố với báo chí. Ông Naryshkin nhắc nhiều lần rằng Savchenko bị tình nghi đóng vai trò trong vụ sát hại hai phóng viên của Nga ở miền Đông Ukraine và đã bị bắt vào mùa hè này sau khi thâm nhập vào lãnh thổ Nga bất hợp pháp.
Nadiya Viktorivna Savchenko trong trại giam giữ của Nga (Ảnh: Internet)
Trong lúc Nga và Ukraine còn mải tranh cãi về cách gọi Savchenko cũng như tội danh của nữ quân nhân này thì chỉ Savchenko chịu khổ. Bản thân Nga cũng gặp nhiều nhiêu khê mệt mỏi trước việc phải giam cầm nữ tù nhân đặc biệt này.
Do Savchenko là tội phạm chiến tranh nên không thể giam chung với thường phạm. Trong các tội phạm chiến tranh thì Savchenko duy nhất là nữ nên cô được giam riêng phòng. Họ cũng rất sợ Savchenko tự sát thì sẽ ảnh hưởng đến danh dự của nước Nga. Hàng tuần, có rất nhiều phái đoàn từ Ukraine và phương Tây xin được thăm nuôi Savchenko. Họ liên tục phàn nàn về chuyện Savchenko gầy hơn so với khi bị bắt dù có thể họ chẳng biết trước khi bị bắt, nữ phi công này ra sao.
Một số còn thắc mắc tại sao người Nga lại ra tay cắt trụi mái tóc của Savchenko mà không biết rằng khi cô này vào lính không quân thì đã cắt tóc để phù hợp với chiến đấu. Savchenko tỏ ra bất hợp tác với ban quản lý trại tạm giam. Savchenko đã từng tuyệt thực vài ngày liền để phản đối việc bị bắt giữ nhưng người nhà của nữ phi công này lại cho biết trông cô không gầy ốm như hồi ở nhà.
Savchenko bị bắt tại Nga hồi tháng 7 và cho đến nay đã bị giam 3 tháng. Sở dĩ nữ phi công Ukraine bị giam lâu như vậy là do thái độ bất hợp tác khi ra tòa. Ngoài ra, Savchenko còn liên tục kêu mệt mỏi và thần kinh căng thẳng vì mất ngủ liên tục. Chính vì vậy, các phiên tòa xét xử “nữ giặc lái” này đã phải hoãn tới hoãn lui khá nhiều lần.
Tòa án Nga vừa phải ra quyết định cho Savchenko đi viện tâm thần để điều trị và tĩnh dưỡng nhằm phục vụ cho việc ra tòa vào 11.11. Tuy nhiên, phía Ukraine và luật sư của Savchenko lại cho rằng việc bắt cô phải đi viện tâm thần là hành vi sai trái nhằm ngăn cản tiếp xúc giữa Savchenko với những người khác. Các bác sĩ điều trị yêu cầu phải hạn chế việc để bệnh nhân tiếp xúc với người khác để đảm bảo tĩnh dưỡng.
Tội danh của Savchenko như thế nào thì phải chờ đến khi tòa xét xử mới xác định. Và ngay cả khi tòa đã xác định tội danh và hình phạt của Savchenko thì người ta cũng nhìn nhận cô theo cách khác nhau. Ở phía tây Ukraine, người ta coi Savchenko là người anh hùng không bao giờ phản bội quê hương còn tại Nga, báo chi mô tả “nữ giặc lái” là “máy giết người mặc váy”.
Suy cho cùng thì chỉ Savchenko chịu khổ trong hiện tại và cả tương lai. Nếu không có cuộc khủng hoảng Ukraine thì Savchenko vẫn là một quân nhân ở Ukraine, không phải lo bắn giết đồng bào và không bị Nga coi là giặc lái.