Ngôi trường chúng tôi đang đề cập đến chính là THPT Chuyên Ngoại Ngữ - ĐH Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN). Trường chịu sự quản lý của Trường Đại học Ngoại ngữ - ĐHQGHN về tổ chức, nhân sự, cơ sở vật chất và tài chính, chịu sự quản lý của Sở GD-ĐT Hà Nội về chương trình, kế hoạch giảng dạy, thi tốt nghiệp THPT và cấp bằng tốt nghiệp.
Những dấu ấn tự hào ở trường Chuyên Ngữ
Sau 45 xây dựng và trưởng thành đã gặt hái được rất nhiều thành công. Điều này được thể hiện một cách rõ nét qua bảng thành tích “đáng nể” của học sinh (HS). Trong vòng 10 năm trở lại đây, số HS xếp loại văn hóa giỏi đối với cả hệ chuyên và hệ không chuyên đều có xu hướng tăng lên. Nếu năm học 2004-2005, tỷ lệ xếp loại văn hóa giỏi chỉ ở mức ở gần 60% thì năm học 2013-2014, con số này đã lên đến 78,5%.
Hàng năm, kết quả thi tốt nghiệp của HS Trường THPT chuyên Ngoại ngữ thường dẫn đầu thành phố Hà Nội về tỷ lệ HS thi đỗ tốt nghiệp loại giỏi. Nhiều năm qua, HS của trường giành danh hiệu Thủ khoa toàn quốc. Tiêu biểu là Võ Thị Quỳnh Anh (1998) đạt 62 điểm/60 (6 môn thi đều được điểm 10 và 2 điểm khuyến khích do đạt giải HS giỏi quốc gia hay Cấn Thị Thùy Linh (1999) đạt 60 điểm/60 (6 môn thi đều đạt điểm 10), được Thủ tướng Chính phủ gửi thư khen.
Về thi tuyển sinh vào đại học từ 2008-2014 Trường THPT chuyên Ngoại ngữ luôn nằm trong nhóm các trường có điểm thi đại học cao nhất cả nước. Trong 7 năm Cục Công nghệ Thông tin - Bộ GD-ĐT thống kê điểm thi đại học (từ 2008) thì có đến 5 năm trường nằm trong nhóm 10 trường dẫn đầu. Đặc biệt, Trường THPT chuyên Ngoại ngữ còn được biết đến là ngôi trường thủ khoa với số HS giành danh hiệu Thủ khoa tuyển sinh đại học luôn từ 10 em trở lên, hai năm gần đây là 31 (năm 2013) và 27 (năm 2014).
Đặc biệt nhà trường luôn chú trọng đẩy mạnh các hoạt động hợp tác quốc tế nên ngày càng nhận được nhiều sự quan tâm của các tổ chức giáo dục quốc tế, các trường đại học của các quốc gia có ngôn ngữ đang được giảng dạy tại trường.
Hiện nay Trường THPT chuyên Ngoại ngữ là đơn vị duy nhất tại Việt Nam nhận được sự đầu tư rất lớn và toàn diện của Bộ Giáo dục Cộng Hòa Liên Bang Đức. HS của trường được tham gia các hội thảo quốc tế như: Hội thảo các nhà lãnh đạo trẻ châu Á, Chương trình thủ lĩnh thanh niên Asean, Hội nghị thượng đỉnh thanh niên toàn cầu... Cùng các chương trình giao lưu văn hóa quốc tế do Bộ Giáo dục và Trung ương đoàn tổ chức, các trại hè quốc tế tại Đức, Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore, Nhật Bản…
Thành công đến từ đổi mới phương pháp dạy và học
Chia sẻ với Báo chí, PGS.TS Nguyễn Thành Văn - Hiệu trưởng Trường THPT chuyên Ngoại ngữ cho biết: Sự thành công của Trường chuyên Ngoại ngữ xuất phát từ định hướng phát triển chung của nhà trường là “ Chuyên ngoại ngữ, năng động, thân thiện, chất lượng cao”, đào tạo nhiều HS giỏi Ngoại ngữ trên cơ sở vững vàng các môn văn hóa khác. Dạy chữ kết hợp với dạy người, chú trọng định hướng phát triển nhân cách và kĩ năng sống cho HS. Nhà trường chú trọng đổi mới phương pháp dạy - học theo hướng hiện đại, phù hợp với đối tượng HS chuyên.
Các phương pháp dạy học tích cực ở Chuyên ngữ luôn gắn liền giữa dạy chữ với dạy người, dạy kiến thức gắn với kĩ năng, dạy học thông qua các trò chơi, qua hình thức các câu lạc bộ, biến quá trình học trở thành một cuộc chơi văn hóa đầy sáng tạo và say mê. Có thể kể đến những cách dạy và cách học rất … Chuyên ngữ (HS chuyên Ngoại ngữ thường gọi đây là các món đặc sản của trường).
Cụ thể, dạy học các môn tự nhiên qua “Hội vui khoa học tự nhiên”. Lễ hội học tập này được các thầy cô trong tổ Tự nhiên của trường đảm nhiệm. Hội vui đã giúp cho các học trò chuyên học Ngoại ngữ thêm hiểu và yêu các môn Tự nhiên.
Dạy ngoại ngữ qua chương trình “Sắc màu Chuyên Ngoại ngữ”. Đây là đêm dạ hội để HS các thứ tiếng đua nhau khoe tài. Chương trình đã thể hiện sâu sắc bản sắc văn hóa của sáu quốc gia có ngôn ngữ đang được giảng dạy và học tập ở Trường THPT chuyên Ngoại ngữ. Qua chương trình học tập này, HS không chỉ hiểu mà còn tự hào, đam mê hơn với thứ tiếng mình đang theo học.
Dạy học văn theo phương pháp “Trả tác phẩm cho HS”. Phương pháp học tập này được HS đặt cho một tên riêng: Học văn kiểu Chuyên Ngữ. Cha đẻ của phương pháp là TS. Nguyễn Quang Trung ( Tổ trưởng tổ Xã hội). Sau 12 năm triển khai “Trả tác phẩm cho HS” đã nhận được sự ủng hộ nhiệt liệt của các thế hệ HS và phụ huynh nhà trường. Với mục đích biến quá trình học thành quá trình tự học, HS sẽ được sống cùng tác phẩm, trở thành tác phẩm bằng toàn bộ con người mình (con người lí trí và con người tình cảm). Học tập theo phương pháp này, HS sẽ được rèn luyện kĩ năng làm việc rất quan trọng: kĩ năng làm việc nhóm, kĩ năng nghiên cứu khoa học, kĩ năng nói trước đám đông, kĩ năng diễn xuất nghệ thuật, kĩ năng thuyết trình, hội thảo, tranh luận, kĩ năng tổ chức sự kiện… Qua sự cộng tác làm việc, học sinh tăng thêm sự hiểu biết nhau, vì thế càng thêm đoàn kết gắn bó với tổ, với lớp, với trường… Đặc biệt “Trả tác phẩm cho HS” còn thắp sáng trong các em tình yêu với môn Văn học, gỡ bỏ rào cản giữa HS và tác phẩm văn học.
Một nét rất riêng chỉ có ở Trường THPT chuyên Ngoại ngữ đó chính là Chương trình 10+. Đây là chương trình định hướng HS khối 10 được bắt đầu từ năm 2008. Chương trình được tổ chức đầu năm học nhằm mục đích giúp HS khối 10 làm quen được với các anh chị khối trên, các thầy cô trong trường, rèn kĩ năng sống thông qua các hoạt động bổ ích. Chương trình đã thắp lên cho HS lớp 10 tình yêu với mái trường, niềm tự hào về thầy cô, tình cảm chan hòa, yêu thương với các anh chị khóa trước.
“45 năm xây dựng và trưởng thành, Chuyên Ngoại ngữ không chỉ tự hào về thành tích đào tạo xuất sắc, tỉ lệ HS đỗ đạt cao mà còn là ngôi trường đầy hấp dẫn bởi môi trường giáo dục toàn diện, lành mạnh, thân thiện. Ở đó niềm đam mê học tập của HS được thắp sáng; tình yêu thương nâng bước, chắp cánh để tài năng HS phát triển và cất cánh bay xa” - PGS.TS Nguyễn Thành Văn nói.