Iran đón chào tân Tổng thống Hassan Rouhani

Đây là một chiến thắng đáng ngạc nhiên đối với những nhà cầm quyền cứng rắn của Iran. Ngay sau khi có kết quả chính thức, dân chúng Iran đã kéo tới quảng trường Vali-Asr ở trung tâm thủ đô Tehran với ảnh ông Rouhani trên tay và hô vang các khẩu hiểu ủng hộ ông.

Phát biểu ngay sau chiến thắng, ông Hassan Rouhani đã ca ngợi việc ông đắc cử là chiến thắng của chủ nghĩa ôn hòa trước chủ nghĩa cực đoan, đồng thời kêu gọi các cường quốc thế giới đối xử với Iran bằng sự tôn trọng và công nhận các quyền của nước này nếu muốn nhận được phản hồi thích hợp.

Ông Hassan Rouhani, 64 tuổi đã đắc cử Tổng thống Iran.

Phát biểu trên truyền hình, ông Rouhani nhấn mạnh: "Một cơ hội mới đã được tạo ra bằng bản anh hùng ca vĩ đại này, và các nước rao giảng dân chủ và mở ra đối thoại cần nói với người Iran bằng sự tôn trọng và công nhận quyền của Cộng hòa Hồi giáo... Từ đó họ sẽ được nghe câu trả lời thích hợp".

Ông Rouhani - người được phe cải cách ưa chuộng và là cựu trưởng đoàn thương thuyết hạt nhân- nhận được gần 19 triệu phiếu bầu trong gần 37 triệu phiếu đã đếm xong. Ông được hơn 50% số phiếu bầu nên không cần một cuộc bỏ phiếu vòng hai. Ứng cử viên có phiếu kế tiếp là Thị trưởng Tehran Mohammad Bagher Qalibaf, nhưng thua xa ông Rouhani với hơn 16% phiếu bầu.Khoảng 50 triệu người Iran đủ điều kiện đi bầu trong cuộc bầu cử ngày thứ Sáu với tỉ lệ đi bầu trên 70%.

Ông Rouhani sẽ kế vị Tổng thống Mahmouh Ahmadinejad người không được ra tranh cử một nhiệm kỳ thứ ba theo hiến pháp Iran. 

Đây là cuộc bầu cử Tổng thống Iran đầu tiên kể từ khi ông Ahmadinejad tái đắc cử trong cuộc bầu cử gây tranh cãi vào năm 2009 làm phát sinh những cuộc biểu tình rộng lớn và việc đàn áp đẫm máu của chính phủ.Các nhà phân tích cho rằng những lợi ích trong chiến dịch tranh cử được dàn dựng cẩn thận đã giúp nhiều cho cuộc tranh cử của ông Rouhani.

Là một tổng thống dân cử, ông Rouhani sẽ chuẩn bị đối phó với một nền kinh tế đang gặp khó khăn vì tỷ lệ thất nghiệp và lạm phát cao và bị tê liệt vì những chế tài quốc tế về chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Iran. Ngoài ông Rouhani, hầu hết 6 ứng cử viên tranh cử Tổng thống được xem là những người cứng rắn trung thành với lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei.
Giới phân tích bình luận, cho dù bất cứ ai lên làm tổng thống Iran, quan hệ giữa Iran với các nước phương Tây sẽ không thay đổi.

Vài nét về ông Hassan Rouhani:

- Một người trung hòa về tôn giáo

- Giáo sĩ duy nhất tranh cử Tổng thống

- Nhân vật chủ chốt trong chính trường Iran từng nắm giữ các chức vụ hàng đầu tại Iran trong đó có Trưởng thương thuyết gia về hạt nhân.

- Được hai cựu Tổng thống hậu thuẫn.

Quang Minh (tổng hợp)