Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự và có các bài phát biểu quan trọng tại các hội nghị
Tại các Hội nghị, các nước đối tác khẳng định ủng hộ ASEAN hiện thực hóa Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 và bước vào giai đoạn phát triển cao hơn sau năm 2015, làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác với ASEAN, ủng hộ ASEAN phát huy vai trò trung tâm và tăng cường đóng góp cho hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và các trưởng đoàn tại Hội nghị cấp cao Kỷ niệm 40 năm quan hệ đối thoại ASEAN-Australia. (Ảnh: Đức Tám/TTXVN).
ASEAN và các nước đối tác nói trên đã bàn và đề xuất nhiều biện pháp thiết thực trong việc thúc đẩy môi trường hòa bình, ổn định, an ninh, hợp tác phát triển ở khu vực, tiếp tục dành nhiều ưu tiên cho các trọng tâm như kinh tế, thương mại, đầu tư, kết nối, thu hẹp khoảng cách phát triển, quản lý thiên tai, hợp tác giáo dục, giao lưu văn hóa và nhân dân; đồng thời nhấn mạnh tăng cường phối hợp chặt chẽ trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu, các thách thức an ninh phi truyền thống như tội phạm xuyên quốc gia, an ninh năng lượng và lương thực, an ninh nguồn nước, phòng chống dịch bệnh xuyên biên giới...
Tại các Hội nghị Cấp cao này, Lãnh đạo các nước cũng đã trao đổi và thảo luận về nhiều vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, trong đó có vấn đề Biển Đông, nhấn mạnh duy trì hòa bình, an ninh, ổn định ở khu vực; bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông; giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế, Công ước Luật Biển của Liên hợp quốc năm 1982 (UNCLOS), Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), và sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử (COC).
Trao đổi về vấn đề này, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông là lợi ích chung của các nước trong và ngoài khu vực; đánh giá cao lập trường và sự ủng hộ tích cực của các đối tác đối với lập trường và nguyên tắc chung của ASEAN về vấn đề này.
Trước tình hình Biển Đông tiếp tục diễn biến phức tạp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề xuất cần mạnh mẽ yêu cầu các bên liên quan nghiêm túc tuân thủ luật pháp quốc tế, UNCLOS; giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình; không mở rộng hoặc gia tăng căng thẳng, không làm phức tạp thêm tình hình; thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, trước hết là Điều 5 về thực hiện kiềm chế, và sớm đạt được COC có tính ràng buộc ở Biển Đông.
ASEAN là trụ cột chính trong chiến lược “Hành động Phương Đông” của Ấn Độ
Tại Hội nghị cấp cao ASEAN-Ấn Độ, các nhà lãnh đạo ASEAN và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi hoan nghênh và đánh giá cao kết quả hợp tác giữa hai bên trong thời gian qua, đặc biệt việc nâng quan hệ ASEAN-Ấn Độ lên Đối tác chiến lược.
Ấn Độ khẳng định coi trọng và mong muốn tiếp tục tăng cường hơn nữa quan hệ với ASEAN, coi quan hệ đối thoại ASEAN-Ấn Độ là một trụ cột chính trong chiến lược “Hành động Phương Đông” của Ấn Độ.
Hai bên hài lòng ghi nhận những tiến bộ đạt được trong triển khai Kế hoạch hành động ASEAN-Ấn Độ (2010-2015), theo đó nhất trí đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực ưu tiên chung của hai bên như chống khủng bố, tăng cường hợp tác hàng hải, công nghệ thông tin và viễn thông, kết nối, giáo dục, du lịch, văn hóa, thu hẹp khoảng cách phát triển, năng lượng, lương thực, quản lý thiên tai; đồng thời quyết tâm đẩy mạnh thương mại, đầu tư hướng tới mục tiêu đưa kim ngạch thương mại giữa ASEAN và Ấn Độ đạt 100 tỷ USD vào năm 2015, và sớm kết thúc đàm phán Đối tác Kinh tế toàn diện Khu vực (RCEP).
Hai bên cũng nhất trí tăng cường hơn nữa hợp tác chặt chẽ về hàng hải, đặc biệt tập trung vào vấn đề an ninh biển và ứng phó với các thách thức trên biển.
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị Ấn Độ tiếp tục hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng, thu hẹp khoảng cách phát triển, nâng cao năng lực ứng phó với những thách thức toàn cầu, nhất là trong hợp tác và phát triển bền vững tại Tiểu vùng Mekong.
Bên cạnh đó, hai bên cần tích cực khai thác hiệu quả thỏa thuận về Khu vực Mậu dịch Tự do toàn diện giữa ASEAN và Ấn Độ, trong đó có các Hiệp định về hàng hóa, dịch vụ và đầu tư; thúc đẩy hoạt động của Trung tâm ASEAN-Ấn Độ và Trung tâm Thương mại Đầu tư ASEAN-Ấn Độ; phấn đấu đưa quan hệ thương mại đạt 100 tỷ USD vào năm 2015; phối hợp cùng các đối tác đàm phán RCEP; tiếp tục tăng cường kết nối giữa ASEAN-Ấn Độ cả về đường bộ, đường không, đường biển và kỹ thuật số...
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đề xuất tăng cường tham vấn, đối thoại ASEAN-Ấn Độ ở các cấp về các lĩnh vực mà hai bên quan tâm, kể cả đối thoại quốc phòng-an ninh, trong các diễn đàn do ASEAN khởi xướng.
ASEAN và Nhật Bản tăng cường hợp tác an ninh và hợp tác biển
Tại Hội nghị cấp cao ASEAN-Nhật Bản, các nhà lãnh đạo ASEAN và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe chia sẻ tầm quan trọng của quan hệ đối tác ASEAN-Nhật Bản với những kết quả hợp tác tích cực thời gian qua, nhất là sau Hội nghị cấp cao kỷ niệm 40 năm quan hệ ASEAN-Nhật Bản năm 2013 và quyết tâm tiếp tục triển khai những kết quả của hội nghị này.
Các nhà lãnh đạo ASEAN và Nhật Bản tái khẳng định cam kết triển khai hiệu quả Tuyên bố chung về Hợp tác ứng phó với các thách thức khu vực và toàn cầu nhằm tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực như an ninh và hợp tác biển, thực hiện các Mục tiêu thiên niên kỷ, biến đổi khí hậu, hỗ trợ nhân đạo và giảm nhẹ thiên tai, quản lý nguồn nước và bảo vệ môi trường.
Bên cạnh đó, ASEAN và Nhật Bản nhất trí tiếp tục đẩy mạnh thương mại và đầu tư với mục tiêu tăng gấp đôi kim ngạch thương mại vào năm 2022, và phối hợp để sớm hoàn tất đàm phán RCEP; đẩy mạnh kết nối khu vực, thu hẹp khoảng cách phát triển, xây dựng cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin, quản lý thiên tai, tăng cường giao lưu văn hóa và thanh niên, cải thiện hệ thống dịch vụ y tế công, nghiên cứu và phát triển năng lượng mới.
Kết thúc Hội nghị, các nhà lãnh đạo ASEAN và Nhật Bản đã ra Tuyên bố chung về phòng chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia nhằm tái cam kết chống khủng bố và tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia.
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị hai bên cần tích cực triển khai và gia tăng các nguồn lực thực hiện các thỏa thuận và chương trình hợp tác đã có, nhất là việc thúc đẩy Quan hệ Đối tác Chiến lược ASEAN-Nhật Bản.
Việt Nam mong muốn Nhật Bản tập trung hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng vào năm 2015 và những năm tiếp theo, ưu tiên những lĩnh vực quan trọng như kết nối, xóa đói giảm nghèo, thu hẹp khoảng cách phát triển, hợp tác Tiểu vùng Mekong và an ninh và an toàn hàng hải.
Bên cạnh đó, tăng cường hơn nữa hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư thông qua đẩy mạnh việc thực hiện Lộ trình Chiến lược về Hợp tác kinh tế 10 năm ASEAN-Nhật Bản, và sớm thông qua hai chương về Thương mại Dịch vụ và Đầu tư trong Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện ASEAN-Nhật Bản (AJCEP)... hướng tới mục tiêu tăng gấp đôi các dòng thương mại và đầu tư vào năm 2022, cùng nhau phối hợp để sớm hoàn tất đàm phán RCEP.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh Việt Nam hoan nghênh các đóng góp tích cực của Nhật Bản đối với các mục tiêu chung vì hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển ở khu vực, trong đó có sáng kiến về “chủ nghĩa hòa bình tích cực.”
Đồng thời, Việt Nam ủng hộ việc thông qua “Tuyên bố chung ASEAN-Nhật Bản về phòng chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia” tại hội nghị hôm nay, cũng như việc tổ chức “Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng không chính thức ASEAN-Nhật Bản” sắp tới.
ASEAN và Liên hợp quốc quyết tâm xây dựng năng lực hợp tác biển và ngăn chặn xung đột
Tại Hội nghị cấp cao ASEAN-Liên hợp quốc, các nhà lãnh đạo ASEAN và Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon nhất trí thúc đẩy hợp tác sâu rộng trên tất các lĩnh vực và tiếp tục tăng cường phối hợp giữa các cơ quan của hai tổ chức trong xây dựng Chương trình nghị sự phát triển của Liên hợp quốc sau 2015 và Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau năm 2015.
Hai bên khẳng định quyết tâm tăng cường hợp tác trong chia sẻ thông tin và xây dựng năng lực hợp tác biển, ngăn chặn xung đột, gìn giữ hòa bình, thúc đẩy nhân quyền, chống buôn bán người; nhất trí tiếp tục hợp tác về kết nối, công nghệ xanh và phát triển bền vững, an ninh năng lượng và lương thực, phát triển Tiểu vùng sông Mekong, phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ, thu hẹp khoảng cách phát triển và thực hiện các Mục tiêu thiên niên kỷ (MDG), phổ cập giáo dục, bình đẳng giới, xóa đói giảm nghèo; và tiếp tục ứng phó với các thách thức toàn cầu đang nổi lên, trong đó có chống khủng bố, biến đổi khí hậu, môi trường, các bệnh truyền nhiễm, đói nghèo, bảo đảm an ninh năng lượng và lương thực, an ninh nguồn nước.
Hội nghị đã thông qua Kế hoạch làm việc ASEAN-Liên hợp quốc đến năm 2015, trong đó đặt ra những ưu tiên hợp tác giữa hai bên trên tất cả các trụ cột của quan hệ toàn diện ASEAN-Liên hợp quốc.
Phát biểu tại đây, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị Liên hợp quốc tiếp tục hợp tác sâu rộng hơn nữa với ASEAN trong việc xây dựng Cộng đồng ASEAN; trợ giúp ASEAN thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững, xóa đói giảm nghèo, phổ cập giáo dục, bình đẳng giới, chống HIV/AIDS và bệnh dịch... Đồng thời tăng cường trợ giúp ASEAN thực hiện Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN (MPAC) và Sáng kiến liên kết ASEAN (IAI), cũng như tăng cường hỗ trợ hợp tác tiểu vùng, trong đó có Tiểu vùng sông Mekong...
Thủ tướng cũng đề xuất việc tăng cường hợp tác ASEAN-Liên hợp quốc vì hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực, trong đó có an ninh, an toàn và tự do hàng hải.
ASEAN và các nước thành viên sẽ tiếp tục phát huy vai trò và đóng góp của mình trong các nỗ lực chung của Liên hợp quốc, trong đó có việc tham gia vào các hoạt động gìn giữ hòa bình phù hợp với khả năng của từng nước. Trên tinh thần đó, Việt Nam đã bắt đầu tham gia vào các hoạt động này.
ASEAN và Australia nhất trí nâng cấp quan hệ lên tầm Đối tác chiến lược
Tại Hội nghị cấp cao Kỷ niệm 40 năm quan hệ đối thoại ASEAN-Australia, các nhà lãnh đạo ASEAN và Thủ tướng Australia Tony Abbott khẳng định Hội nghị là dấu ấn lịch sử của quan hệ hai bên và là động lực mạnh mẽ thúc đẩy quan hệ hai bên lên một tầm cao mới. Theo đó, các nhà lãnh đạo hai bên nhất trí sẽ nâng cấp quan hệ ASEAN-Australia lên tầm quan hệ đối tác chiến lược.
Các nhà lãnh đạo ASEAN và Australia đánh giá cao quan hệ hợp tác hai bên, thể hiện sinh động trên mọi mặt hợp tác, từ chính trị-an ninh đến kinh tế và văn hóa-xã hội, với nhiều thành tựu to lớn trong 40 năm qua.
ASEAN đánh giá cao Australia tiếp tục dành nhiều chương trình hỗ trợ lớn cho cho ASEAN như Chương trình Hợp tác phát triển; đề xuất Kế hoạch Colombo mới với cam kết 100 triệu USD nhằm tăng cường giao lưu nhân dân và giáo dục; mở rộng Chương trình hỗ trợ Hợp tác kinh tế thực hiện Hiệp định Khu vực mậu dịch tự do ASEAN-Australia-New Zealand (AANZFTA) giai đoạn 2015-2019; và tiếp tục dành nhiều hỗ trợ ASEAN trong ứng phó và quản lý thiên tai, phòng chống dịch bệnh sốt rét.
Hai bên nhất trí cần phát huy những thành tựu và kết quả đạt được trong 40 năm qua và tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ đối thoại và hợp tác theo hướng thực chất và hiệu quả hơn, triển khai hiệu quả Kế hoạch hành động giai đoạn 2015-2019, tập trung vào các trọng tâm ưu tiên như thúc đẩy các nguyên tắc luật pháp, dân chủ, quản trị tốt, nhân quyền, bình đẳng giới, thúc đẩy hợp tác hàng hải, chống khủng bố, chống tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm mạng, thúc đẩy hội nhập kinh tế khu vực thông qua triển khai AANZFTA, thúc đẩy kết nối, thu hẹp khoảng cách phát triển, quản lý thiên tai, phòng chống dịch bệnh xuyên biên giới, tăng cường giao lưu nhân dân, hợp tác giáo dục...
Kết thúc Hội nghị, các nhà lãnh đạo đã ra Tuyên bố chung về kỷ niệm 40 năm quan hệ đối thoại ASEAN-Australia.
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị Australia tiếp tục hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng ASEAN. Theo đó, hai bên cần gia tăng các nguồn lực, triển khai hiệu quả các cam kết, thỏa thuận và chương trình hợp tác hiện có, cụ thể là Kế hoạch hành động giai đoạn 2015-2019, thu hẹp khoảng cách phát triển, tăng cường kết nối, thúc đẩy hợp tác và hội nhập sâu rộng hơn trong khu vực.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, ASEAN mong tiếp tục nhận được sự ủng hộ và hỗ trợ từ Australia thực hiện Kế hoạch tổng thể về kết nối ASEAN.
Việt Nam đề xuất xây tuyến đường thương mại kết nối Hành lang Kinh tế phía Nam và Hành lang Kinh tế Đông-Tây với tiểu lục địa Ấn Độ và khu vực Nam Á
Bên lề các Hội nghị Cấp cao, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng tham dự Hội nghị Cấp cao Mekong - Nhật Bản lần thứ 6 với sự tham dự của Lãnh đạo các nước Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan, Việt Nam và Nhật Bản.
Hội nghị ghi nhận những kết quả quan trọng đạt được trong triển khai Chương trình hành động Mekong - Nhật Bản 2012-2015 trên cả ba trụ cột hợp tác của Chiến lược Tokyo và đánh giá cao sự hỗ trợ của Nhật Bản dành cho các nước Mê Công. Về phương hướng hợp tác thời gian tới, các nhà Lãnh đạo nhất trí: (i) Tăng cường kết nối khu vực Mekong phục vụ xây dựng Cộng đồng ASEAN 2015, trong đó chú trọng phát triển các hành lang kinh tế và các tuyến đường mới gắn kết tiểu vùng Mekong với tiểu lục Ấn Độ; (ii) Xây dựng “Tầm nhìn phát triển công nghiệp Mekong” nhằm thúc đẩy hình thành các chuỗi giá trị khu vực và tạo thuận lợi cho các hoạt động kinh doanh giữa tiểu vùng Mekong và Nhật Bản; (iii) Hợp tác phát triển bền vững tiểu vùng Mekong thông qua thúc đẩy tăng trưởng các-bon thấp, chú trọng tính bền vững về môi trường và xã hội trong phát triển hạ tầng cơ sở, xây dựng năng lực ứng phó biến đổi khí hậu và bảo tồn điều kiện tự nhiên của tiểu vùng Mekong. Các nhà Lãnh đạo cũng tái khẳng định tầm quan trọng sống còn của việc quản lý và phát triển bền vững nguồn nước sông Mekong và cam kết tăng cường hợp tác với các tổ chức địa phương và quốc tế, đặc biệt là Uỷ hội sông Mekong trong lĩnh vực này.
Phát biểu tại đây, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao những thành tựu đã đạt được trong triển khai “Chương trình Hành động Mekong - Nhật Bản nhằm hiện thực hóa Chiến lược Tokyo 2012”. Thủ tướng cũng nhấn mạnh 3 nội dung quan trọng của hợp tác Mekong - Nhật Bản, đồng thời đề nghị Chính phủ Nhật Bản hỗ trợ nghiên cứu khả thi việc hình thành các tuyến đường mới, theo mô hình vận tải đa phương thức, kết nối Hành lang Kinh tế phía Nam và Hành lang Kinh tế Đông - Tây với tiểu lục địa Ấn Độ và khu vực Nam Á. Đây sẽ là tuyến đường thương mại quan trọng gắn kết Nhật Bản với khu vực Đông Nam Á và Nam Á. Thủ tướng cũng nhấn mạnh việc sử dụng và quản lý bền vững nguồn nước sông Mekong có tầm quan trọng sống còn đối với sự phát triển và tương lai của tiểu vùng Mekong. Đề nghị Chính phủ Nhật Bản tăng cường hỗ trợ cho Ủy hội sông Mekong, đặc biệt trong triển khai nghiên cứu đánh giá tổng thể tác động của xây dựng đập thủy điện trên dòng chính sông Mekong. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng nhấn mạnh việc cần thúc đẩy hợp tác giữa các doanh nghiệp và địa phương của Nhật Bản với doanh nghiệp và địa phương các nước Mekong, trước mắt trong một số lĩnh vực tiềm năng như nông nghiệp, thủy sản, logistics.
Về phần mình, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định coi trọng và cam kết của Việt Nam đối với hợp tác Mekong - Nhật Bản vì sự phát triển bền vững, hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực.
Hội nghị đã ra Tuyên bố chung và nhất trí sẽ tổ chức HNCC Mekong - Nhật Bản lần thứ 7 vào tháng 7.2015 tại Nhật Bản.
