Tổng thống Obama nói gì về việc Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ từ chức?

Ông Barack Obama công bố quyết định từ chức của ông Chuck Hagel

Trong bài phát biểu tại Nhà Trắng sáng 24.11 (nửa đêm qua giờ Hà Nội), ông Obama ca ngợi Hagel là "một Bộ trưởng Quốc phòng gương mẫu", và đồng thời là cánh tay quan trọng trong chiến lược và ngân sách quốc phòng. Obama cho biết sẽ luôn biết ơn bởi ông Hagel luôn "thẳng thắn" với ông.

Hagel, trong phát biểu từ chức, nói rằng đảm nhận vị trí Bộ trưởng Quốc phòng là "đặc ân vĩ đại nhất của cuộc đời".

Trong một tuyên bố bằng văn bản riêng gửi cho nhân viên Lầu Năm Góc, Hagel cho biết: "Các bạn có thể hiểu rằng tôi làm việc này không dễ dàng gì. Nhưng sau nhiều thảo luận, tổng thống và tôi đồng ý rằng hiện là thời điểm thích hợp có lãnh đạo mới tại Lầu Năm Góc".

Trước đó trả lời họp báo, người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest cũng nhấn mạnh: "Quyết định (ông Hagel từ chức) được công bố hôm nay là kết quả của các cuộc thảo luận giữa tổng thống và bộ trưởng suốt hơn 1 tháng qua... Cả hai cùng đi đến quyết định là Lầu Năm Góc cần người lãnh đạo mới trong 2 năm cuối của nhiệm kỳ tổng thống".

Cũng theo ông Earnest, bất đồng giữa Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ và Nhà Trắng về chiến lược đối với Syria không có ảnh hưởng gì đến việc ông Hagel từ chức.

Thượng nghị sĩ John McCain, người dự kiến sẽ trở thành chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện và sẽ đề đạt ứng viên thay thế ông Hagel, kêu gọi thay đổi trong chính sách quốc phòng của Obama.

Theo Reuters, McCain cho biết ông Hagel "rất không hài lòng" về cách điều hành của Nhà Trắng và không tin rằng Washington thật sự có chiến lược chống lại Nhà nước Hồi giáo (IS).

Truyền thông Mỹ cũng dẫn lời các quan chức Nhà Trắng cho biết lý do Tổng thống Obama đề nghị Bộ trưởng Quốc phòng Hagel nghỉ việc là do cuộc chiến chống nhóm vũ trang "Nhà nước Hồi giáo" (IS) tự xưng tại Iraq và Syria đang đặt ra cho nước Mỹ hàng loạt thách thức an ninh mới, do vậy “cần phải có những người có những khả năng mới”.

Các nguồn tin hậu trường cho biết ông Obama đã gây sức ép để Hagel từ chức từ hồi đầu tháng 10, không lâu trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.

Nhà phân tích chính trị của BBC bình luận rằng ông Hagel được bổ nhiệm  làm bộ trưởng với mục tiêu triệt thoái ở Trung Đông và  xoay trục về châu Á. Trong khi đó, sự nổi lên bất ngờ và tàn bạo của Nhà nước Hồi giáo đặt Mỹ trước những thách thức chiến lược hoàn toàn mới.

Chuck Hagel là quan chức thuộc đảng Cộng hòa cuối cùng trong nội các của Obama và là Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ duy nhất từng là cựu binh chiến trường. Ông từng tham chiến và bị thương trong chiến tranh ở Việt Nam.

Khi Tổng thống Obama, người thuộc đảng Dân chủ đề cử Hagel cho vị trí này, ông đã vấp phải một làn sóng phản đối.

Đảng Cộng hòa không đồng tình một phần vì Hagel phản đối việc tăng quân cho chiến trường Iraq năm 2007, quyết định mà đã giúp đánh bại al-Qaeda và các phiến quân khác, mở đường cho việc rút quân của Mỹ.

Ông bị cho là do dự trong phiên điều trần trước Thượng viện sau khi được Obama đề cử. Ông từ chối trả lời "có" hoặc "không" khi Thượng nghị sĩ McCain yêu cầu ông tự đánh giá mình đúng hay sai khi phản đối chiến lược tăng quân nói trên.

Ông Hagel cũng là người phê bình thẳng thắn chính quyền Tổng thống George W. Bush. Ông làm mất lòng nhiều thành viên khác trong đảng khi ủng hộ ông Obama trong cuộc đua vào Nhà Trắng trước đối thủ của đảng Cộng hoà, Thượng nghị sĩ John McCain năm 2008.