Cây bơ ghép trên đất Tây Nguyên

Sự thành công của dự án “Chuỗi giá trị bơ” (hợp tác giữa Đức và Việt Nam, 2006-2008) và sự phát triển thương hiệu trái bơ Dakado (ghép từ tên Đăk Lăk và Avocado – tên quốc tế của bơ) cũng đã góp phần thúc đẩy diện tích bơ phát triển nhanh chóng ở Tây Nguyên.

Cùng với sự cải tiến về chất lượng trái bơ được đem bán trên thị trường, giá trị trái bơ ngày càng tăng. Trong năm 2010, quả bơ được bán với giá trung bình 15.000đồng/kg, những loại bơ ngon đặc biệt được bán với giá 25.000đồng/kg, và bơ vụ nghịch có khi lên đến 40.000đồng/kg. Loại bơ được người tiêu dùng ưa chuộng nhất là bơ sáp, thịt quả vàng, dẻo, béo, vị đậm và không có xơ.

Do đặc tính giao phấn chéo và đời con phân ly mạnh nên cây bơ trồng bằng hạt không giữ được các đặc tính tốt của cây mẹ. Các tiến bộ kỹ thuật về nhập nội giống và bình tuyển chọn lọc giống bơ trong những năm qua của các viện nghiên cứu nông nghiệp, các công ty và cả các nông dân giỏi trồng bơ đã phần nào giải quyết được tồn tại này.

Ngày nay, cây bơ được trồng chủ yếu bằng các cây ghép, giống bơ ghép được lấy từ các các dòng nhập nội đã qua khảo nghiệm hoặc các cây bơ đầu dòng đã được Sở NNPTNT địa phương hay hội đồng giống quốc gia công nhận.

Trồng cây bơ ghép cần được chăm bón đúng quy trình kỹ thuật vì cây bơ ghép sinh trưởng ban đầu kém hơn cây thực sinh. Nếu trồng thuần thành các vùng chuyên canh, có thể trồng với mật độ 7 x 7m hoặc 8 x 8m, đạt 156 cây/ha đến 200 cây/ha, nếu trồng xen trong vườn cà phê có thể trồng từ 70 -100 cây/ha.

Cây bơ thực sinh thường mọc khỏe, ít được chăm sóc, bón phân cây vẫn lớn nhanh. Khi trồng cây bơ ghép nên chú ý vấn đề bón phân đầy đủ để đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng của cây. Các nghiên cứu về chế độ bón phân cho bơ ở các vùng trồng bơ nổi tiếng trên thế giới cho thấy thời kỳ kiến thiết cơ bản tỷ lệ N-P205-K20 phù hợp là 1-1-1 và thời kỳ kinh doanh khoảng 2-1-(2,5-3).

Cùng một lượng quả như nhau thì lượng chất dinh dưỡng lấy đi từ đất rất khác nhau giữa các giống trồng. Ví dụ cùng 20 tấn quả/ha như nhau thì giống bơ Hass lấy đi của đất 51kg N, 20kg P205 và 94kg K20, trong khi giống Booth lấy đi của đất 37kg N, 11 kg P205 và 54kg K20 và một số giống khác có chất lượng quả kém, hàm lượng nước trong thịt quả nhiều hơn thì còn lấy đi của đất ít chất dinh dưỡng hơn.

(Còn nữa)

TS Tôn Nữ Tuấn Nam