Những đứa trẻ bị đánh cắp tuổi thơ
Tuổi thơ bị đánh cắp...
Trên đường lên thị trấn huyện Điện Biên Đông, hình ảnh trong ngôi nhà toang hoang, xiêu vẹo có 2 đứa trẻ ngồi bên nồi cơm và bát nước suối, xúc ăn ngon lành, đã khiến chúng tôi không thể không dừng lại. Hỏi ra được biết đây là bản Chóp Ly, xã Keo Lôm, bản nhiều năm qua nổi danh về tệ nạn ma túy ở Điện Biên Đông, với những cặp vợ chồng “đôi lứa xứng đôi” dính nghiện.
Trưởng bản Chóp Ly - Giàng A Tùng mở đầu câu chuyện về nạn nghiện ma túy trong bản: Ma túy ở đây nhức nhối lắm! Những người nghiện không cai được thì cuộc đời coi như bỏ đi, nhưng tội nghiệp những đứa trẻ đang tuổi ăn, học mà phải quần quật lao động vất vả kiếm cơm, ở mướn cho gia đình khác, hay dạt về ở nhờ nhà người thân. Có đứa còn phải mang tiền công ở thuê về cho bố mẹ hút hít.
Chúng tôi hỏi về 2 đứa trẻ gặp đầu bản, thì được biết đó là con của Thào Tùng Pó, cả hai vợ chồng đều nghiện. Pó chưa đến 40 tuổi nhưng có thâm niên nghiện trên 10 năm, vợ cũng nghiện theo chồng cách đây 4 năm. 7 đứa con nhà Pó sống bấu víu vào nhau. Chị cả 18 tuổi phải bỏ học năm lớp 3, làm nương, kiếm củi nuôi các em, nhưng rồi em đã chết vì đói. Một đứa nữa không chịu đựng được cảnh nhà như thế, đã giải thoát bằng lá ngón.
A Tùng còn dẫn chúng tôi đến nhà một số người nghiện. Trên con đường gập ghềnh của bản, chúng tôi gặp 2 chị em Giàng Thị Thanh - con của Giàng A Tủa, đang cõng củi về. Tuổi của 2 chị em Thanh cộng lại mới đủ tuổi một đứa trẻ vị thành niên, nhưng cứ học xong về đến nhà ăn qua loa bát cơm, lại cùng bố vác dao vào rừng chặt củi. Củi chị em Thanh chặt về để phục vụ gia đình và bán lấy tiền đong gạo, còn củi của bố để riêng bán còn mua ma túy.
Ám ảnh những con số
Theo số liệu thống kê mà cô Trần Thị Nhạn - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Xam Măn (xã Keo Lôm), hiện 26 học sinh từ lớp 1 – 5 của bản Chóp Ly đều có bố mẹ nghiện ma túy. Đây là nỗi lo thường trực với các thầy, cô giáo ở đây, vì các em có thể bỏ học bất cứ lúc nào, và đa số học xong tiểu học là ở nhà. Hầu hết các em có lực học yếu do phải làm nhiều việc vất vả, không có thời gian ôn luyện bài, tâm lý chán nản…
Hiện đã có 5 học sinh bỏ học, 3 em sang xã khác chăn trâu thuê vì không thể sống trong gia đình có cả bố mẹ nghiện. Nhà trường nhiều lần kết hợp với chính quyền đi vận động các em quay lại trường, nhưng đều không có kết quả. Bố mẹ các em này còn đòi hỏi nhà trường hàng ngày phát tiền thì mới cho con đến trường học.
“Bản Chóp Ly có 62 hộ nhưng có 30 người nghiện và 4 cặp vợ chồng”– Trưởng bản Giàng A Tùng trả lời không cần phải nhẩm tính, bởi có lẽ đó là con số luôn ám ảnh trong đầu của anh. Ma túy ở Chop Ly không thuyên giảm mà ngày gia tăng. Và mối lo nhất là những đứa trẻ có bố mẹ nghiện, sống bơ vơ và không khéo bị lợi dụng lại dính vào ma túy lúc nào không hay.