Dân Việt

Những “siêu” ý tưởng làm nên cách mạng lịch sử âm nhạc

Minh Khánh (lược dịch theo BBC) 20/01/2015 08:32 GMT+7
Từ cổ đại cho đến ngày nay, âm nhạc đã và đang không ngừng phát triển. Hãng tin BBC vừa điểm lại 8 ý tưởng lớn đã làm thay đổi lịch sử âm nhạc thế giới.
img

Nhà toán học và nhà thần bí Pythagoras sáng tạo ra thang âm. Vào thời cổ đại, âm nhạc được xem như một phép mầu nhiệm. Tuy các bằng chứng khảo cổ cho thấy các nhạc cụ có niên đại từ 35.000 năm trước đã được tìm thấy, nhưng lời giải vì sao có những âm thanh hài hòa hay đối chọi nhau vẫn là bí ẩn. Cho đến khi có sự lý giải của Pythagoras thì bí ẩn mới sáng tỏ. Pythagoras tìm ra mối quan hệ mật thiết giữa toán học và âm nhạc, đưa ra một hệ thống những nốt nhạc bắt tai và hài hoa khi đứng chung với nhau, được gọi là thang âm (scale). Trải qua quá trình lịch sử lâu dài, thang âm của Pythagoras vẫn rất sát với thang âm cơ bản nhất sử dụng ngày nay “đô rê mi fa son la si đô”, đặt nền móng cơ bản nhất cho lịch sử âm nhạc.

img

Sự ra đời của ký hiệu âm nhạc. Vào khoảng thời gian giữa thế kỷ thứ 7, học giả St.Isidore của Tây Ban Nha có ý tưởng lớn làm thay đổi định hướng âm nhạc lúc bấy giờ. Theo ông, nếu âm nhạc không thể được lưu giữ trong trí nhớ nhân loại, âm nhạc sẽ chết vì không thể được viết ra trên giấy. Nhiều thế kỷ sau đó, một hệ thống các biểu tượng giúp các nhà soạn nhạc nhớ được độ trầm bổng và mạch giai điệu bài hát ra đời, đồng thời, linh mục Guido d’Arezzo của Italy sáng tạo nên những dòng kẻ, đặt và sắp xếp những biểu tượng theo một quy luật nhất quán, giải quyết được khúc mắc.

img

Đàn piano trở thành món đồ cơ bản trong mỗi gia đình. Lịch sử chứng minh nhiều gia đình trung lưu ở châu Âu đầu thế kỷ 19 đều trang bị một cây đàn piano cho mình. Đó chính là động lực thúc đẩy cuộc Cách mạng Công nghiệp khiến việc sản xuất đàn piano trở nên dễ dàng và ít tốn kém hơn. Việc dạy và học nhạc cũng trở thành đặc trưng của giai cấp tư sản thời bấy giờ.

img

Thời khắc có bản thu âm đầu tiên. Câu nói được ghi âm đầu tiên trong lịch sử chính là “Mary had a little lamb” bởi chiếc máy ghi âm của nhà phát minh Thomas Alva Edison chế tạo vào năm 1877. Những phát minh sau đó như máy hát rẻ tiền và đĩa cao su của Emile Berliner cũng góp phần đánh dấu sự khởi đầu của ngành công nghiệp âm nhạc hiện đại. Máy hát dần thâm nhập vào thị trường, hãng thu âm RCA Victor nổi tiếng với hình ảnh chú chó Nipper ngồi kế chiếc máy hát trở thành một trong những nhà tiên phong trong công nghệ thu âm và phát hành đĩa vinyl (đĩa than) ra thị trường.

img

Phát thanh vô tuyến ra đời. Ngày 13.1.1910, nhà phát minh Lee de Forest phát sóng giọng hát của giọng ca opera huyền thoại người Italy Enrico Caruso đến các địa điểm trên khắp thành phố New York, Mỹ từ Nhà hát opera Metropolitan. Đây chính là sự kiện đưa ngành truyền thông sang một thời đại mới, cùng với đó là sự bùng nổ của quảng cáo, thương mại, tin tức, âm nhạc. Vào những năm 1930, hơn nửa số hộ gia đình ở Mỹ đều có radio, trong thế chiến II, số hộ gia đình sở hữu radio lên tới 9/10 gia đình. Sự phát triển thịnh vượng của radio còn dâng cao khi có sự ra đời của dòng nhạc rock ‘n’ roll, điển hình là sự xuất hiện của ông hoàng Elvis Presley, khiến radio trở thành một biểu tượng văn hóa trong sinh hoạt của người Mỹ.

img

Sự ra đời của Bảng xếp hạng đầu tiên. Năm 1936, tạp chí ngành công nghiệp Billboard công bố tính năng mới tên Chart Line, liệt kê những ca khúc được ưa thích nhất trên ba kênh radio chính tại Mỹ. Kéo theo đó, lần lượt các bảng xếp hạng  "Những đĩa đơn bán chạy nhất", “100 đĩa đơn mới nhất” ra đời những năm sau đó và duy trì đến ngày nay.

img

Âm nhạc điện tử xuất hiện làm thay đổi lịch sử. Năm 1948, nhà phát minh người Pháp Pierre Schaeffer sản xuất mẫu nhạc mới gọi là musique concrete (một tổ hợp âm thanh từ môi trường xung quanh và những âm thanh vô giai điệu) là sản phẩm công nghệ, tạo ra và truyền bá bằng phương tiện điện tử. Sau đó, nhạc điện tử trở nên nổi tiếng và là tiền đề cho nhiều nghiên cứu nhạc cụ điện tử hiện đại ngày nay, đặt dấu mốc thay đổi lớn cho các bản nhạc, bản phối hiện đại.

img

Máy nghe nhạc Walkman ra đời. Phát minh của Hãng điện tử Philips góp phần làm nên thay đổi lớn trong lịch sử âm nhạc. Những chiếc máy ghi âm cỡ nhỏ tiện lợi này được trưng bày đầu tiên tại West Berlin, 1963. Đến năm 1979, máy Walkman ra đời trở thành xu hướng âm nhạc thu hút nhất. Từ tiền đề bộ máy Walkman, ý tưởng về các loại máy nghe nhạc như Discman, iPod và điện thoại thông minh mới ra đời.