Ai được xét tặng nghệ nhân dân gian?
(Ông A Thui, thị trấn Đăk Hà, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum)
Trả lời: Ngày 25.6.2014, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 62/2014/NĐ-CP quy định về xét tặng danh hiệu nghệ nhân nhân dân (NNND), nghệ nhân ưu tú (NNƯT) trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể. Nghị định số 62 gồm 5 chương, 18 điều quy định về đối tượng, tiêu chuẩn, quy trình, thủ tục xét tặng danh hiệu NNND, NNƯT. Theo đó, đối tượng áp dụng của nghị định là công dân Việt Nam đang nắm giữ, truyền dạy và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể thuộc các loại hình: Tiếng nói, chữ viết; ngữ văn dân gian; nghệ thuật trình diễn dân gian; tập quán xã hội và tín ngưỡng; lễ hội truyền thống; tri thức dân gian và các tổ chức, cá nhân liên quan tới hoạt động xét tặng danh hiệu NNND, NNƯT.
NNƯT là người có tài năng nghề nghiệp đặc biệt xuất sắc, có cống hiến to lớn, tiêu biểu cho sự nghiệp bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể của địa phương, thể hiện ở việc nắm giữ kỹ năng, bí quyết thực hành di sản văn hóa phi vật thể, có thành tích, giải thưởng, sản phẩm tinh thần hoặc vật chất có giá trị về lịch sử, văn hóa, khoa học, nghệ thuật, thẩm mỹ, kỹ thuật; có thời gian hoạt động trong nghề từ 15 năm trở lên.
Theo nghị định, NNND, NNƯT sẽ được nhận huy hiệu, giấy chứng nhận của Chủ tịch nước và tiền thưởng kèm theo danh hiệu NNND hoặc NNƯT theo quy định của pháp luật về thi đua, khen thưởng. Đối với NNND, NNƯT có thu nhập thấp, hoàn cảnh khó khăn được hưởng trợ cấp sinh hoạt hàng tháng theo quy định của Chính phủ. Đi kèm với quyền lợi thì các nghệ nhân được công nhận phải có nghĩa vụ không ngừng hoàn thiện và truyền dạy tri thức, kỹ năng... về những giá trị di sản văn hóa phi vật thể nói trên.