Ông Ma Quang Trung – Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông nghiệp.
Phát triển trang trại được coi là xu thế tất yếu của nền nông nghiệp hiện đại khi mô hình này sử dụng hiệu quả nguồn lực đất đai, tạo nhiều việc làm, gia tăng giá trị sản phẩm nông nghiệp. Theo nhìn nhận của ông, tình tình phát triển trang trại của nước ta trong những năm qua như thế nào?
Hiện nay các mô hình trang trại thông minh, áp dụng công nghệ cao đang là xu hướng của nền sản xuất nông nghiệp hiện đại, vậy ở nước ta xu hướng đó đang diễn tiến như thế nào thưa ông?
- Đúng là các mô hình trang trại thông minh, ứng dụng công nghệ cao, với phương thức sản xuất tiên tiến được xem là xu hướng của nền sản xuất nông nghiệp hiện đại. Bởi vì những trang trại thông minh sử dụng tiết kiệm tài nguyên đất, nước, với công nghệ hiện đại sẽ thúc đẩy năng suất, gia tăng giá trị sản phẩm, phát triển bền vững. Ở nước ta mô hình trang trại thông minh đã được hình thành và đang mở rộng, điển hình là các trang trại làm rau, hoa ở TP. Đà Lạt (Lâm Đồng), ở đây rất nhiều mô hình trang trại tuy nhỏ nhưng tích hợp công nghệ cao, liên doanh liên kết với nước ngoài để xuất khẩu sản phẩm. Hay như mô hình nuôi bò sữa, nuôi trồng thủy sản cũng vậy, các mô hình này được áp dụng công nghệ tiên tiến và phát triển bền vững. Đấy là xu hướng phát triển chung, tuy nhiên vẫn phải tùy từng khu vực, những vùng khó khăn thì phát triển từng bước, kết hợp với tập huấn đào tạo để dần tiếp cận với công nghệ cao, hiện đại.
Vậy theo nhìn nhận của ông, việc ban hành các chính sách liên quan đến trang trại trong thời gian qua đã đủ sức bật để thúc đẩy phát triển mạnh các loại hình kinh tế trang trại nói chung và trang trại công nghệ cao?
- Có thể nhận thấy rằng, trong một thời gian dài việc phát triển kinh tế trang trại không được quan tâm đầy đủ, năm 2000 Chính phủ có nghị quyết về phát triển trang trại, Chính phủ cho rằng phát triển kinh tế trang trại là loại hình kinh tế hộ ở cấp cao, nó góp phần rất quan trọng trong phát triển nông nghiệp, đóng vai trò cầu nối giữa trang trại và doanh nghiệp (DN) cùng liên kết sản xuất để phát triển. Tuy nhiên những chủ trương phát triển trang trại trong thời gian vừa qua có thể đánh giá là chưa kịp thời. Các chính sách liên quan đến trang trại ban hành chậm nên các trang trại hầu như không được hỗ trợ, họ tự làm, tự đầu tư vốn, công nghệ để mở trang trại. Các vấn đề bảo hiểm, thị trường, liên kết gần như chưa được nhà nước quan tâm.
Trang trại trồng rau được áp dụng công nghệ cao cho ra sản phẩm chất lượng.
Hiện nay kinh tế trang trại phát triển rất nhanh và chúng ta phải kịp thời có chính sách nhằm thúc đẩy và định hướng sự phát triển đó, tổ chức các trang trại liên kết với DN để đẩy nhanh quá trình phát triển, tuy nhiên sự liên kết này vẫn còn rất chậm. Bắt đầu từ năm 2013, Bộ NNPTNT và Chính phủ quan tâm hơn đến vấn đề này. Hiện nay Chính phủ đang giao cho Bộ NNPTNT xây dựng quyết định của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế trang trại, sau khi quyết định ra đời, Bộ NNPTNT phải xây dựng lại tiêu chí trang trại, hiện nay trong Thông tư 27, tiêu chí trang trại giờ không còn phù hợp nữa, vì thông tư này đưa ra tiêu chí quá chung cho tất cả các vùng miền, tiêu chí này phải có hình dáng của trang trại tiên tiến hiện đại, bởi các mô hình này cần phải được khuyến kích rất mạnh.
Chủ trang trại sẽ được tiếp cận vốn dễ dàng
Vậy trong quyết định hỗ trợ phát triển kinh tế trang trại của Chính phủ có những nội dung gì quan trọng thưa ông?
- Quyết định này dự kiến sẽ ban hành trong 6 tháng đầu năm 2015 nhằm tháo gỡ một số vấn đề then chốt trong việc phát triển kinh tế trang trại như: Các chủ trang trại được tiếp cận vốn; được tiếp cận nhanh các thông tin về công nghệ mới, quy trình sản xuất sạch; được định hướng thị trường; đào tạo tập huấn cho các chủ trang trại, các thành viên trong gia đình như con cái… Trong quyết định lần này của Chính phủ sẽ hướng mạnh hơn vào sản xuất đảm bảo yếu tố bền vững.
Theo nhận định của ông, những chính sách sẽ ban hành trong thời gian tới có thể thúc đẩy kinh tế trang trại phát triển, mở rộng các loại hình trang trại thông minh áp dụng công nghệ cao không thưa ông?
- Hướng phát triển chung của nền nông nghiệp Việt Nam là theo xu hướng gia tăng và bền vững, gia tăng công nghệ, gia tăng giá trị, thu nhập cho người dân. Trong bối cảnh đó trang trại phải vươn lên, đầu tư công nghệ hiện đại nhằm cho ra những sản phẩm sạch, chất lượng đáp ứng được nhu cầu của thị trường.
Những vùng nào có điều kiện tiếp cận nhanh với công nghệ, với thị trường thì sẽ phát triển trước để làm đầu tàu cho các vùng khác, như khu vực ĐBSCL, các trang trại nuôi cá tra, tôm hay các vùng sản xuất rau, hoa, nuôi gia súc gia cầm, nuôi bò sữa… những nơi này sẽ tập trung phát triển trước, còn những vùng khác sẽ hướng tới phát triển theo những mô hình tiên phong. Nhà nước sẽ có những chính sách, quản lý để khuyến khích trang trại phát triển đúng định hướng. Cùng với các loại hình kinh tế khác (kinh tế hộ, kinh tế hợp tác…), kinh tế trang trại giai đoạn tới đây cũng rất quan trọng bởi vì những người làm trang trại là những nông dân tiên tiến, có vốn, có đất có chí làm giàu, bây giờ người ta cần những chính sách về vay vốn, cần thông tin, cần đào tạo chuyên sâu để phát triển hơn nữa.
Tôi tin rằng trong vài năm nữa, với những chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế trang trại, cùng với việc đẩy mạnh kinh tế hợp tác, các mô hình trang trạng tiên tiến sẽ phát triển mạnh mẽ hơn nữa.
Trân trọng cảm ơn ông!