Đổ nợ từ kinh doanh tiền ảo onecoin

Gần đây, nhiều diễn đàn công khai mời gọi tham gia kinh doanh đồng tiền ảo onecoin với lời lẽ rất hấp dẫn: “Chúng tôi ở đây để giúp bạn thành công”, “Đây là cơ hội tuyệt vời”… Theo chuyên gia kinh tế Huỳnh Trung Minh, loại hình kinh doanh bitcoins hay onecoin gần giống kinh doanh đa cấp. Rủi ro có thể thuộc về những người đến sau.

Giống hình thức kinh doanh đa cấp

. Phóng viên: Xin ông cho biết onecoin có thể hiểu là gì và chơi như thế nào?

+ Chuyên gia kinh tế Huỳnh Trung Minh: Nếu các nhà đầu tư thật sự lưu ý kiểm tra thông tin thì có thể dễ dàng thấy từ năm ngoái vụ sập sàn bitcoin đình đám Mt.Gox tại Nhật (giá trị quy đổi tương đương hơn 400 triệu USD) đã khiến cả thị trường chao đảo. Còn tại Hong Kong, sàn mycoin đã ngừng hoạt động mang theo 3 tỉ đô la Hong Kong (khoảng 380 triệu USD) gây khốn khó cho nhiều nhà đầu tư. Tuy nhiên, vẫn có nhiều nhà đầu tư mong muốn kiếm được lợi nhuận dễ dàng, nhanh chóng với tâm lý “kiếm tiền dễ dàng” và “người đi trước lúc nào cũng thắng”. Onecoin ra đời trong hoàn cảnh này.

Đây là hình thức kinh doanh tiền ảo nhưng mô hình gần giống kinh doanh đa cấp. Nếu như hầu hết công ty kinh doanh đa cấp đều kinh doanh các sản phẩm hữu hình, người đến trước sẽ được hưởng lợi dựa trên mức tiêu thụ sản phẩm/doanh số của người đến sau thì đối với kinh doanh tiền ảo, giá trị ban đầu của đồng tiền ảo bị đẩy lên cao khi càng có nhiều người tham gia… Điều này tạo sự khan hiếm vì số lượng tiền ảo được tạo ra luôn là có hạn (theo ý thức chủ quan của người/tổ chức tạo ra) nhưng mong muốn có chúng lại là vô hạn! Và người tham gia bị thúc đẩy bởi tâm lý “tôi phải là người đi trước”. Càng nhiều người nghĩ mình là người đi trước sẽ càng có nhiều người tham gia.

Nhiều trang web mời chào chơi onecoin. Ảnh: N.SƠN

Đổ tiền thật mua tiền ảo

. Ông có thể nói rõ hơn về cách kinh doanh đồng tiền onecoin?

+ Ban đầu những người tham gia dùng tiền thật để đăng ký gia nhập dưới hình thức học (online) khoảng 130, 530, 1.030 euro… trong đó 30 euro là lệ phí đăng ký. Người đăng ký được tặng lại tương đương một số lượng quy đổi thành đơn vị onetoken (hiện tại, 0,1 euro = onetoken) và được lựa chọn một số khóa học. Giống bitcoin, những đồng tiền onecoin được coi như một mỏ vàng với số lượng “vàng” có hạn. Để đào được một đồng onecoin, người tham gia phải đầu tư một số lượng token nào đó. Càng nhiều người tham gia chơi thì việc đào được đồng tiền này càng khó và số lượng token bỏ ra phải càng nhiều… Để có cơ may đào được đồng onecoin, bạn phải có nhiều token. để có nhiều token, bạn phải “đóng tiền học” (bằng tiền thật - euro) nhiều hơn. Nói cách khác, giá trị của onetoken càng tăng, giá trị của onecoin lại càng tăng cao hơn và ngày càng nhiều người muốn có hơn...

Thêm một điểm khác biệt là người tham gia onecoin không phải tự đào mà công ty onecoin sẽ có hệ thống máy đào giúp dựa trên thuật toán học. Và công ty cũng tuyên bố mình có thuê công ty kiểm toán độc lập giám sát hệ thống “đào mỏ” này. Do đó nguy cơ bị đánh sập sàn hay bị hack như bitcoin có thể tránh được.

. Dù tiềm ẩn nhiều rủi ro, song hiện tại vẫn có nhiều người muốn tham gia kinh doanh onecoin. Vì sao vậy, thưa ông?

+ Khi lên mạng gõ chữ onecoin, ngay lập tức hàng loạt website mời mọc bằng nhiều thứ tiếng xuất hiện với nội dung: “Cơ hội đầu tư làm giàu thông minh”, “Cơ hội làm giàu với số vốn thấp nhất”, “Chúng tôi ở đây để giúp đỡ bạn”… Các dẫn chứng nhờ kinh doanh tiền ảo mà trở nên giàu có, trở thành tỉ phú khiến nhiều người bị hấp dẫn cuốn vào… Cùng với tâm lý như đã nói ở trên, ai cũng muốn là “một trong những người đầu tiên”, cộng thêm cái lợi vật chất được hưởng theo mô hình kim tự tháp khi giới thiệu người mới tham gia, người vào trước sẽ nỗ lực lôi kéo thêm người sau vào… và quá trình này cứ tiếp diễn.

Tất nhiên với những gì đã xảy ra với bitcoin, onecoin có thể sẽ tránh được các thiếu sót nhằm tạo dựng niềm tin cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, đã là kinh doanh theo mô hình kim tự tháp, những người đi trước nhanh chân hơn những người khác có thể được hưởng lợi, người đến sau sẽ chịu rủi ro cao hơn, nhất là đối với những “sản phẩm ảo” bị tăng giá do lòng ham muốn, như bitcoin trước đây! Dù có công bố người đứng đầu (danh tính của người thành lập), tuy nhiên onecoin vẫn rủi ro và nguy cơ mất trắng nếu sàn bị đánh sập.

Riêng ở Việt Nam không cho phép dùng đồng tiền ảo và như vậy nếu có sự cố thì nhà đầu tư khó được bảo vệ.