Bù cái lọ sang cái chai

Ông cũng mở ngoặc thêm rằng “thời gian vừa qua, chúng ta bù chéo rất nhiều”. Chấm dứt bù chéo- nói như dân gian là “bù cái lọ sang cái chai”- là đương nhiên, nếu như muốn nói đến một “cơ chế thị trường” đúng nghĩa.

Nhưng khi thuyết trình về nguyên do của việc tăng thuế bảo vệ môi trường gấp 3 lần kể từ 1.5, Bộ trưởng Dũng đã giải thích như sau: “Nếu giảm thuế xuất nhập khẩu mà không tăng thuế bảo vệ môi trường lên ngay thì chính các nhà xuất khẩu trong khối ASEAN hưởng lợi bởi họ sẽ nhân cơ hội này tăng giá bán cho VN”.

Và cho dù ông trấn an rằng “tính ra thì số tăng còn thấp hơn số giảm nên không ảnh hưởng đến giá bán lẻ” nhưng những lo lắng của nhân dân là hoàn toàn chính đáng.

Theo tính toán, tổng các loại phí và thuế người tiêu dùng Việt Nam đang gánh chịu vào khoảng 7.888 đồng trên mỗi lít xăng (tức khoảng 101,4% so với giá cơ sở). Và với việc áp dụng mức thuế mới, người tiêu dùng sẽ gánh chịu thêm gần 25,3% so với mức phí đang chịu hiện nay.

Cần phải nhắc thêm rằng, việc quyết định tăng thuế chỉ 24 giờ sau khi giá điện được quyết tăng với gần 2 con số.

Cần phải mở ngoặc kép rằng điện, cũng như xăng, là “đầu vào” của nền kinh tế.

Và cần phải lưu ý, mỗi khi xăng hắt hơi thì giá cả lên cơn sốt.

Ngân sách đang hụt thu hàng chục ngàn tỷ bởi... cứ mỗi USD giá dầu (thế giới) giảm là ngân sách hụt thu 1.000 tỷ đồng.

Nhưng thuế bảo vệ môi trường là bảo vệ môi trường chứ không thể mang môi trường bù vào ngân sách. Không ngẫu nhiên Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu phân vân rằng “lấy một loại thuế để bù đắp một loại thuế khác với mặt hàng đó thì có nên không?”

Cái lý nhà nước thì dân phải chịu thôi, chỉ có điều với việc tăng thuế bảo vệ môi trường, sau khi đã 2 lần tăng thuế nhập khẩu, để bù đắp nguồn thu ngân sách, thì thật khó để thuyết phục dân chúng đó là… bù thẳng, khó có thể buộc họ tin rằng môi trường sẽ tốt lên sau khi tăng thuế!