Thiệt hại lớn về tinh thần
Sáng 30.4.2015, người dân khu Ỷ La (phường Dương Nội, quận Hà Đông, TP.Hà Nội) bàng hoàng phát hiện hơn 300 ngôi mộ ở nghĩa trang Đồng Trưa bị đập vỡ bát hương, lọ hoa. Theo ông Đoàn Công Tần - quản trang, khoảng 7 giờ sáng ngày 30.4, khi ra quét dọn tại nghĩa trang, ông đã phát hiện sự việc và báo cho Công an phường Dương Nội. Qua kiểm đếm, cơ quan chức năng phát hiện có hơn 300 bát hương bị đập vỡ.
Trao đổi với NTNN về hiện tượng này, ông Đặng Quang Phương - nguyên Phó Chánh án TAND Tối cao cho biết, hành vi đập phá hàng trăm bát hương đã gây ra hậu quả nghiêm trọng. Thiệt hại ở đây không phải tính giá trị mỗi bát hương là bao nhiêu tiền mà là thiệt hại về mặt tinh thần cho chủ nhân những ngôi mộ, gây bất bình trong nhân dân. Hành vi đó vi phạm Điều 246 Bộ luật Hình sự tội xâm hại thi thể, mồ mả, hình phạt cao nhất là 5 năm tù.
Theo ông Đặng Quang Phương, vụ đập phá 336 bát hương xảy ra ở Hải Phòng và vụ đập phá hơn 300 bát hương ở phường Dương Nội có dấu hiệu hình sự rất rõ, cơ quan công an cần khởi tố vụ án để điều tra. Còn sau đó có khởi tố bị can hay không thì cần xem người phạm tội như thế nào, họ hành động như vậy vì động cơ gì?
Ví dụ người có hành vi đập phá bát hương là người tâm thần, hoặc trẻ em là một chuyện. Còn với người bình thường, họ thực hiện hành vi trên nhằm mục đích trả thù hoặc mục đích gì khác thì phải chịu truy cứu trách nhiệm hình sự.
Cần xử lý nhanh, nghiêm khắc
Trong khi đó, luật sư Ngô Ngọc Thủy (Đoàn luật sư TP. Hà Nội) cho biết: Xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt là hành vi đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ hoặc có hành vi khác xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt. Đập phá bát hương chính là hủy hoại một phần mồ mả.
“Mồ mả tổ tiên, cha ông, mỗi gia đình đều coi đó là nơi trang nghiêm chứa đựng giá trị về mặt tâm linh. Đây cũng là truyền thống văn hóa của dân tộc được pháp luật bảo vệ. Nếu bỗng dưng phần mộ của gia đình bị kẻ nào đó phá hoại thì những người trong gia đình tránh sao được sự hoang mang, suy nghĩ và cả bức xúc. Chính vì thế những vụ đập phá hàng trăm bát hương ở nghĩa trang cần được cơ quan tố tụng xử lý nhanh và nghiêm khắc” - luật sư Ngô Ngọc Thủy phân tích.
Trước đó vào tháng 8.2010, tại phường Dương Nội cũng xảy ra vụ xâm hại mồ mả gây xôn xao dư luận. Các đối tượng Dương Văn Sơn (SN 1971), Nguyễn Văn Đương (SN 1962) và Phạm Hồng Kỳ (SN 1979), cùng trú tại phường La Khê, quận Hà Đông đã đổ bùn thải vào nghĩa trang Đồng Trưa, phủ lấp hoàn toàn 35 ngôi mộ chưa cải táng. Hành vi của 3 đối tượng đã bị truy tố về tội xâm phạm thi thể, mồ mả.
Năm 2011, qua hai phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm, đối tượng Dương Văn Sơn bị tuyên 24 tháng tù; Nguyễn Văn Đương 18 tháng tù và Phạm Hồng Kỳ bị tuyên hơn 8 tháng tù, bằng đúng thời gian bị tạm giam.