Những người phục dựng nhà cổ ngay giữa Thủ đô
Làng Phù Yên, xã Trường Yên, huyện Chương Mỹ (Hà Nội) nức tiếng xa gần với những người thợ khéo tay, chuyên làm các đồ mỹ nghệ tinh xảo trong nghề mộc.
Làng Phù Yên, xã Trường Yên, huyện Chương Mỹ, Hà Nội nức tiếng xa gần với những người thợ khéo tay, chuyên làm các đồ mỹ nghệ tinh xảo trong nghề mộc.
Nhận thấy thế mạnh của địa phương mình, nhiều hộ gia đình ở đây đã liên kết lại với nhau, nhận làm các ngôi nhà cổ ở khắp nơi mang về làng dựng đã mở ra hướng đi mới để địa phương này phát triển kinh tế từ nghề mộc truyền thống.
Là một trong số những người đầu tiên nhận công việc dựng nhà cổ về cho người dân ở địa phương làm, ông Nguyễn Chí Điền (67 tuổi), thôn Phù Yên chia sẻ nghề dựng nhà cổ mới bắt đầu có ở làng từ năm 1991.
Vào thời gian đó, chiếc nhà cổ ông Điền nhận đầu tiên trong làng và cần tới 20 thợ làm ròng rã trong suốt sáu tháng mới xong.
Gia đình ông Điền có bốn anh em thì cả bốn đều theo nghề dựng nhà cổ. Theo ông Điền thì trung bình một chiếc nhà cổ làm trong khoảng sáu tháng với trên 13 thợ đục. Người làm nhà cổ phải nắm bắt được kỹ thuật đục đẽo để các mộng phải kín vào nhau.
Đặc trưng của nhà cổ là mọi chi tiết gỗ được chạm trổ mềm mại, tinh tế và hầu như không dùng đến đinh vít, thay vào đó dùng mộng để lắp ghép.
Như vậy, vừa đảm bảo độ bền chắc cho ngôi nhà và càng sử dụng lại càng thấy sự hài hòa trong từng thớ gỗ.
Hiện nay, các loại gỗ được ưa chuộc để dựng nhà cổ thường là xoan, lim, mít.
Một chiếc nhà cổ nếu được làm bằng gỗ xoan có giá từ bảy tới tám trăm triệu, gỗ lim khoảng hai tỷ đồng, còn cao cấp dựng nhà cổ là gỗ mít thì giá thành khoảng trên ba tỷ đồng.
Theo cha làm nghề mộc từ nhỏ, anh Nguyễn Chí Ba (36 tuổi) cho biết, gia đình anh đã thành lập doanh nghiệp, mạnh dạn đầu tư máy móc, đưa các thiết bị hiện đại vào việc dựng nhà cổ để rút ngắn được thời gian sản xuất cũng như sức người khi khuân vác.
Chiếc nhà cổ được gia đình anh Ba nhận dựng xa nhất trong thời gian gần đây là ở An Phú Đông, Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh vào năm 2009.
Vào thời điểm đó, để dựng được chiếc nhà cổ với 36 chân cột, gia đình đã phải thuê hẳn 3 conterner để đóng gỗ từ xưởng ở Trường Yên chuyển vào.
Với xưởng sản xuất rộng khoảng 500m2 của nhà anh Ba hiện nay, lúc nào cũng có từ 15-20 lao động thường xuyên với thu nhập trung bình từ 200.000 tới 300.000 đồng mỗi ngày. Riêng những thợ cả có tay nghề cao giá công khoảng 400.000 tới 500.000 đồng mỗi ngày.
Hiện nay có rất nhiều địa phương ở phía Bắc cũng có nghề làm nhà cổ như Hà Nam, Nam Định, Nghệ An.
Tuy nhiên, theo so sánh và đánh giá của nhiều người thì những ngôi nhà cổ do thợ làng Phù Yên làm thường có hoa văn trang trí đẹp hơn so với thợ làm nhà cổ ở các nơi khác. Cũng chính vì lý do đó nên khách hàng từ khắp nơi cũng lặn lội tìm đến làng Phù Yên để đặt nhà cổ.
Theo ông Nguyễn Xuân Vần, Phó Chủ tịch Uỷ ban Nhân dân xã Trường Yên, thôn Phù Yên hiện có hơn 100 xưởng sản xuất đồ mộc, trong đó có hơn 50 hộ chuyển hướng sang làm nhà cổ, còn lại làm đồ mộc dân dụng như giường, tủ, sập, bàn ghế…
Nhận thấy tầm quan trọng của nghề dựng nhà cổ, chính quyền địa phương đã thành lập Hội sản xuất kinh doanh nhà cổ và lập hồ sơ đệ trình lên thành phố Hà Nội công nhận Trường Yên là làng nghề truyền thống.
