Tổ chức lễ hội đầu năm 2015: Vẫn nhiều “điểm nóng”
Đánh giá tại hội nghị, việc thực hiện Chỉ thị số 41 ngày 5.2.2015 của Ban Bí thư và Công điện số 229 12.2.2015 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác quản lý, tổ chức hoạt động lễ hội cùng các văn bản của Bộ đã được các địa phương phổ biến, quán triệt nghiêm túc, tổ chức chặt chẽ, bài bản. Hoạt động lễ hội có sự chuyển biến tích cực, ngày càng đi vào nền nếp, phù hợp với đặc điểm của từng địa phương, cộng đồng dân cư…
Một số điểm “nóng” ở các mùa lễ hội trước, gây bức xúc trong dư luận như đền Trần (Nam Định), đền Cửa Ông (Quảng Ninh), chùa Hương (Hà Nội), đền Mẫu (Lạng Sơn)… năm nay đã có sự thay đổi rõ rệt. Kết quả này do ban quản lý, ban tổ chức lễ hội đã tăng cường tuyên truyền và quản lý đa dạng hơn về nội dung thực hiện nếp sống văn minh qua hệ thống loa truyền thanh, tờ rơi; hệ thống bảng biển chỉ dẫn…
Tuy nhiên, mùa lễ hội 6 tháng vừa qua cũng còn tồn tại những bất cập như hiện tượng thương mại hóa lễ hội, bán vé thu tiền vào lễ hội ở di tích quốc gia chùa Ông (Đồng Nai); đổi tiền lẻ ở đền Bà Chúa Kho (Bắc Ninh).
Tại một vài lễ hội còn hiện tượng tiếp nhận đồ thờ tự không phù hợp với không gian di tích. Và đặc biệt, vẫn đang còn một số nghi lễ như mang tính hiến sinh như đập trâu tại lễ hội Cầu trâu (Phú Thọ), lễ hội Chém lợn (Ném Thượng, Bắc Ninh)... hay mang tính bạo lực như: Cướp phết (Phú Thọ); cướp lộc đền Sóc (Hà Nội)…
Theo ông Vũ Xuân Thành- Chánh thanh tra Bộ VHTTDL, do tác động của mặt trái kinh tế thị trường nên có xu hướng giá trị kinh tế đang lấn át giá trị văn hóa, thậm chí người dân còn tự ý “sáng tác” nên những truyền thuyết nhằm kinh doanh trục lợi. Từ đó dẫn đến nhận thức sai lệch về mục đích tổ chức lễ hội, coi di tích và lễ hội là nguồn lợi riêng, là lợi ích nhóm nên tập trung khai thác giá trị kinh tế... Văn hóa tín ngưỡng, tâm linh có lúc, có nơi bị ảnh hưởng đến truyền thống lịch sử văn hóa làng xã, bên cạnh đó việc quản lý lễ hội, thờ cúng đã bị buông lỏng...
Theo Bộ VHTTDL, trong thời gian tới, Bộ yêu cầu các cấp quản lý, địa phương cần phối hợp chặt chẽ hơn nữa để phổ biến các chỉ thị, công điện, văn bản cùng sự tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để đưa việc quản lý, tổ chức hoạt động lễ hội đi vào nền nếp.