Vụ bắt nguyên Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí VN: Ranh giới mong manh về tội danh

Ông Nguyễn Xuân Sơn. (Ảnh: PVN)

Về vấn đề này, trao đổi với phóng viên, luật sư Tạ Quốc Cường - Giám đốc Công ty Luật hợp danh Sự Thật cho rằng: Hiện nay Bộ luật Hình sự quy định rất nhiều tội danh như tham ô tài sản; lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; tội thiếu trách nhiệm; tội cố ý làm trái; tội vi phạm các quy định cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng... nhưng mô tả hành vi phạm tội thì gần giống nhau. Điều này gây khó khăn cho người áp dụng, dẫn đến nhiều vụ án cơ quan khởi tố, truy tố có thể tội này hoặc tội kia đều được. Khó khăn lớn khác với các cơ quan tố tụng là quy định hiện chưa rõ ràng về mức độ thiệt hại của hành vi phạm tội như thế nào là nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng để xử lý đúng người, đúng tội. Do đó, việc xử lý án tham nhũng bị kéo dài do gặp rất nhiều vướng mắc.

Cũng theo luật sư Cường, nguyên nhân là về tội danh để khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử thì quan điểm xử lý của cơ quan tố tụng có lúc cũng còn khác nhau bởi cách hiểu về các khái niệm như thế nào là cơ quan, tổ chức có tài sản nhà nước, như thế nào là người có chức vụ, quyền hạn... chưa thống nhất. “Do đó, các tội nặng như tham ô tài sản có thể bị tử hình nhưng khi chuyển qua nhóm tội danh về kinh tế như cố ý làm trái hoặc lợi dụng chức vụ quyền hạn thì hình phạt nhẹ hơn nhiều”- ông Cường nói.

Luật sư Tạ Quốc Cường phân tích thêm, tất cả hành vi nêu trên đều là tham nhũng cả vì tham nhũng là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó vì vụ lợi. “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn” để vụ lợi là một đặc trưng của tham nhũng. Khi thực hiện hành vi tham nhũng, kẻ tham nhũng phải sử dụng “chức vụ, quyền hạn của mình” như một phương tiện để mang lại lợi ích cho mình, cho gia đình mình hoặc cho người khác. Đây là yếu tố cơ bản để xác định hành vi tham nhũng. Một người có chức vụ, quyền hạn nhưng không lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó thì không thể có hành vi tham nhũng...