Ajax Amsterdam chỉ còn là “hổ giấy”

Thời oanh liệt đã xa

Trên trang web chính thức uefa.com của Liên đoàn Bóng đá châu Âu (UEFA), hình ảnh giới thiệu về Ajax Amsterdam là đội hình vô địch Champions League mùa 1994-1995. Những gương mặt ưu tú ấy, sau 20 năm, vẫn là các tên tuổi gắn chặt trong ký ức của mọi người yêu bóng đá Hà Lan. Đoạn băng về đường chuyền của Rijkaard cho Kluivert ghi bàn quyết định vào lưới AC Milan trong trận chung kết 2 thập kỷ trước là điểm nhấn được UEFA đăng tải về Ajax thời hoàng kim. Oái oăm thay, những nụ cười của Litmanen, Kluivert, Seedorf, Overmars, Kanu, Van der Sar… năm nào lại như một vết cứa vào nỗi đau của Ajax hiện tại, khi họ đã trở thành kẻ ngoài cuộc ở sân chơi danh giá nhất lục địa già.

Những người yêu Ajax vẫn nhớ về “đội bóng vàng” năm 1995. Ảnh: I.T

Trong lịch sử 115 năm kể từ ngày thành lập, Ajax đã có những đóng góp lớn lao cho bóng đá, cả về chiến thuật lẫn con người. Chính họ tạo nên lối chơi tấn công tổng lực được áp dụng từ câu lạc bộ vào đội tuyển Hà Lan khiến biết bao thế hệ cổ động viên mê đắm. Cũng chính họ là bệ phóng tạo nên các huyền thoại như Johann Cruyff, Johan Neeskens, Marco Van Basten, Jari Litmanen… Không ít người con ưu tú của Ajax hiện đang là siêu sao tại các câu lạc bộ hàng đầu châu Âu như Luis Suarez, Zlatan Ibrahimovic, Daley Blind… Nhưng Ajax bây giờ lại chỉ là một tập thể gồm những cái tên ít người nhớ tới.

Ajax thời hoàng kim đã có những huấn luyện viên kiệt xuất như Rinus Michels hay Louis van Gaal. Frank de Boer - một thành viên của thế hệ Ajax 1995, cũng là nhà huấn luyện có tài. Nhưng khả năng cầm quân của Frank de Boer cũng chẳng thể giúp Ajax 2015 bởi đẳng cấp của họ giờ chỉ thuộc dạng trung bình tại châu Âu. Khi một đội bóng làng nhàng cỡ Rapid Wien có thể hạ được Ajax, đó chính là thực tế phũ phàng mà những người hâm mộ Ajax và chính đội bóng này phải đối diện. Thời oanh liệt của Ajax đã trôi qua rất xa rồi!

Muốn phục hưng, phải thay đổi

20 năm trước, sau khi vô địch Champions League, Ajax chuyển tới sân ArenA hoành tráng bậc nhất châu Âu lúc bấy giờ. Mục tiêu của Ajax khi ấy là duy trì và phát triển đẳng cấp, thương hiệu của đội bóng hay nhất thế giới lúc đó. Nhưng tất cả đã không diễn ra như Ajax mong đợi, bởi chính cách làm bóng đá của họ: Bán ngôi sao để kiếm tiền. Đội hình siêu đẳng năm 1995 chỉ sát cánh cùng nhau thêm một năm. Sau khi thua Juventus trong trận chung kết Champions League 1995-1996, họ bắt đầu chia tay nhau. Ajax đã bán tất cả, từ Kluivert, Litmanen, Seedorf, Davids cho tới anh em nhà de Boer, Reiziger, Kanu, Finidi… Kể từ thời điểm đó, Ajax chỉ còn là ông lớn trên lý thuyết.

Mùa này, Ajax không thể dự vòng bảng Champions League. Nhưng nếu có dự, họ chắc chắn cũng chỉ thuộc diện lót đường và bị loại sớm như 6 mùa trước đó. Ajax bây giờ vẫn giữ nguyên tư duy “bán lúa non” mỗi khi có dịp. Đến một cầu thủ chớm tỏa sáng như Christian Eriksen cũng bị Ajax bán không thương tiếc cho Tottenham để thu về 13,5 triệu bảng ở mùa hè 2013, thì chẳng có gì lạ khi “phần còn lại” thất bại ở sân chơi lớn. Một năm sau đó, đến lượt Daley Blind nói lời tạm biệt. Những ngôi sao hiếm hoi của Ajax bây giờ cũng đang muốn ra đi, điển hình như thủ môn Jasper Cillessen.

Ajax với biểu tượng Johann Cruyff chính là hình mẫu để Barcelona tạo ra lò đào tạo La Masia trứ danh. Nhưng trong khi Barca phát triển với những cầu thủ “cây nhà, lá vườn” thì Ajax đi theo chiều ngược lại. Ở đội tuyển Hà Lan hiện nay, những trụ cột khoác áo Ajax là vô cùng hiếm hoi. Điều đó chỉ ra rằng, muốn tìm lại thời hoàng kim, Ajax phải thay đổi cách làm. Lãnh đạo Ajax có lẽ cũng nhận ra điều này, nhưng từ nghĩ đến làm là một khoảng cách xa vời vợi.