Nhà hát cải lương xây rồi... đóng cửa!

Nỗi lo thiếu sàn diễn để hoạt động của giới sân khấu cải lương vẫn tiếp diễn. Sau khi rạp Hưng Đạo được xây mới - có tên Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang - với kinh phí 132 tỉ đồng, đến nay đã gần 4 tháng, công trình này vẫn đóng cửa, chưa bàn giao. Bởi lẽ, hơn 10 hạng mục của công trình không được đơn vị thụ hưởng chấp nhận mà yêu cầu phải thay đổi, nâng cấp, sửa chữa theo đúng quy chuẩn nhà hát biểu diễn nghệ thuật cải lương.

Hỏng từ thiết kế, làm sao sửa!

Hơn 10 hạng mục nêu trên không sử dụng được là do thiết kế ban đầu không tôn trọng ý kiến đóng góp của những người làm chuyên môn sân khấu.

Hàng chắn ban công trên lầu che tầm mắt khán giả Ảnh: Hoa Cát

“Tôi là người có mặt trong buổi họp do UBND TP HCM tổ chức với ban dự án công trình và ban giám đốc Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang. Khi đó, những ý kiến đóng góp của chúng tôi đã không được tôn trọng. Biên bản cuộc họp chắc chắn có ghi rõ những ý kiến của tôi và giới chuyên môn. Thực tế, sân khấu được cho là rất hiện đại trong nhà hát hoành tráng ấy không đáp ứng được các quy chuẩn của sân khấu cải lương” - đạo diễn Hoa Hạ, Phó Chủ tịch Hội Sân khấu TP HCM, cho biết.

Đạo diễn Hoa Hạ dẫn chứng cụ thể: Sàn diễn quá nhỏ, bề ngang chỉ 10 m, nhỏ hơn cả sàn diễn của rạp Hưng Đạo cũ. Sàn sân khấu so với khán phòng lại quá thấp. Sàn diễn nhỏ như thế gây khó cho việc dàn dựng vở diễn, nhất là thiếu không gian cánh gà để chuyển cảnh, giấu cảnh. Theo đạo diễn Hoa Hạ, dàn đèn không hiện đại vì hệ thống này không đúng chất lượng; rạp xây dựng có thể không cần hố nhạc nhưng vị trí hai bên tiền đài phải có chỗ cho 2 dàn nhạc như rạp Hưng Đạo cũ...

Thiết kế bàn điều chỉnh âm thanh có một không hai trên thế giới vì không ai đặt bàn này ở chính giữa khán phòng Ảnh: Hoa Cát

“Trong khi đó, dàn ánh sáng của khán phòng lại quá dư thừa và không biết lắp đặt vào đâu. Trên dãy ban công của tầng lầu lại treo dàn đèn sai quy cách, có thể gây nguy hiểm cho người xem ngồi phía dưới bất cứ lúc nào. So với rạp cũ, số ghế khán phòng mới lên đến hơn 1.000 tính luôn trên lầu nhưng vị trí ghế trên lầu lại được thiết kế khá khó xem khi bị chắn ngang bằng khung sắt ban công. Người xem nếu ngồi trên lầu phải luôn ở tư thế chồm về phía trước.

Sân khấu thiếu phòng hóa trang. Tất cả phòng hóa trang bố trí trên tầng lầu, nghệ sĩ phải di chuyển lên xuống mà thang lại quá dốc. Với những vở diễn cổ trang, nghệ sĩ đội mão, mang hia thì không thể nào di chuyển cho đúng tiến độ chuyển cảnh, chạy lớp trên tổng thể thiết kế quá nghịch lý như thế” - đạo diễn Trần Ngọc Giàu - Chủ tịch Hội Sân khấu TP HCM, Giám đốc Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang - bức xúc.

Trong khi đó, ông Võ Anh Kiệt, chuyên viên âm thanh của nhà hát, không chấp nhận việc thiết kế lắp đặt dàn điều khiển âm thanh ở giữa khán phòng, án ngữ toàn bộ hàng ghế khán giả phía sau.

Theo đạo diễn Trần Ngọc Giàu, có một hạng mục hết sức vô lý đã tồn tại trong nhà hát mới, đó là phòng giám đốc lại được xây dựng một bể tắm như khách sạn. Điều này rất lãng phí và không cho phép đối với một phòng làm việc của giám đốc một cơ quan nghệ thuật.

Kiến nghị rồi lại... chờ

Trước khi bị đập bỏ và được xây mới vào năm 2010, rạp Hưng Đạo đã xuống cấp trầm trọng vì xây dựng từ những năm 1960. Vì thế, khi rạp Hưng Đạo được đầu tư xây mới hiện đại với tên gọi Trung tâm Nghệ thuật Cải lương Hưng Đạo, sau đổi thành Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang, là niềm vui lớn cho những người làm nghề lẫn khán giả mộ điệu bộ môn nghệ thuật này.

Thế nhưng, các thế hệ nghệ sĩ đã hụt hẫng khi bước chân vào nhà hát mới. Trong khi đó, lẽ ra họ phải tự hào vì từ nay đã có một sàn diễn hiện đại cho nghệ thuật cải lương trình diễn.

Đèn chiếu sáng sân khấu đặt trên đầu khán giả rất thô thiển và nguy hiểm Ảnh: Hoa Cát

Tham dự cuộc họp gần nhất giữa ban giám đốc Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang với UBND TP HCM, ban dự án xây dựng Sở Văn hóa và Thể thao TP do ông Lê Hoàng Quân, Chủ tịch UBND TP, chủ trì, đạo diễn Hoa Hạ cho biết đã kiến nghị không nên sửa chữa. Bởi lẽ, hơn 10 hạng mục của nhà hát mới nếu sửa chữa lại chỉ mang tính chắp vá, làm cho xong rồi sử dụng một cách cưỡng ép.

“Làm nghệ thuật mà cơ sở hạ tầng nhà hát không tiện ích thì khó đạt hiệu quả như mong muốn. Do đó, tôi chính thức kiến nghị không sửa chữa, mà giao trả nhà hát này cho UBND TP để hoán chuyển cho đơn vị nghệ thuật nào có chức năng phù hợp với thiết kế đã xây dựng. Riêng Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang và Hội Sân khấu TP kiến nghị xin tiếp nhận 1 trong 2 địa điểm: Rạp Olympic cũ, nay thuộc Trung tâm Văn hóa TP, trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, quận 1 hoặc rạp Quốc Thanh để lên đề án xây dựng mới, theo đúng quy chuẩn dành cho biểu diễn nghệ thuật sân khấu cải lương” - đạo diễn Hoa Hạ cho biết.

“Tuy nhiên, sau cuộc họp mới nhất thì ban thanh tra sẽ lại tiếp tục làm việc để đi đến kết luận sau cùng. Đến nay, nhà hát chúng tôi vẫn phải chờ chứ chưa biết thêm thông tin gì mới hơn!” - đạo diễn Trần Ngọc Giàu băn khoăn.