Không phải tự nhiên mà Frankenstein – con quái vật được tạo ra từ xác chết lại trở thành một hình tượng kinh điển trong văn học thế giới. Câu hỏi về đấng tái tạo, về mục đích sống và đam mê, hy vọng của cuộc sống bùng cháy trong thực thể ngoại giới này những yếu tố đã tạo nên giá trị đích thực cho câu chuyện của Mary Shelly. Để viết ra được một cuốn sách như vậy, Mary Shelly cũng đã gặp phải những chông gai của cuộc đời, để hiểu được bản chất của cuộc sống.
Mary Shelly
24 năm đầu đời là những năm tháng đáng được kể lại nhất trong cuộc đời của Mary Shelly. Bà sinh vào ngày 30 tháng 8 năm 1797, trong một gia đình học thuật, thượng lưu lừng danh tại London, Anh. Bố bà là nhà chính trị gia và triết gia William Godwin, cùng với mẹ bà là nhà nữ quyền Mary Wollstonecraft – tác giả của tác phẩm Minh chứng của Quyền phụ nữ (1792), một trong những tác phẩm kinh điển cho nữ quyền thế giới. Tuy vậy, thảm kịch đầu tiên xảy ra ngay khi Mary chào đời – mẹ bà mất sớm ngay sau khi sinh.
Mary lớn lên trong một gia đình có nhiều người con từ những cuộc tình khác nhau của cha mẹ bà trước khi lấy nhau. Mary cảm nhận được sự hạnh phúc khi được sống trong một môi trường đông anh chị em. Tuy vậy, cuộc sống lại đẩy bà vào một sự đau khổ khác: bố của Mary lấy vợ mới, và người mẹ kế hoàn toàn không ưa Mary. Bà đã quyết định Mary không cần thiết phải đến trường, trong khi người con gái riêng của bà, Jane – sau này là Claire Clairmont, thì cần phải đi học chính thống.
Có lẽ, đây lại là một điều may mắn của Mary. Cuộc sống bị cô lập trong gia đình bởi chính người đóng vai trò làm mẹ đã đẩy Mary rất khép mình và tập trung cao độ vào học thuật và thế giới sách vở. Những người hầu hay tìm thấy bà đang đọc sách, và nhiều khi đang ngồi đọc cạnh mộ mẹ mình. Mary có khả năng tưởng tượng vượt trội, cũng như có thể hoàn toàn đắm mình, thậm chí là ám ảnh với những tưởng tượng của mình. Bằng cách này, bà thoát khỏi thực tại đáng chán.
Được ở nhà thường xuyên, Mary Shelly có cơ hội gặp gỡ những người khách đặc biết của cha mẹ mình từ rất sớm. Bà được ngồi nghe đàm luận, tranh cãi giữa những con người đặc biệt và vĩ đại, là những nhà chính trị, kinh tế, văn chương của nước Anh lúc bấy giờ. Trong đó phải kể đến William Wordsworth, Samuel Coleridge… Bố Mary cũng đóng một phần lớn trong việc dạy dỗ con gái, ông nhấn mạnh vai trò của việc đọc sách và thấu hiểu các vấn đề xã hội trong học thuật.
Lớn lên thiếu thốn tình mẹ có lẽ đã giúp Mary Shelly hiểu phần nào rõ hơn những mặt tối của con người. Bà suy nghĩ rất nhiều về cái chết và sự sống, cũng như những mong ước của con người là đưa những người thân yêu đã qua đời trở lại với cuộc đời. Bà hiểu rõ sự ghẻ lạnh của con người với con người, và bà cũng hiểu được sự cô lập sẽ tha hóa, hủy hoạt bản chất cho dù vốn tốt đẹp và lương thiện. Đồng thời, bà cũng hiểu văn chương sẽ cứu rỗi tâm hồn người.
Hơn tất cả, một đứa trẻ mồ côi luôn cảm nhận được sự thiếu thốn tình thương, và khát khao tình cảm. Đặc biệt, khi trưởng thành bà vô cùng khát khao hạnh phúc lứa đôi. Một con người với tầm cao trí óc của bà cuối cùng đã tìm được tình yêu của cuộc đời mình. Bà tin tưởng hoàn toàn vào tình yêu cao thượng, đồng thời cũng là tình yêu tự do, được hoàn toàn thoải mái yêu bất kì con người nào phù hợp với mình.
Percy Shelly - chồng của Mary
Và bà đã chọn Percy Shelly – nhà thơ, nhà văn gây ảnh hưởng đến toàn bộ nền văn học Anh quốc sau này. Tình yêu này không được cả hai bên gia đình đồng ý, do Shelly lúc này đã có vợ và hai con. Phá tung khỏi xiềng xích gia đình, Mary và Shelly đã bỏ trốn cùng với nhau, dắt theo em gái Clare Clairmont.
Đó là những năm tháng sống rất khó khăn của cặp đôi Shelly. Họ bị cắt hết nguồn chu cấp kinh tế. Cùng với việc đứa con đầu lòng họ chết sớm chỉ vài ngày sau sinh, giữa họ bắt đầu có những rạn nứt và cả lừa dối. Cuối cùng, Mary và Percy tìm được cách tiếp tục ngọn lửa tình yêu, thông qua tình yêu với văn chương. Cặp đôi thường được mời đến nghỉ mùa hè với Lãnh chúa Byron, cây đại thụ trong văn học Anh quốc. Chính tại nơi đây, Mary Shelly đã thai nghén nên tác phẩm kinh dị kinh điển Frankenstein.
Một buổi tối, căn nhà đầy những nhà văn đã đưa ra một thử thách: mỗi người hãy bắt đầu viết một câu chuyện kinh dị. Duy chỉ mình Mary Shelly hẹn đến ba ngày sau vẫn chưa có, vì bà không quen viết thể loại này. Ám ảnh với những cuộc nói chuyện về ý nghĩa cuộc sống, về sự sống và cái chết, một cơn ác mộng trong giờ phút nửa mê nửa tỉnh đã đem bà đến với câu chuyện của mình, sau này là tác phẩm kinh điển. Cùng với sự giúp sức của người chồng Percy, hai năm sau bà đã xuất bản câu chuyện mang tính nhân bản tuyệt vời đó.
Bìa cuốn sach nổi tiếng Frankenstein, hay Prometheus thời hiện đại
Cặp đôi sống với nhau hạnh phúc chỉ được thêm một vài năm. Khi bà 24 tuổi, Percy gặp tai nạn khi đang đi bơi thuyền với bạn. Ông chết đuối, để lại bà cùng đứa con trai duy nhất còn sống của hai người. Từ đó, bà viết nhiều tác phẩm khác nhau để đảm bảo cuộc sống của hai mẹ con, cũng như hoạt động chăm chỉ để xuất bản thơ của người chồng quá cố. Nhờ những công sức của bà mà tác phẩm của Percy mới đến được với công chúng, cũng như việc ông dần được công nhận vị trí vĩ đại của mình trong văn chương.
Và tất nhiên, lịch sử thế giới cũng không thể quên Mary Shelly, nữ tác giả với cái nhìn vĩ đại về nhân văn và con người, với sự sống và cái chết luôn quẩn quanh cuộc đời bà, tạo ra một con người với cái nhìn sâu sắc về tình yêu thương con người.